Współczesne problemy ekonomiki leśnictwa - Instytut Badawczy ...

EKONOMICZNE ASPEKTY PUBLICZNYCH FUNKCJI LASU 59
Publiczne funkcje lasu w rachunku ekonomicznym
gospodarstwa leśnego na przykładzie
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie
Anna Janusz
Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL LP) prowadzi działalność
w oparciu o rachunek ekonomiczny, pokrywając koszty działalności z przychodów pochodzących
przede wszystkim ze sprzedaży drewna. Prowadząc gospodarkę leśną
w ostatnich dziesięcioleciach, podjęto pod wpływem zmiany uwarunkowań zewnętrznych
(przyrodniczych i społecznych) realizację modelu wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.
Oznacza to, że leśnictwo w jednakowym stopniu rozwija potencjał produkcyjny
(zwiększa zasobność drzewostanów oraz rozmiar pozyskania drewna), jak również jakość
oraz zakres świadczenia społecznych i ekologicznych funkcji lasu. Intensyfikacja
pozaprodukcyjnych funkcji lasu (publicznych świadczeń gospodarki leśnej) łączy się
z rosnącymi ograniczeniami w realizacji funkcji produkcyjnej oraz nakładami obciążającymi
gospodarkę leśną, a przede wszystkim produkcję surowca drzewnego. Dostarczane
dobra publiczne (najczęściej są to pozytywne efekty zewnętrzne gospodarki
leśnej) wymagają ponoszenia dodatkowych kosztów (bezpośrednich i pośrednich), jak
również kosztów alternatywnych (utraconych korzyści gospodarki leśnej). Niejednokrotnie
użytkowanie dóbr i usług w zakresie pozaprodukcyjnych funkcji lasu jest źródłem
strat gospodarki leśnej.
W wystąpieniu przedstawione zostaną koszty realizacji wybranych pozaprodukcyjnych
funkcji lasu na przykładzie nadleśnictw położonych w zasięgu administracyjnym
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie. Analizowane nadleśnictwa różnią
się warunkami przyrodniczo-leśnymi, uwarunkowaniami ekonomicznymi gospodarowania,
w związku z tym podjęto próbę określenia czynników, które wpływają na poziom
oraz koszty świadczonych publicznych funkcji lasu. Podstawą do oceny poziomu
zaangażowania w proces kształtowania pozaprodukcyjnych funkcji lasu była identyfikacja
działań nadleśnictw w tym zakresie oraz informacje dotyczące nakładów finansowych
poniesionych przez jednostki Lasów Państwowych, w szczególności określenie
kosztów dodatkowych i oszacowanie wartości kosztów alternatywnych. W opracowaniu
dokonano porównania aktywności nadleśnictw należących do Regionalnej Dyrekcji
Lasów Państwowych w Krakowie w zakresie kształtowania społecznych i ekologicznych
funkcji lasu, a przede wszystkim edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa, zagospodarowania
lasu dla potrzeb rekreacji i ochrony przyrody w lasach. Podjęto także