Gemeinsam sind wir stark - Mein Herz für ... - Republika Silesia

Stary szkaciorz Ignac ...
Wiycie, jeżech już deczko zwiykowany ale sztyjc niy poradza spokopić jakimi gónkami,
przigónami, dróżkami krajzujóm po świecie roztomajte szpasowne gyszichty, wicne
łozprôwki nó, wszyjske błozny i wice. Berôłech już sam kiejsik ło mojim kamracie Gustlu,
festelnym szkaciorzu, ftory bali i w niybie niy ustôł szkacić. Zdało mi sie, coch to usłyszôł
jesce łod mojigo faterka (abo jego kamratów-szkaciorzy) i tak, jakech to spamiyntôł, takech to
niyskorzij bele kaj łozprawiôł: na binie, we radijoku abo tyż pisôł we roztomajtych
cajtóngach.
I kuknijcie, jaki to niyspodzióny cufal – choby pierón piznół w panczkrałt – mi sie przitrefiół.
Ida kiejsik z rańca habozie wyciepnóńć do hasioka a sam łorôz kukóm, a wele tego naszygo
familokowego hasioka leżóm szkartki ze staryj potarganyj ksiónżki. A iże jô móm festelnie
rôd wszyjsko co napisane, tóżech poskłodôł to coch znod do kupy i pokôzało sie, co to jes, co
to bóła ksiónżka ło szkacie i ło szkaciorzach. Wydane to bóło we 1947 roku ale bali i tytulki
niy poradziółech zmiarkować ze tych kielanôstuch szkartek. Jedne co tam bóło
interesnatnego, to gyszichta ło starym Ignacu, ftory pierónym rôm miôł szkacić i bóło ci to
jesce napisane po naszymu. A jô to tak terôzki sam rzykna poduk tyj potarganyj ksiónżki tela,
co niyftore słówecka ździebko zweksluja po mojimu (autora, ftorego blank niy miarkuja –
przeprôszóm).
„To bóło łóńskigo roku. Stary Ignac czekôł, jak wdycki we kôżdô niydziela po połedniu, na
swojich synków. To już byli stare chopy, żyniate, dziecka mieli, a łón jesce, jak dôwnij dó
nich: Maksliku, Hanku. We niydziela po połedniu, choby i siykyry furgali, musieli chopcy
pyndalować do łojca pograć we szkata, poszkacić. Wiedzieli: jak niy przijńdóm ku łojcu, to
swojimu starymu faterkowi côłki tydziyń popśnióm, popsowajóm. I iże ani łón, ani łóni niy
bydóm mieli niydzieli jak przinoleżi.
Szkat i fajfka, to bóło wszyjsko, co stary Ignac miôł jesce ze życiô. Fajfka kurzół po
kryjóncku przed swojóm staróm Tildóm. Dochtór pedziôł, co kurzynie festelniy mu szkłódzi.
Ale dochtór daleko, a fajfka smakuje. Nó i przecamć dożył śnióm łoziymdziesiónt lôt, to
pewnikiym jesce i tyn rok, abo i dwa tyż przeżyje. Ino jego Matilda fest przezywała, iże blank
swojigo dochtora niy suchô. Skuli tego tyż krół sie przed nióm z tym kurzyniym. Ale jak jego
chopcy przijńszli, to miôł łopowoga i kurzół bali i przi nij.
Szkata grôł już łod zawdy. Nauczół sie szkacyniô łod swojigo łojca, chopcy nauczyli sie łod
niygo, a dziecka chopców nauczóm sie łod swojich łojców.
Ignac sie już we życiu nabakôł, nagnypiół. Na grubie robiół, ze sztajgrami i ze dyrechtorami
sie chatrusiół, sztrejkowôł, elwrym bół i na biydaszyby łamziół, dziecka wychowôł, nó i
terôzki już ino czekôł, aże mu sie zemrzi. Tak po prôwdzie, to mu sie przinôleżało, coby
direkt do niyba poszôł. Przeca żół jak nôleżi, żôdnymu niy krziwdowôł, a te ździebko
cyganiyniô przi szkacyniu, to sie przeca niy rachuje; dziecka sóm moreśne, porzómne,
wiyncyj przecamć łod niygo niy mogóm kcieć.
Jednóm ino zachóm sie Ignac tropiół: eźli bydzie tam na wiyrchu móg szkacić? Przeca farorz
tak pierónujóm na te diosecke karty. Kiejby tam żôdnego graniô niy bóło, nó tóż amyn. To
woli pójńść do piykła. Radszij z dziobłym rómbać w krojce abo szele niźli ze Pyjtrym côłki
dziyń śpiywać pobóżne śpiywki.
Chopcy byli na czas. Łod trzecij do pióntyj szkaciyli. Ze kóntróm, ryj, zub i bok. Rółz to
Ignac bali dôł i korfanty. I wygrôł. A cyjny sznajdowôł, jakby miôł take ślypia, co bez te
szkatkarty poradzóm widzieć.
We półowie nulowera ... umrził. Niy strzimało biydne, stare serce. Wszyjske gwinty byli już
wylajerowane, maszina sie blank popśniyła. Chopcy go fajnie łoblykli i pokładli do truły, a
pod gowa dali mu tajla szkatkartów, coby móg borok sie tyż tam na wiyrchu poszkacić.
90