Dialogu alternativ Kosovë-Serbi

Të gjitha tentimet e deritanishme që të fillohet me procesin e ballafaqimitpara së gjithash për shkak të presionit të bashkësisë ndërkombëtare, përfundojnëme racionalizimin dhe barazimin e përgjegjësisë te të gjithë, pengimin eshqyrtimit të përgjegjësisë së elitës serbe dhe në veçanti pengimin e alternaivës.Alternativa është e mundshme vetëm përmes ballafaqimeve dhe pranimit tëpërgjegjësive. Nuk janë në pyetje faktet, por sqarimet pse ka ardhur deri te kjodhe si e ku të vendoset e njëjta në kujtesën e gjeneratave të reja. Tek atëherënjerëzit e rinj dhe gjeneratat e reja mund të ankohen ndaj prindërve të tyre. Kjoka ndodhur edhe në Gjermani në vitet ’60-ta.Kaluan dhjetë vite pas luftës në Bosnjë dhe Kroaci. Është kohë emjaftueshme për fillimin e procesit të ballafaqimit, para së gjithash për gjeneratattë reja, të cilat do ta hapin këtë çështje. Përveç saj këto lufta kanë ndodhur nërrethana të ndryshme nga Lufta e Dytë Botërore. Së pari ajo ishte e izoluar ngaEvropa dhe së dyti ajo ishte e dokumentuar që nga nisma, e filmuar, kurseinformatat ishin prezente për të gjithë që dëshironin të dinin e në veçanti përelitat. D.m.th. nuk ka të bëjë me atë se a dihet për krimet, por për atë që tëpranohet realiteti dhe që me këtë të niset procesi e ballafaqimit. Kjo ështëmënyra ma adekuate e normalizimit të marrëdhënieve në rajon. Mendoj sepajtimi i serbëve dhe shqiptarëve, serbëve, kroatëve dhe boshnjakëve nuk ësthë imundshëm derisa serbët nuk ballafaqohën me vetëvehten. Mendimi im është qënë këtë moment ka njerëz që punojnë në këtë drejtim përmes tubimeve të këtillae bile edhe i disa mediume, porse kjo është një shoqëri e margjinalizuar.Megjithatë derisa kjo nuk bëhet politikë zyrtare e shtetit, institucioneve,Universiteteve etj, mendoj se nuk është i mundëshëm zbatimi i politikës së tillësi do që ta quajmë: të jetë kjo denazifikuese ose vetëdijësuese, ... çfarëdo termiqë të jetë. E di se në Serbi nuk pranohet kjo shprehje, ndoshta është tepër eashpër, por në këtë rast bëhet fjalë për një proces, i cili kishte me hyrë në shkollë,në televizion, televizionin kryesor dhe mediumet kryesore. Kjo duhet të jetëstrategji gjithëpërfshirëse prapa së cilës duhet të qëndrojë shteti, pasi që përmesstrategjisë të këtij lloji, krijohet një identitet i ri i gjeneratave të reja.Shoqëria serbe është konfuze, e frustruar dhe vështirë është tëparashikohet se si do të zhvillohen gjërat më tutje. Serbia akoma gjendet në njëproces i cili është gjithsesi radikal prej vetëvehtes, duke mos pranuar realitetinmbi të kaluarën. Kjo do të thotë, mostërheqja nga projekti, projekt ky i cilikonsiderohet i mundshëm për realizim në rrethana të reja ndërkombëtare, që mëshumë ndikon negativisht në vetë atmosferën në Serbi. Serbia më nuk kapotencial për luftë fqinjësore, por ka potencial kur janë në pyetje pakicat dheraportet me to. Kjo u pa gjatë ngjarjeve të marsit. Serbia është në rrugë tëvetëizolimit për shkak të mosrespektimit të detyrimeve ndërkombëtare.Perëndimi mund ta lë Serbinë të kalbet, përderisa fqinjët në një mënyrë orvatentë i bashkangjiten Unionit Europian. Për këtë është e nevojshme puna me rini, tëcilët do ta paguajnë çmimin e sjelljes së këtillë të elitës. Në bisedime si këto,është e nevojshme të krijohet besimi së paku bile në grupe të vogla. Mendoj seakoma nuk është e mundshme puna në procesin e pajtimit me shqiptarët, derisanuk pranohet e tëra se çka ka ndodhur, përderisa nuk ngriten akuza ndaj atyre qëjanë përgjegjës për Batajnicën dhe të gjitha varrezat tjera masove nëpër Serbi,për të cilat nuk dijmë se sa janë.22