27.05.2019 Views

qronika+17(278)

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

„Sen Semoqmeds radgan qalad<br />

daubarebixar, Seni wesi es unda<br />

iyos: xmagakmendili Cumad iyo,<br />

aravis Sexedo, arsad waxvide, yurebi<br />

daixSe da Tvalebi daxuWe da<br />

ijeq, swavla ra Seni saqmeao...” _ ase<br />

aRwers barbare erisTavi-jorjaZe<br />

im periods, roca qalis uflebebi<br />

SezRuduli iyo da igi TiTqmis ar<br />

arsebobda. es iyo 1845 weli da<br />

maSin gavrcelebuli da miRebulic<br />

ki iyo adreuli asakSi qorwineba.<br />

axla 2019 welia. mas Semdeg 174<br />

weli gavida, Tumca arasrulwlovan<br />

asakSi Seqmnili ojaxi arc ise<br />

ucxoa CvenTvis.<br />

arasrulwlovanTa qorwineba<br />

problemaa, romelic saqarTvelosa<br />

da samxreT kavkasiis regionSi<br />

kvlav udides gamowvevad rCeba.<br />

saqarTvelos saxalxo damcvelis,<br />

qveyanaSi adamianis uflebaTa<br />

mdgomareobis Sesaxeb yovelwliuri<br />

moxsenebis Tanaxmad, 2017 wlis<br />

monacemTan SedarebiT (835 arasrulwlovani<br />

mSobeli) adreuli<br />

qorwineba Semcirebulia, Tumca<br />

kvlav maRalia bavSvis dabadebisas<br />

18 wlamde miuRwevel mSobelTa<br />

raodenoba. angariSis mixedviT,<br />

2018 wels saqarTveloSi mSoblad<br />

715 arasrulwlovani deda da 23<br />

arasrulwlovani mama daregistrirda.<br />

miuxedavad imisa, rom kanonis<br />

gaTvaliswinebiT 18 wlamde<br />

pirTa qorwinebis registracia sisxlis<br />

samarTlebriv aqtad miiCneva<br />

da oficialurad ar xorcieldeba,<br />

problemas warmoadgens faqtobrivi<br />

Tanacxovrebisa da araoficialuri<br />

qorwinebebis SemTxvevebi.<br />

angariSis mixedviT, adreuli<br />

qorwinebis gamo, saSualod, 300<br />

bavSvi weliwadSi skolas ver am-<br />

Tavrebs. 2017-2018 wlebSi 564 aTasi<br />

moswavlidan 381-ma gogonam da<br />

40-ma biWma ver miiRo sruli saSualo<br />

ganaTleba.<br />

arsebuli monacemebiT, 20-24<br />

wlis asakis qalTa 14% aRniSnavs,<br />

rom ojaxi 18 wlis asakamde Seqmna.<br />

vaJebSi xuTjer ufro naklebia<br />

adreuli qorwinebis SemTxvevebi.<br />

2017-2018 wlis adreuli qorwinebis<br />

saqarTvelos maCvenebeli (20%)<br />

evropaSi yvelaze maRalia da gasuli<br />

wlebis liderebs, moldovasa<br />

(18%) da TurqeTs (14%), uswrebs.<br />

unda aRiniSnos, rom ar arsebobs<br />

zusti monacemebi adreuli qorwinebis<br />

Sesaxeb, radgan qorwineba-<br />

Ta umravlesoba ar aris registrirebuli.<br />

aqedan gamomdinare, Tuki<br />

gaviTvaliswinebT araregistrirebuli<br />

qorwinebebis raodenobasac,<br />

unda vivaraudoT, rom es ricxvi<br />

araTu Semcirda, aramed gacilebiT<br />

maRalia.<br />

Tanamedrove adamiani Tavisufali<br />

da damoukidebelia, Sesabamisad,<br />

rodesac is iseT mniSvnelovan<br />

gadawyvetilebas iRebs, rogoric<br />

daqorwinebaa, umTavresad, sakuTar<br />

azrsa da grZnobebs eyrdnoba.<br />

siyvaruliT qorwineba warsulSi<br />

erTgvari fufuneba iyo, magram<br />

dRes arasrulwlovnebSi _ ojaxis<br />

Seqmnis upirvelesi da zogjer er-<br />

adreuli qorwinebis<br />

kavkasia istoriulad cnobilia<br />

alvina aleqsaniani<br />

adreuli qorwinebis, qalis gata-<br />

cebisa da garigebiT qorwinebis<br />

tradiciebiT. pirveli qarTveli feministi qalis, poet<br />

rafiel erisTavis dis, barbare erisTavi-jorjaZis biogra-<br />

fiaSi vkiTxulobT, rom is 12 wlis asakSi gaaTxoves, maSin,<br />

rodesac jer kidev bavSvi iyo. is Tavis qorwils ixsenebda,<br />

rogorc raRac TamaSs.<br />

30<br />

TaderTi mizezia. Zalze xSirad<br />

mozardebi am nabijs Tavisuflebis<br />

mopovebis mizniT dgamen, maT<br />

erTi suli aqvT, rodis gaxdebian<br />

didebi. maT surT daamtkicon, rom<br />

SeuZliaT gadawyvetilebis damoukideblad<br />

miReba. zogjer ki,<br />

mravali mizezis gamo, mSobliuri<br />

saxlidan Tavis daRwevis mizniT,<br />

axalgazrdebi, samwuxarod, sxva<br />

alternativas ver xedaven. ra Tqma<br />

unda, arian Zlieri pirovnebebi,<br />

romlebic sirTuleebs laxaven da<br />

adreuli qorwineba maTTvis garkveuli<br />

gamocdilebaa, magram, Ziri-<br />

Tadad, es fsiqologiur travmas<br />

ayenebs, mas Tan axlavs ganaTlebis<br />

miRebis problema, gogonebSi janmrTelobis<br />

gauareseba. am adamianebis<br />

didi nawili momavalSi realizebas<br />

ver axerxebs.<br />

likas naRvliani istoria<br />

lika 16 wlis iyo, roca momavali<br />

qmari gaicno da masTan erTad<br />

gaipara .. 17 wlis asakSi bavSvi gaaCina.<br />

Tumca axalbeda dedis cxovrebaSi<br />

yvelaze bednieri da didi<br />

xnis nanatri dRe im faqtiT iyo<br />

daCrdiluli, rom bavSvis mama mis<br />

gverdiT ar iyo, _ is naxevari weliwadia,<br />

rac cixeSi zis.<br />

„skolaSi me-10 klasSi vswavlobdi<br />

da paralelurad maRazia-<br />

Si konsultantis poziciaze vmuSaobdi,<br />

rodesac momaval meuRles<br />

Sevxvdi. is imave maRaziis dacvis<br />

TanamSromeli iyo. Cemze 11 wliT<br />

ufrosi. erTi sityviT, movewone,<br />

wyvili gavxvdiT da ramdenime Tvis<br />

Semdeg gaparva SemomTavaza. mec<br />

davTanxmdi. ver vityvi, rom bolomde<br />

gaazrebuli mqonda, ras vake-<br />

Tebdi. es im periods daemTxva, rodesac<br />

dedaCemma Tanacxovreba iseT<br />

adamianTan gadawyvita, romelsac<br />

pirveli qorwinebidan sami patara<br />

Svili hyavda. deda sul bavSvebs<br />

uvlida, CemTvis arasdros<br />

ecala, mec vexmarebodi, magram es<br />

damRleli iyo da swavlaSi xels<br />

miSlida. vfiqrobdi, gavTxovdebodi<br />

da problemebi mogvardeboda.<br />

TiTqos, Tavs vuSvele gaTxovebiT.<br />

calke, naqiravebSi gadavediT, male<br />

davorsuldi”.<br />

jer kidev bavSvi, 16 wlis lika,<br />

orsulobis meoTxe Tveze iyo,<br />

rodesac adreuli qorwinebis mZime<br />

Sedegebis winaSe aRmoCnda: meu-<br />

Rle yaCaRobis faqtze daiWires,<br />

braldebulad cnes da 8 weliwadi<br />

miusajes. is sul marto darCa,<br />

mSobliur saxlSi dabrunda, depresiaSi<br />

Cavarda. rogorc Tavad ambobs,<br />

sanam colad gayva, icoda,<br />

rom misi rCeuli nasamarTlevi da<br />

cixidan axlad gamosuli iyo, magram<br />

Seuyvarda da amas maSin mniSvneloba<br />

ar mianiWa. miuxedavad yvelafrisa,<br />

qmari dResac uyvars, Tavisufal<br />

dros cixeSi dadis da<br />

bavSvic mihyavs. Tumca Znelia im<br />

faqtis gacnobiereba da imasTan<br />

Segueba, rom bavSvi mamas, cixis<br />

kedlebs gareT, pirvelad, 8 wlis<br />

asakSi naxavs.<br />

18 wlis iyo, Svili rom gaaCina<br />

`vfiqrobdi, gaTxovebiT problemebi<br />

mogvardeboda~ _ iluziebi adreuli<br />

qorwinebis Sesaxeb<br />

da sacxovreblad bebiasTan da<br />

babuasTan gadavida. orsulobis<br />

periodSi skolaSi ar uvlia, mxolod<br />

gamocdebze midioda. ambobs,<br />

rom bavSvis gamo swavlisa da<br />

atestatis miRebis motivacia hqonda<br />

da saxlSi programul wignebs<br />

kiTxulobda, Tumca mxolod aman<br />

bevri veraferi misca. umaRlesSi<br />

ar Caubarebia, amaze arc ki ufiqria,<br />

radgan arc amis saSualeba<br />

hqonda, arc dro da arc survili.<br />

dRes 21 wlis martoxela dedaa, 4<br />

wlis araCveulebrivi vaJi hyavs da,<br />

bedis ironiiT, isev maRaziaSi<br />

muSaobs gamyidvelad.<br />

anuki _ istoria bednieri<br />

dasasrulis gareSe<br />

15 wlis asakSi Seqmna ojaxi kidev<br />

erTma respondentma, romelic<br />

dRes 22 wlisaa da ukve ganqorwinebulia,<br />

7 wlis gogonas marto<br />

zrdis. wina gmirisgan gansxvavebiT,<br />

anukis sruli saSualo ganaTlebac<br />

ar miuRia. im faqtma, rom me-9<br />

klasSi Seyvarebulisgan daorsulda,<br />

didi roli iTamaSa mis Semdgom<br />

cxovrebaSi. misi qorwineba Tavidan<br />

sakmaod bednieri Canda, magram<br />

male sixaruli ubedurebam Secvala<br />

_ meuRle moZalade narkomani<br />

gamodga.<br />

„15 wlis viyavi, roca Cems yofil<br />

meuRlesTan erTad es nabiji<br />

gadavdgi. davorsuldi, amitomac<br />

colad momiyvana. iyo siyvarulic<br />

da im dros megona, rom es is<br />

grZnobaa, romelic ojaxis SeqmnisTvis<br />

sakmarisia. orsulobis periodSi<br />

skolaSi ar mivlia, me-9<br />

klasis Semdeg skola saerTodac<br />

mivatove. aRar mindoda swavlis<br />

gagrZeleba. saxlSi yofna, saojaxo<br />

saqmeebis keTeba merCivna. TiTqos<br />

bednieri viyavi, verTobodi Cems<br />

meuRlesTan erTad, erTi sityviT,<br />

did problemebs ar Sevjaxebivar.<br />

16 wlisas Svili SemeZina da aq gaCnda<br />

problemebic. me TviTonac patara<br />

viyavi da bavSvs rogor aRvzrdidi?<br />

araferi vicodi, amitom deda<br />

da mezoblad mcxovrebi qalebi<br />

mexmarebodnen. droTa ganmavloba-<br />

Si uamravi problema dagrovda.<br />

meuRle arasdros iyo Cem gverdiT,<br />

ubnis biWebTan erTad erToboda,<br />

svamda, arsad muSaobda. aRmoCnda,<br />

rom narkotikul saSualebebsac<br />

moixmarda; Semdeg fizikur da sityvier<br />

Seuracxyofas mayenebda.<br />

erT dRes, morigi konfliqtis<br />

dros, mivxvdi, rom misgan unda wavsuliyavi”.<br />

anuki ambobs, rom 4-wliani Tanacxovrebis<br />

Semdeg qmars daSorda:<br />

„zrdasrul asakSi SesaZlebelia,<br />

ori adamiani sxvadasxva azrze<br />

iyos da es ar gaxdes konfliqtis<br />

mizezi, Tineijerobisas ki<br />

rTulia. am dros ginda garToba,<br />

megobrebTan erTad didi xniT wasvla,<br />

dakargva, magram roca ojaxi<br />

gyavs, ase ver adgebi da ver waxval.<br />

ojaxi gulisxmobs imas, rom,<br />

erTdroulad, Zalebis erTnairi<br />

gadanawilebiT, unda gauZRve cxovrebas.<br />

Tu erTi mxare mainc<br />

moikoWlebs, mTeli tvirTi meoreze<br />

gadadis”.<br />

dRes mas aqvs saqme, samsaxuri,<br />

Tumca sakuTar Tavs Semdgar adamianad<br />

ar miiCnevs. ambobs, swavla<br />

rom gaegrZelebina, axla kargi samsaxuri<br />

da profesia eqneboda. misive<br />

TqmiT, adreul asakSi ojaxis<br />

Seqmna swori ar aris da gogoebma<br />

aucileblad unda miiRon ganaTleba.<br />

„ver vityvi, rom Semdgari<br />

var da profesia maqvs, romelic<br />

Zalian miyvars. ar aris ase. maqvs<br />

Cemi saqme, Tumca SeiZleboda, amaze<br />

ukeTesi yofiliyo”. miuxedavad<br />

amisa, anuki ambobs, rom misi<br />

Svili amis kompensirebas axdens.<br />

naTia _ istoria bednieri<br />

dasasruliT<br />

tradiciul qarTul sazogadoebaSi<br />

mniSvnelovania, rom gogos<br />

pirveli intimuri gamocdileba<br />

dakanonebuli iyos. es adreuli<br />

qorwinebis kidev erTi faqtoria.<br />

axalgazrda wyvilebs, ubralod,<br />

ar gaaCniaT intimuri urTierTobebis<br />

legalizaciis sxva saSualeba.<br />

ase moxda naTias SemTxvevaSi,<br />

mas axlo urTierToba surda Tavis<br />

pirvel SeyvarebulTan, amitomac<br />

16 wlis asakSi daqorwinda.<br />

„me-9 klasSi vswavlobdi, rodesac<br />

Cemi momavali qmari gavicani.<br />

me TbilisSi vcxovrobdi, is ki<br />

zugdididan iyo. es CvenTvis xelis<br />

SemSleli ar yofila, urTierToba<br />

daviwyeT, erTmaneTi Segviyvarda.<br />

mis gareSe cxovreba ar SemeZlo,<br />

amitomac gadavwyviteT gaparva<br />

da Cveni urTierTobis dakanoneba.<br />

vicodi, rom Cemi mSoblebi wianaaRmdegebi<br />

iqnebodnen. erTxel<br />

skolaSi gakveTilebi gagvicda da<br />

im dRes spontanurad gadavwyvite,<br />

am nabijze wavsuliyavi. Cems or axlobel<br />

megobars yvelaferi avuxseni<br />

da mSoblebisTvis werilis gadacema<br />

vTxove. dResdReobiT vxvdebi,<br />

rom mSoblebTan ase ar unda<br />

movqceuliyavi, magram maSin patara<br />

viyavi da Sedegebze ar vfiqrobdi”.<br />

orsulobis periodSi naTia<br />

qmarTan da dedamTilTan erTad<br />

cxovrobda. skolaSi ar uvlia,<br />

radgan Zneli iyo balansis dacva<br />

ganaTlebasa da orsulobas Soris.<br />

ase gagrZelda, daaxloebiT, erTi<br />

weli. rodesac skolaSi dabruneba<br />

da swavlis gagrZeleba gadawyvita,<br />

naTias dedamTili winaaRmdegi iyo.<br />

misi azriT, gaTxovil gogos swavla<br />

qorwinebis Semdeg dakisrebuli<br />

valdebulebebis Sesrulebasa<br />

da bavSvis movlaSi xels uSlis. sabednierod,<br />

naTia ar daTanxmda<br />

aseT Zvelmodur midgomas, mSoblebTan<br />

dabrunda da swavla gaagr-<br />

Zela. skolis damTavreba da umaRles<br />

saswavlebelSi Cabareba gauWirda,<br />

magram mzrunveli mSoblebis<br />

ZalisxmeviT dRes naTia saqarTvelos<br />

erT-erT wamyvan bankSi muSaobs<br />

da warmatebuli, saintereso<br />

axalgazrda qalia. igi TbilisSi<br />

qmarTan erTad cxovrobs da rva<br />

wlis vaJs zrdis.<br />

am axalgazrda qalis istoria<br />

adreul asakSi qorwinebis Semdeg<br />

kargad Camoyalibebuli cxovrebis<br />

iSviaTi magaliTia. bednieri dasasruli,<br />

romelic ar moxdeboda, rom<br />

ara Cveni respondentis mier sworad<br />

gadadgmuli nabijebi, ganaTlebis<br />

aucileblobis gaazreba<br />

da axlos mdgomi mzrunveli mSoblebi.<br />

magram bevri gogona, romelmac,<br />

naTias msgavsad, mSobliuri<br />

saxli adre datova da daqorwinda,<br />

dRes arc ise bednieria. zogs<br />

ukve ramdenime bavSvi hyavs, maT<br />

skola ar daumTavrebiaT, ar miu-<br />

RiaT profesiuli ganaTleba; sxvebi<br />

yoveldRiurad ganicdian ojaxur<br />

Zaladobas; zogierTi didi<br />

xania, dabrunda mSoblebTan da bavSvebs<br />

marto zrdis, radgan qmrebTan<br />

araferi gamouvidaT. arasrulwlovan<br />

asakSi daqorwinebuli<br />

bednieri qalebis raodenoba saqarTveloSi<br />

Zalian cotaa.<br />

saqarTveloSi adreuli qorwinebis<br />

praqtika ukve wlebia, rac arsebobs,<br />

Tumca, rogorc sxva bevri<br />

socialuri sakiTxi Cvens qveyana-<br />

30 N17 (<strong>278</strong>) 21.05-27.05.2019 w.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!