Drachme 26

ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ
Η σχολική βία επιφέρει σωματικό ή ψυχικό πόνο, διαφοροποιείται
ανάλογα με το φύλο και την ηλικία και παίρνει διαφορετικές
μορφές, όπως:
1. Φυσική βία (γροθιές, κλωτσιές, κλοπή, φθορά ατομικής ιδιοκτησίας).
2. Λεκτική βία (ύβρεις, βωμολοχίες, ειρωνείες).
3. Κοινωνικός εκφοβισμός (κοινωνική απομόνωση, διάδοση
φημών).
4. Εκβιασμός (απειλές και εκβιασμοί για χρήματα).
5. Σεξουαλική βία (σχόλια σεξουαλικού περιεχομένου, χειρονομίες).
6. Ρατσιστική βία (λόγω κοινωνικής ή οικονομικής τάξης, καταγωγής).
7. Ηλεκτρονική βία (κινητά, Η/Υ, ύβρεις, προσβολές, συκοφαντίες).
ΘΥΤΕΣ – ΘΥΜΑΤΑ – ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΕΣ
Παιδιά-θύτες είναι συνήθως άτομα:
99
Υπερδραστήρια με χαμηλή αυτοεκτίμηση
99
Ικανά να ξεφεύγουν από δύσκολες καταστάσεις και δίχως
ηθικούς ενδοιασμούς
99
Επιρρεπή σε παραβίαση κανόνων και σε αντικοινωνικές συμπεριφορές.
Κάνουν κατάχρηση της δύναμής τους και αντλούν κάποιο όφελος
(ευχαρίστηση ή κύρος). Μπορούν να εξελιχθούν σε ενήλικες
με παραβατική συμπεριφορά (προσεγγίζει το 50%).
Παιδιά-θύματα είναι άτομα ήσυχα, ευαίσθητα, μοναχικά, με
χαμηλή αυτοεκτίμηση και δε χρησιμοποιούν τη δική τους δύναμη
για να προστατευτούν. Μπορούν να νιώσουν άγχος και
ανασφάλεια, να εμφανίσουν μαθησιακές δυσκολίες και ψυχοσωματικά
προβλήματα ή να παρουσιάσουν κατάθλιψη και να
αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν.
Παιδιά-παρατηρητές είναι άτομα που δείχνουν συμπάθεια στο
παιδί που ασκεί βία, επειδή φοβούνται μην γίνουν και αυτά επόμενος
στόχος του. Διαχωρίζονται σε εκείνους που υποστηρίζουν
με γέλια, χειροκροτήματα ή απομακρύνονται και κάνουν ότι δεν
είδαν τίποτα.
ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΚΟ ΚΛΙΜΑ
Η βία είναι θέμα προβληματικών σχέσεων και καλλιεργείται σε
ένα συγκεκριμένο ψυχολογικό- παιδαγωγικό κλίμα. Μεταβλητές
που βοηθούν στη βελτίωση του σχολικού κλίματος είναι:
1. Συνεργατική ατμόσφαιρα στη λήψη αποφάσεων
2. Ισότητα, δικαιοσύνη, τάξη και πειθαρχία
3. Διαπροσωπικές σχέσεις μαθητών και διδασκόντων.
4. Γονεϊκή εμπλοκή
5. Σχολικό κτίριο
ΜΕΤΡΑ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Το σχολικό περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά
των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να διασφαλίσει ένα
ασφαλές -ελκυστικό μαθησιακό περιβάλλον. Προτείνονται:
• Κανονισμός λειτουργίας του σχολείου.
• Συλλογική οργάνωση της σχολικής τάξης.
• Καθορισμός κανόνων σχετικά με την αντιμετώπιση περιστατικών
βίας.
• Δημιουργία κλίματος συνεργασίας και δημοκρατικού διαλόγου.
• Ορισμός εκπαιδευτικών με ειδικές δεξιότητες, ως μεσολαβητών.
• Αύξηση της επίβλεψης του σχολικού χώρου.
• Καθορισμός ποινών, εφόσον κρίνεται σκόπιμο.
• Συναντήσεις με γονείς.
Παράγοντες στη διαμόρφωση παιδαγωγικού-διδακτικού κλίματος
είναι:
99οι θετικές διαπροσωπικές σχέσεις, (μεταξύ εκπαιδευτικών,
μαθητών, εκπαιδευτικών-μαθητών),
99η ενεργητική εμπλοκή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία,
99η συστηματική διδασκαλία γνωστικών και κοινωνικών δεξιοτήτων,
99η ανατροφοδότηση των θετικών μορφών συμπεριφοράς.
ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ
ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΓΟΝΕΩΝ
Ενδυνάμωση σημαίνει ψυχολογική στήριξη και κυρίως ενίσχυση
της θετικής αυτοεκτίμησης. Οι εκδηλώσεις στοργής - αποδοχής
μαθαίνουν τους μαθητές να εξωτερικεύουν τα συναισθήματά
τους και να αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Θα πρέπει:
• Να εξασφαλίζουμε καλό επίπεδο επικοινωνίας.
• Να σεβόμαστε τα αρνητικά του συναισθήματα (απογοήτευση,
οργή, θυμός).
• Να δείχνουμε εμπιστοσύνη στο παιδί, η οποία ενισχύει αυτοσεβασμό
και ωριμότητα.
• Να επαινούμε την πράξη που μας ικανοποιεί ή κάτι καινούριο
που έμαθαν να κάνουν.
• Να δεχόμαστε διαφορετικές απόψεις – προτιμήσεις.
Οι γονείς πρέπει να μάθουν να χειρίζονται προβληματικές συμπεριφορές
και να διδαχτούν τρόπους θετικής πειθαρχίας.
Προϋπόθεση είναι να κατανοηθεί η συμπεριφορά, προτού αποφασιστούν
οι δράσεις επίλυσης. Έτσι:
99Καθορίζουμε τις αρμοδιότητες και τις υποχρεώσεις του παιδιού.
99Οι απαιτήσεις μας θα πρέπει να είναι λογικές.
99Δεν υποχωρούμε ή αναιρούμε περιορισμούς.
99Δείχνουμε εμείς συνέπεια στην
εφαρμογή των κανόνων.