Współczesne problemy ekonomiki leśnictwa - Instytut Badawczy ...

EKONOMICZNE ASPEKTY PUBLICZNYCH FUNKCJI LASU 61
Publiczne funkcje lasu
w rachunku ekonomicznym gospodarstwa leśnego
Piotr Gołos
Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie Starym
Model wielofunkcyjnej gospodarki leśnej zakłada, a regulacje ustawowe w Polsce zobowiązują
właścicieli lasów (niezależnie od formy własności lasów) do dbałości o rozwój
najważniejszych pozaprodukcyjnych dóbr i usług lasu i gospodarki leśnej. Koszty
realizowanych w tym zakresie zadań mogą być sfinansowane w zasadzie tylko ze środków
pochodzących ze sprzedaży drewna. Oznacza to, że gospodarstwo leśne:
1) przenosi część kosztów związanych z realizacją publicznych świadczeń na wartość
surowca drzewnego;
2) w jednakowym stopniu musi rozwijać potencjał produkcyjny (zwiększać zasobność
drzewostanów oraz rozmiar pozyskania drewna), jak również jakość oraz zakres
społecznych, ochronnych i ekologicznych funkcji lasu;
3) musi optymalizować proporcję między dwiema sferami działalności w warunkach
ograniczonych zasobów leśnych, co sprawia, że produkcja surowca drzewnego
jest mniej lub bardziej konkurencyjna, a w skrajnych przypadkach konfliktowa
w stosunku do nierynkowych świadczeń.
Można więc zadać pytanie, czy jeśli intensyfikacja pozaprodukcyjnych funkcji lasu
(publicznych świadczeń gospodarki leśnej) łączy się z rosnącymi ograniczeniami w realizacji
funkcji produkcyjnej oraz nakładami obciążającymi podstawowe źródło dochodów
– produkcję drewna, to czy gospodarstwo leśne może oczekiwać, że straty z tego
tytułu zostaną zrekompensowane z innych źródeł spoza gospodarki leśnej?
Na tak postawione pytanie nie można odpowiedzieć nie uwzględniając różnorodności
pozaprodukcyjnych dóbr i usług pod względem ich cech ekonomicznych oraz nie
znając ich wartości ekonomicznej, jak również rzeczywistych kosztów ich świadczenia.
W publikacji przedstawione zostaną:
1) teoretyczne sposoby umożliwiające urynkowienie wybranych pozaprodukcyjnych
dóbr i usług lasu i gospodarki leśnej,
2) koszty realizacji wybranych pozaprodukcyjnych funkcji lasu na przykładzie dwóch
regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych: w Katowicach oraz w Krakowie,
3) wartość wybranych publicznych dóbr i usług lasu oraz gospodarki leśnej ustalona
na podstawie badań ankietowych z wykorzystaniem metody wyceny warunkowej
(Contingent Valuation Method – CVM).