You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
№ 46 (<strong>25661</strong>)<br />
22 2018-тӥ ар 21-тӥ инвожо<br />
www.udmdunne.ru<br />
d<br />
ӞУДОН<br />
Йӧназъяно-а?<br />
Йӧнатоно-а?<br />
ЮБЕР КЫШНО<br />
1-тӥ июне Ижкарын<br />
усьтӥськиз Реабилитацияя<br />
элькун центр. Сак<br />
лыдӟисьёсмылэн син<br />
шоразы усиз учрежденилэн<br />
вывескаез. Центрлэн<br />
удмурт нимызлэн<br />
пуштросэз туж валантэм.<br />
Калык (общественность)<br />
малпамъя, тупамонгес луысал:<br />
«Ӧлексы нылпиослэсь но быдэ<br />
вуымтэослэсь тазалыксэс тупатонъя<br />
элькун центр». Таӵе<br />
ӵектонэн ми вазиським Удмурт<br />
Элькунысь Нациосын ужан политикая<br />
министерствое. Уго<br />
2001-тӥ арын кутэм «Удмурт<br />
Республикаысь кун кылъёс<br />
но мукет выжы калыкъёслэн<br />
кылъёссы сярысь» законъя<br />
ӵапак та ведомстволы оскемын<br />
учреждениослэн нимъёсынызы<br />
вывескаосты, бланкъёсты,<br />
печатьёсты, штемпельёсты,<br />
штампъёсты удмурт кылэ берыктыны.<br />
Та ужез специалистъёс<br />
быдэсто 10 нунал куспын,<br />
дун курытэк.<br />
Та нуналъёсы Нациосын<br />
ужан политикая министерствоысь<br />
вуиз таӵе валэктон.<br />
«Туж бадӟым тау<br />
лыдӟисьёстылы сак луэмзы<br />
понна но Тӥледлы ми<br />
доры вазиськемды понна.<br />
Центрлэн кивалтӥсез Лариса<br />
Владимировна Руденко<br />
вазиськылӥз Удмурт Элькунысь<br />
Йӧскалык политикая<br />
министерствое, ужъюртлэсь<br />
нимзэ берыктыны курыса,<br />
2018-тӥ арын южтолэзе. Соку<br />
сётэмын вал таӵе берыктон:<br />
«Ичиятэм луонлыкъёсын<br />
нылпиосты но быдэ вуымтэосты<br />
йӧназанъя элькун центр»<br />
Удмурт Элькунысь мерлыко<br />
юрттос сётонъя аскивалтӥсь<br />
ужъюрт. «Адели» йӧназанъя<br />
центр».<br />
Ужъюртлэн удмурт кылын<br />
нимыз - «Ичиятэм луонлыкъёсын<br />
нылпиосты но<br />
быдэ вуымтэосты йӧназанъя<br />
элькун центр» - юнматэмын<br />
на вал 2011-тӥ арын Удмурт<br />
кылын нимкылъёсъя<br />
но шонер гожъяськонъя элькун<br />
ӧрилэн кенешоназ. Озьы<br />
ке но кыл - со луло маке: со<br />
воштӥське, азинске, кыллэн<br />
катъёсызлы тупась выль<br />
кылъёс пыӵало, тупамтэосыз<br />
кылысь кошко. Соин калыкен<br />
дэмлам ним - «Ӧлексы<br />
нылпиослэсь но быдэ вуымтэослэсь<br />
тазалыксэс тупатонъя<br />
элькун центр» - одно<br />
эскеремын луоз ӧрилэн матысь<br />
ортчоно кенешоназ.<br />
Жаляса верано, ӵемысь,<br />
вывескаез лэсьтыку, удмурт<br />
кылэз ӟеч тодымтэен, вывескае<br />
янгышъёс пуксё. Центрлы<br />
одно дэмламын луоз<br />
вывескаез тупатыса воштыны».<br />
Центрлэн удмурт нимыз янгыш<br />
луэмын, со сяна, пуштросэз туж<br />
валантэм.<br />
Нош кытысь потӥз<br />
«йӧназан» кыл? Та пумысен<br />
Нациосын ужан политикая<br />
министерство чӧлске Удмурт<br />
кылын нимкылъёсъя но шонер<br />
гожъяськонъя элькун комиссия<br />
вылэ. Татын, пе, «реабилитация»<br />
кылэз «йӧназан»<br />
шуыса юнматӥзы.<br />
Кылдэм югдур пумысен<br />
ми азьвылгес ивортӥм<br />
ни Реабилитацияя элькун<br />
центрлэн кивалтӥсезлы<br />
Лариса Руденколы. Лариса<br />
Владимировна туж<br />
ӝожомиз янгыш пумысен.<br />
Уго кивалтӥсь удмурт кылэз<br />
уг тоды, оскиз, ваньмыз ӟеч<br />
лэсьтэмын луоз шуыса. Нош<br />
вывескаез воштон 20 сюрс<br />
манет сылэ. Тырмоз-а нылпиосты<br />
эмъясь учрежденилэн<br />
коньдонэз нимзэ тупатыны?<br />
ЮМОК<br />
Визьмо Миша<br />
СУПЫЛЬТОК ОДОК<br />
Миша пенсие потӥз но кышноезлы чурыт вазиз:<br />
- Пенсиме карточкаен басьто, Зина. Ӝынызэ аслым кельто,<br />
кылемзэ тыныд сёто. Пумит вераны эн но малпа. Воргоронъёс,<br />
пенсие потыса, кема уг уло, соин питранъёсам вайыжъёс<br />
эн донга.<br />
Нырысетӥ пенсиез сярысь ивор телефоназ пиккетӥз.<br />
Миша уксёлы райцентре ветлӥз. Ӧз алда кышнозэ, ӝыны<br />
пенсизэ сётӥз.<br />
Кылем уксёеныз ма кароз ни, - сюлмаське Зина. Сюлэмыз<br />
юнме ӧз пирсэкъя. Нуназе пал ик Мишаез лавка палась шулдырмыса<br />
вуиз. Зина уйин картэзлэсь вань кисыоссэ бугыръяз.<br />
Дас манет но ӧз шедьты. Мукет нуналаз но Миша капчияса<br />
ветлӥз. Нош куинетӥяз Зиналы удалтӥз. Оло, сюлэмшугъяськонзэ<br />
кылчин кылӥз меда? Нуназе котырын Миша<br />
огдышем сямыныз ышиз. Нош укно дуре кылем телефонэз<br />
пик-пик вазиз. Зина СМС-эз усьтӥз но - лыдӟиз. Миша банк<br />
картаысьтыз 97 манетсэ магазинэ кельтӥз.<br />
- Вот калера! - пурӟиз кышномурт. - Мар меда сёто та уксёен<br />
магазинын?<br />
Ӵуказеяз ӵукна ик лавкае васькиз. Аракыен ӝажыос<br />
вӧзтӥ, синъёссэ чарка быдӟа усьтыса, ортчиз.<br />
Ма, огез но кабак вина 200 манетлэсь дунтэм ӧвӧл.<br />
- Куно ӧтьыны малпаськод-а, Зинапай? - макмыр зыныныз<br />
вӧзаз шокчиз Эбек Коля. - Мыным но пичияк веськатон<br />
кулэ вал…<br />
- Шумпотыса гаӵак усёд, - йыркурен пумитаз вазиз нылкышно.<br />
- Берло дыре карттэ но, астэ но кузялпотэн сюдӥськод-а,<br />
мар-а? Мишагай но туж сук. Ачиз котькуд нунал шкалик бекмыльтэ,<br />
- кылыз сэрттӥськиз Эбек Колялэн.<br />
- Вот мар вылэм! - выль тодэм иворезлы шумпотӥз Зина.<br />
Касса пала мынӥз но зэм: шкаликен аракы 77 манет сылэ.<br />
Вӧзаз Миша куртчон басьтэ, луоз. Ма, тани кукеен но сугонэн<br />
пирожкизы 20 манет ик сылэ.<br />
- Визьмо ик та Мишае, - понназ шумпотэ Зина. - Лавка<br />
дорысь тордосъёсын уг кушласькы. Пунэмен сётыны уксёез<br />
ӧвӧл - мын но тод, кӧня манетэз вань карточкаын. Ойдо арня<br />
мында ӟамыръялоз но, ӝушез тыроз.<br />
Таӵе визьмо малпанэзлы шумпотыса, Зина дор палаз<br />
вамыштӥз.<br />
ПАЙМОД НО БЫРОД<br />
Кӧтыз сюмаз<br />
ИНТЕРНЕТ КОСКЫ<br />
Кузпалъяськон агентствоын<br />
нылмуртлэсь юало:<br />
- Кыӵе йырсиё карт -<br />
суд-а, сьӧд-а - кулэ?<br />
- Мыным гордэз кельше,<br />
квартираям вань мебеле<br />
горд.<br />
<br />
Алла уж дураз вуиз,<br />
син улаз - лыз-вож.<br />
- Кин тонэ озьы? - юало<br />
эшъёсыз.<br />
- Картэ.<br />
- Ма со командировкаын<br />
ук?<br />
- Мон но озьы кожасько<br />
вал...<br />
<br />
Быръёно луиз ке, кухняе<br />
выль гарнитур лэсьтоно<br />
яке карттылэсь машиназэ<br />
тупатъяно, кыӵе<br />
буёло кухня карысалды?<br />
<br />
Нылкышно - картэзлы:<br />
- Дуное, мон бускельёсмы<br />
доры 5 минутлы потало,<br />
тон котькуд 10 минутлы<br />
быдэ ӝукез суралтылы...<br />
<br />
- Вася, тон Оляез кышно<br />
ваид-а?<br />
- Ӧй, со монэ куанер шуиз.<br />
- Но тон солы вера вал,<br />
агаед узыр шуыса.<br />
- Верай.<br />
- ???<br />
- Табере Оля - мынам<br />
кенаке.<br />
Туспуктӥз Иван ЛЕБЕДЕВ<br />
Кинлэн потэм сиемез?<br />
Кин йыръем колбасаез?<br />
Ваньмыз кӧтаз тэрымтэ,<br />
Пуке тӥни,<br />
укылтэм!