PISMO PRZYRODNICZE ORGAN POLSKIEGO TOWARZYSTWA ...

Nr. 1 WSZECHŚWIAT 19
Ale i tutaj nie ziściły się na razie nadzieje
prostej interperetacji objawów wytrzymałościowych,
gdyż obliczone na podstawie
nowoczesnej dynamiki atomów wartości
wytrzymałości molekularnej kryształów
okazały się setki razy większe od znalezionych
doświadczalnie, Ponieważ dynamika
atomowa pozwala ująć teoretycznie
całe obszary innych zjawisk ze znakomitą
zgodnością z doświadczeniem, przeto nie
pozostawało nic innego, jak przyjąć, że
i budowa kryształów rzeczywistych ma
pewne braki, czy też błędy w stosunku do
teoretycznego schematu regularnej sieci
przestrzennej atomów.
Posypały się oczywiście próby objaśnienia
tak ogromnej różnicy między wytrzymałością
molekularną, czyli spójnością
teoretyczną, a wytrzymałością doświad-
JAN DEMBOWSKI.
czalną, czyli techniczną. Z prób tych ostały
się jak dotychczas poglądy A. G r i f f i t h'a
i A. SmekaTa. Obaj ci badacze przyjmują
istnienie szczelin ultramikroskopowych
w kryształkach rzeczywistych. Szczelin
tych, względnie osłabień („Lockerstellen"
u Smekala) niepodobna wprawdzie
ujawnić ani optycznie ani nawet rontgenograficznie,
nie mniej jednakże wystarczają
one do ogromnego zmniejszenia wytrzymałości
faktycznie obserwowanej w stosunku
do wytrzymałości molekularnej. Według
Smekala występują osłabienia tem gęściej,
im kryształy są większe, co zgadza się dobrze
z pomiarami wytrzymałości dokonanemi
na prętach z tego samego metalu o strukturze
drobnokrystalicznej i grubokrystalicznej.
Wiadomo oddawna, że te ostatnie
są znacznie słabsze od pierwszych.
TEORJA REZONANSU NERWOWEGO
Nowy a nader oryginalny pogląd na istotę
zjawisk nerwowych wypowiedział młody
biolog niemiecki, Paul W e i s s, Pogląd
ten, jak to często bywa, był dość niespodziewanym
wynikiem eksperymentów,
przedsięwziętych w innym celu, a dotyczących
transplantacji kończyn salamandry.
Przedstawię czytelnikowi sprawę systematycznie,
Salamandra plamista jest, jak wiadomo,
zwierzęciem żyworodnem. Młode, wyjęte
z ciała drogą operacyjną, odrazu po ich
umieszczeniu w wodzie, wykazują energiczny
ruch i ogromną żarłoczność. Larwy
takie mają około 2 cm. długości, mają
dobrze rozwinięte skrzela zewnętrzne oraz
całkowicie wykształcone kończyny przednie
i tylne. W e i s s dokonywał operacyj
właśnie na podobnych młodych larwach.
Sam zabieg był bardzo prosty. Kończynę
przednią odcinano tuż przy tułowiu, następnie
w bezpośredniem sąsiedztwie tylnej
kończyny tej samej strony ciała robiono
dość głębokie nakłucie igłą i do powstałego
otworu wpychano koniec odciętej kończyny
przedniej. Ponieważ kończynę prze-
sadzaną (transplantat) brano z innego
osobnika, po operacji larwa posiadała,
prócz własnych normalnych 4 kończyn, jeszcze
jedną kończynę przednią dodatkową,
umieszczoną tuż przy jednej z tylnych.
Operacje ulegały zresztą różnym modyfikacjom.
Niekiedy odcięta kończyna tylna
zostawała wszczepiona obok normalnej
przedniej tej samej strony, w innych razach
kończyna amputowana była przeniesiona
nie obok, lecz w miejsce kończyny własnej,
poprzednio uciętej. Ogółem podaje W e i s s
70 udanych przypadków transplantacji różnego
rodzaju.
Kończynę wszczepioną nie trzeba ani
przyszywać, ani też przytrzymywać sztucznie.
Jeśli tylko otwór był głęboki i dość
wąski, to koniec kończyny transplantowanej
dostawał się pomiędzy mięśnie, które
go ściskały i trzymały z wystarczającą siłą.
Położenie kończyny przesadzonej względem
tułowia mogło być bardzo różne: kończyna
mogła być orjentowana normalnie,
lub też była częściowo czy całkowicie odwrócona,
np, dłonią do góry.
Już po niewielu dniach można widzieć,