27.05.2019 Views

qronika+17(278)

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

ucnobi qronika<br />

noemberi<br />

gegeWkori, romelsac im dResve 20<br />

seqtembers ecnoba depeSiT<br />

saqarTvelos respublikis warmomadgenlad<br />

daniSvna erTa ligaSi<br />

da saWiro mandatic gaegzavna.<br />

amasTan erTad, depeSiT da calke<br />

weriliT euwya amis Sesaxeb ligis<br />

sabWos mdivans. yvela saWiro masala<br />

saqarTvelos Sesaxeb Jenevis<br />

krebisaTvis warsadgenad adre gaegzavna<br />

ligis sabWos mdivans baton<br />

n. driumans Tanaxmad misi moTxovnisa”.<br />

germaniis mier saqarTvelos<br />

damoukideblobis cnoba<br />

1920 wlis 6 noembris gazeT<br />

„saqarTveloSi” dabeWdilia mTavrobis<br />

Setyobineba, rom 24 seqtembers<br />

germaniis respublikam oficialurad<br />

(de iure) cno saqarTvelos<br />

damoukidebloba. es sasixarulo<br />

ambavi Cvens xelisuflebas berlinSi<br />

saqarTvelos diplomatiurma<br />

warmomadgenelma, batonma axmetelaSvilma<br />

acnoba. rogorc am informaciidan<br />

irkveva, saqarTveloSi<br />

germaniis elCad germaniis so-<br />

vaweobas. germanelebma iseTi amagi<br />

dasdes qarTvel ers, romelic ar<br />

warixoceba mis gulidan aras dros<br />

da STamomavlobas gardaecema, vi-<br />

Tarca samagaliTo nimuSi patiosnebisa<br />

da uaRresi gulwrfelobisa.<br />

germanelebma pirvelebma faqtiurad<br />

amoxazes Cveni saxelmwifoebrivi<br />

sazRvrebi da samagali-<br />

To aqtivoba gamoiCines mis gafar-<br />

Toebis procesSi saqarTvelos istoriul,<br />

ekonomiur-geografiul<br />

da strategiul interesebis mixedviT.<br />

germaniis sardloba samarTlianad<br />

darwmunebuli iyo, rom saqarTvelos<br />

teritoriuli pretenziebi<br />

arsebiTad minimaluri iyo<br />

da savsebiT emyareboda misTvis<br />

miniWebul uflebriv normebs.<br />

gana qarTvel xalxis mexsierebidan<br />

odesme amoiSleba is faqti,<br />

rom im dros, rodesac saqarTvelos<br />

Sesamusravad mrisxaned moiwevda<br />

germaniis oficialuri mokav-<br />

Sire, misi TanamebrZole brwyinvale<br />

porta, romlis jarebi Cvens<br />

dedaqalaqs emuqreboden, _ germaniis<br />

sardlobam realuri mfarv-<br />

mimarTa. wirvaze imyofeboda<br />

Tbilisis garnizonis nawili. giorgobasTan<br />

dakavSirebiT gaimarTa<br />

samxedro aRlumi da jariskacebma<br />

rusTavelis gamzirze samxedro<br />

ministris winaSe ceremonialuri<br />

marSiT gaiares. samxedro ministris<br />

garda aRlums iusticiis ministri<br />

arseniZec eswreboda, romelmac<br />

jariskacebs giorgobis<br />

dResaswauli miuloca da maT sam-<br />

Soblos Tavdacvis saqmeSi warmateba<br />

usurva.<br />

mTavrobis Tavmjdomare noe<br />

Jordanias gankargulebiT, 1920<br />

wlis 11 noembridan saqarTveloSi<br />

SeizRuda avtomobilebiT moZraoba.<br />

rogorc gazeTi „saqarTvelos”<br />

14 noembris nomridan vigebT, es<br />

SezRudva qveyanaSi saTbob-sawvavi<br />

masalis mwvave deficitiT iyo ganpirobebuli.<br />

gamonakliss Seadgendnen<br />

mxolod ucxouri misiis<br />

kuTvnili avtomobilebi.<br />

Tbilisis miliciis ufrosis<br />

gankargulebiT qalaqSi aikrZala<br />

Senobebsa da Robeebze afiSebisa<br />

da gancxadebebis gakvra. gazeT<br />

aramed mSvidobianoba, ara laSqroba,<br />

aramed ekonomiuri mdgomareobis<br />

gaumjebeseba gansakuTrebiT<br />

saqarTvelos mimarT. moskovis<br />

mTavroba, _ romelsac ainteresebs<br />

Savi zRvis zogierTi porti, _ iZulebulia,<br />

yovelgvari uTanxmoeba<br />

Tavidan airidos. saqarTvelos<br />

Cven ZaliT ar vaxvevT Tavze komunistur<br />

weswyobilebas. es sakiTxi<br />

man damoukideblad unda<br />

gadaWras.<br />

sabWoTa mTavrobis wreebSi armiis<br />

Sesaxeb im azris arian, rom<br />

rac SeiZleba male moaxdinon vrangelis<br />

frontis likvidacia da jari<br />

daubrunon nayofier Sromas. es<br />

Sromis laSqari yovelTvis mzad<br />

iqneba, iaraRiT daicvas proletariatis<br />

interesebi”.<br />

rasakvirvelia, orjonikiZe utifrad<br />

cruobda. sinamdvileSi, kavbiuros<br />

xelmZRvanels saqarTvelos<br />

damoukideblobis gagonebac<br />

ar surda da yvelafers akeTebda,<br />

raTa Cvens qveyanaSi sabWoTa xelisufleba<br />

damyarebuliyo. saqarTvelos<br />

okupaciis mcdeloba sergo<br />

orjonikiZes, jer kidev, 1920<br />

wlis maisSi hqonda. azerbaijanis<br />

gasabWoebis Semdeg wiTeli armiis<br />

nawilebma saqarTvelos Seuties,<br />

magram bolSevikebi qarTul armiasTan<br />

sasazRvro brZolaSi damarcxdnen.<br />

garda amisa, garTulebuli<br />

sagareo mdgomareobis gamo,<br />

orjonikiZis iniciativas maSin<br />

moskovma mxari ar dauWira da sergo<br />

iZulebuli gaxda, ukan daexia.<br />

erTa liga da saqarTvelo<br />

1920 wlis 3 noembers gazeTi „saqarTvelo”<br />

erT mniSvnelovan informacias<br />

beWdavs, romelic erTa<br />

ligas exeba. erTa liga dRevandeli<br />

gaeros winamorbedi saer-<br />

TaSoriso organizacia iyo, romelic<br />

pirveli msoflio omis Semdeg<br />

gamarjvebulma saxelmwifoebma Seqmnes.<br />

wesdebis Tanaxmad, ligis wevri<br />

saxelmwifoebi valdebulebas<br />

iRebdnen, erTmaneTs gare agresiis<br />

SemTxvevaSi daxmarebodnen. erTa<br />

ligaSi saqarTvelos gawevrianeba<br />

saerTaSoriso sazogadoebis mier<br />

Cveni qveynis damoukideblobis<br />

srulfasovan cnobasa da sagareo<br />

safrTxeebis Tavidan acilebis<br />

SesaZleblobas iZleoda.<br />

rogorc sagazeTo publikaciidan<br />

irkveva, 1920 wlis 20 seqtembers<br />

saqarTvelos mTavrobis Tavmjdomarem<br />

erTa ligis samdivnosgan<br />

oficialuri Setyobineba miiRo,<br />

rom 15 noembers JenevaSi ligis<br />

pirveli sxdoma Catardeboda da am<br />

sxdomaze saqarTvelos warmomadgenelsac<br />

iwvevdnen: „...am krebaze<br />

iqneba aRZruli da garCeuli saqarTvelos<br />

respublikis ligis wevrad<br />

miRebis sakiTxi. SesaZloa, swerda<br />

sabWos mdivani, krebam moisurvos<br />

Tqveni sakiTxis Sesaxeb sityvieri<br />

ganmartebis mosmena, amisTvis<br />

saWiroa daniSnoT Tqveni warmomadgeneli.<br />

mTavrobam aseT warmomadgenlad<br />

daniSna am Jamad evropaSi myofi<br />

sagareo saqmeTa ministri e.<br />

cial-demokratiuli partiis cnobili<br />

wevri, udris rauxeri daini-<br />

Sna.<br />

ukve 7 noembers gazeTi „saqar-<br />

Tvelo” am faqts didi statiiT gamoexmaura,<br />

sadac aRniSnulia, rom<br />

germania yovelTvis iyo saqarTvelos<br />

uangaro megobari da swored<br />

germania uwevda daxmarebas Cvens<br />

axalgazrda respublikas damoukideblobis<br />

gamocxadebis pirvel<br />

dReebSi. amonaridi statiidan:<br />

„qarTveloba ver daiviwyebs im<br />

dros aq myof germanel sardlobisa<br />

da sazogadoT jaris moR-<br />

eloba aRmouCina saqarTvelos da<br />

kategoriuli brZanebiT SeaCera<br />

gaTamamebuli osmaleTi! SeiZleba<br />

gadaWriT iTqvas, rom mxolod germaniis<br />

jarebi faqtiurad icavdnen<br />

im Znel drois saqarTvelos<br />

miwa-wyals! maTi meoxebiT SevZeliT<br />

Segveqmna reguliaruli militaruli<br />

Zala, mogvewyo saxelmwifoebrivi<br />

normebi da gangvemtkicebina<br />

marTva-gamgeobis aparati...”<br />

mokle ambebi<br />

italiis saaviaco qarxanam, romlisganac<br />

saqarTvelos mTavrobam<br />

1920 wlis zafxulSi ramdenime haeroplani<br />

Seisyida, Cvens qveyanaSi<br />

piloti antonio levantino da meqanikosi<br />

Zemalini gamoagzavna.<br />

rogorc gazeTi „saqarTvelo” iuwyeba,<br />

italielebi qarTvel pilotebs<br />

uaxlesi safreni aparatis<br />

marTvis SeswavlaSi daexmarebodnen<br />

da maT teqnikur daxmarebas<br />

gauwevdnen.<br />

23 noembers saqarTveloSi giorgoba<br />

aRniSnes. qaSueTis eklesia-<br />

Si saqarTvelos kaTolikos-patriarqma<br />

leonidem sadResaswaulo<br />

wirva Caatara. wirvis Semdeg gadaixades<br />

paraklisi, sadac kaTolikosma<br />

mrevls mxurvale sityviT<br />

„saqarTvelos” 19 noembris nomer-<br />

Si dabeWdil am gankargulebaSi mi-<br />

TiTebulia, rom afiSebisa da sxva<br />

sareklamo masalis ganTavseba mxolod<br />

specialur saafiSo svetebze<br />

iyo nebadarTuli. „ubrZaneT<br />

komisrebs, rom am brZanebis Sesrulebas<br />

sastiki Tvalyuri adevnon<br />

da sadac gakrulia gancxadebebi<br />

dRemde dauyovnebliv moafxekinon<br />

saxlis an sadgomis patronebs da<br />

an maT meezoveebs. sami dRis Semdeg,<br />

dReis ricxvidan, komisrebi<br />

da maTi TanaSemweebi, am brZanebis<br />

SeusrulebaSi SeniSnulni, Cem mier<br />

iqnebian dasjilni”, _ naTqvamia<br />

Tbilisis miliciis ufrosis gancxadebaSi.<br />

1920 wlis 27 noembris gazeT<br />

„saqarTveloSi” gamoqveynebuli<br />

cnoba mkiTxvelebs auwyebs, rom<br />

momavali wlis, anu 1921 wlis 25<br />

noembridan myardeboda satelefono<br />

kavSiri Tbilisi-axmeta-Telavs<br />

Soris. rogorc irkveva, Tavdapirvelad,<br />

moqalaqeebs am xazze<br />

telefoniT saubari dRis mxolod<br />

garkveul periodSi SeeZlebodaT.<br />

miTiTebulia sasaubrod xelmisawvdomi<br />

saaTebic: dilis 9-dan 10<br />

saaTamde; dRis 13-dan 14 saaTamde<br />

da saRamos 17-dan 18 saaTamde.<br />

N17 (<strong>278</strong>) 21.05-27.05.2019 w.<br />

37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!