Współczesne problemy ekonomiki leśnictwa - Instytut Badawczy ...

54
WSPÓŁCZESNE PROBLEMY EKONOMIKI LEŚNICTWA
Klastry a rozwój gospodarki leśnej na Pomorzu
Tomasz Studzieniecki*, Jerzy Fijas**
* Academia Europa Nostra, **Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Gdańsku
W każdym państwie lasy są ważnym zasobem zarówno dla gospodarki, jak i społeczeństwa.
Oznacza to konieczność poszukiwania konsensusu między funkcją ekonomiczną
a społeczną gospodarowania tym zasobem. Odpowiedzi wymaga pytanie, czy
„w idealnej gospodarce każdy miałby prawo wykorzystywać wszelkie zasoby” 1 . Las należy
traktować jak kapitał, a „kapitał to siła która podnosi wydajność pracy i tworzy bogactwo
narodów” 2 . Największym kapitałem jest ziemia, jednak gospodarka centralnie
sterowana uczyniła z niej martwy kapitał 3 . Sprawa lasu jako zasobu jest dużo bardziej
złożona niż sprawa ziemi. Złożoność ta wynika z relatywizmu priorytetów stawianych
gospodarce leśnej oraz z rozbieżności koncepcji zarządzania zasobami leśnymi.
Proces transformacji ustrojowej państwa, w tym rozwój administracji samorządowej,
w istotny sposób wpłynęły na funkcjonowanie gospodarki leśnej w regionie. Lasy
Państwowe jako państwowa jednostka organizacyjna nie posiadając osobowości prawnej,
prowadzi działalność ustawową we współpracy z samorządem terytorialnym i na
obszarze samorządu terytorialnego, który taką osobowość prawną posiada. Stan taki
generuje złożony układ współpracy pomiędzy Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych
i grupą interesariuszy, ze szczególnym uwzględnieniem przedsiębiorców i jednostek
samorządu terytorialnego. Wyniki ekonomiczne RDLP w Gdańsku dowodzą, że
możliwe jest wypracowanie kompromisu pomiędzy działalnością rynkową a działalnością
społeczną. Rodzi się jednak ciekawy problem badawczy, czy promowana przez
Samorząd Województwa Pomorskiego idea klastrów jest w stanie wygenerować wartość
dodaną dla regionalnej gospodarki leśnej.
W systemie gospodarki wolnorynkowej dwa niezależne od siebie procesy decentralizacji
i internacjonalizacji zaowocowały złożonym konceptem wielopoziomowej polityki
zwanej polityką klastrową. Wobec braku regulacji międzynarodowych polityka ta
realizowana jest odmiennie w 27 państwach Unii Europejskiej. Prowadzone analizy
porównawcze pozwolą dopiero w przyszłości zaproponować najbardziej optymalne
rozwiązania 4 . Zdaniem przedstawicieli rządu RP polityka klastrowa nie stanowi w Pol-
1 D.R. Kamerschen, R.B. Mc Kanzie, Clark Nardinelli, Ekonomia, Fundacja Gospodarcza NSZZ Solidarnosc,
Gdańsk 1991, s. 90
2 H. de Soto, Tajemnica kapitału, Fijor Publishing Company, Warszawa 2007, s. 25
3 Ibidem, s. 15
4 S.Borras D. Tsagis, Cluster Policies in Europe: Governance and Learning, Edward Elgar Publishing, EU
2008, s. 3.