PISMO PRZYRODNICZE ORGAN POLSKIEGO TOWARZYSTWA ...

TSr. 1 WSZECHŚWIAT
zało się możliwe. Ponieważ hel posiada
ciężar atomowy równy 4, można przypuścić,
że jego atom składa się z 4 atomów
wodoru, a więc struktura helu daje się
sprowadzić do zawartości w nim wodoru.
Jednak dokładniejsze uwzględnienie naboju
jądrowego wykazuje tu pewną niezgodność.
Skoro jądro helu powinno zawierać
•4 jądra wodoru, to ze strony masy wszystko
się zgadza, jednakże nabój jądra helu
musiałby wynosić 4, gdy w rzeczywistości
jest równy 2, Wobec tego dwa naboje muszą
być zneutralizowane. Dzieje się to
dzięki 2 ujemnym elektronom, których
•obecność w jądrze helu musimy przyjąć,
obok 4 jąder wodoru. Jądro helu składałoł>y
się więc z 4 jąder wodoru i 2 elektronów
ujemnych. Prócz tego 2 elektrony krą-
-żą dokoła jądra, co wszystko razem daje
atom elektrycznie obojętny 1
).
Doszliśmy w ten sposób znowu do tego
JAN SOSNOWSKI.
samego wniosku, jaki przed 100 laty wypowiedział
lekarz angielski P r o u t, że
mianowicie wszystkie pierwiastki chemiczne
są ostatecznie zbudowane z wodoru.
Wodór jest podstawą ich wszystkich.
Z drugiej strony wiemy, że sam wodór
składa się z elektryczności dodatniej
i ujemnej, z protonu — dodatniego jądra —
i z ujemnego elektronu, a więc proton
i elektron ujemny stanowią te najostatniejsze
składniki materji. Wniosek nasz ostateczny
brzmi: Elektryczność jest właśnie
ową pramaterją, której tak długo poszukiwaliśmy,
pramaterją, występującą w dwóch
postaciach: dodatniej i ujemnej, Z tych
ostatnich jednostek są zbudowane wszystkie
atomy, z nich zaś złożone drobiny
i wszystkie ciała przyrody. Tak spełniło
się marzenie filozofji odnalezienia ,,pramaterji",
z której zbudowana jest materja
rzeczywista.
WRAŻENIA Z XIII ZJAZDU FIZJOLOGÓW W BOSTONIE
Międzynarodowe zjazdy fizjologów, odbywające
się — poza przerwą spowodowaną
przez wojnę — co trzy lata, posiadają
pewne cechy swoiste w porównaniu z innemi
zjazdami — cechy w mojem przekonaniu
bardzo sympatyczne. Wyłączoną
jest mianowicie wszelka oficjalność, niema
żadnej reprezentacji państw, instytucyj
i t. p. Każdy uczestnik jest tylko sobą; im
większą posiada wartość jako fizjolog, tem
bardziej będzie słuchany i ceniony. Jako
*) To samo stosuje się zresztą nie tylko do helu,
ale i do innych pierwiastków, Z wyjątkiem
-atomu wodoru, wypadkowa liczba nabojów elementarnych
dodatnich jądra zawsze jest mniejsza
'od liczby zawartych w niem protonów, t. j. jąder
wodoru. Część nabojów protonowych ulegać zatem
musi neutralizacji, a dziać się to może jedynie
dzięki istnieniu w jądrze pewnej liczby elektronów,
Np. jądro atomu uranu, którego masa
(w jednostkach atomowych) wynosi 238, zaś na-
TJÓJ (w jednostkach równych nabojowi elementarnemu)
wynosi 92, zawiera 238 protonów i 146
•elektronów. Widzimy zatem, że jądro, które
.z punktu widzenia budowy atomu, jako całości,
•traktujemy jak punkt, jest w rzeczywistości ukłatdem
wysoce skomplikowanym.
członek pewnego narodu, każdy uczestnik
do pewnego stopnia robi propagandę, ale
ta propaganda zależy tylko od osobistych
walorów i od ilości 1
uczestników zjazdu.
Pod tym ostatnim względem w Bostonie,
Polska była reprezentowana bardzo ile.
Nasze władze naukowo-oświatowe mianowały
dwóch, zdaje się oficjalnych reprezentantów
państwa — o co się nikt nigdy
nie spytał — i uznały swoje zadanie za całkowicie
spełnione, W rezultacie było polaków
na zjeździe tylko sześciu, podczas
kiedy hiszpanów naprzykład było dwudziestu
kilku. Proszę sobie tylko nie wyobrażać,
że w Hiszpanji fizjologja jest
nauką tak popularną. Bynajmniej, fizjologów
właściwych było dwóch, reszta
to różni lekarze praktyczni, nauczyciele
i t, p., ale w ten sposób rzucała
się wszędzie w oczy „grupa hiszpańska",
a ,,grupy polskiej" nie było wcale.
Kiedy podczas podróży na okręcie urządzono
międzynarodowe zapasy przeciągania
liny, zaczęto szukać polaków, ale cóż