Macht ten goede?!

2 Politie in transitie: einde en begin 39De nationale politie als dragende eenheid (vruchtdragende eenheid)We zijn onder ons, dus laat ik vrijuit spreken. Ik realiseer me datwe eigenlijk nog maar net begonnen zijn met de ontwikkeling van denationale politie, maar eerlijk gezegd ben ik er niet helemaal gerust opdat we het goede spoor te pakken hebben. We spreken met enthousiasmeover contextgericht werken, sturen met vertrouwen en ruimtevoor professionals maar vooralsnog zie ik vooral een sterke hang naarcentrale beheersing, verticale disciplinering. De zelfstandige eenheden(“koninkrijkjes”) moeten accepteren dat ze onder centrale regie zijn gekomen.De eenheid in denken en doen lijkt vooral top down te wordenafgedwongen. Dat is de systeembreuk. Denken en doen lijken uit elkaarte worden getrokken. De eenheden en daarbinnen de basisteams wordenbeschouwd als uitvoeringsorganisaties onder centrale aansturing. Eenstevige en hardwerkende staf stuurt mee en ziet daar op toe. “Organizationsare structures of Control”, zegt Salaman en de nationale politiein wording lijkt, in weerwil van de goede teksten en goede bedoelingenvooralsnog in dat perspectief te worden ingezet. We willen overbodigebureaucratie bestrijden, maar we voeden het monster met gulle hand.Een veelheid aan centrale voorschriften werkt eerder verlammend danbemoedigend. En ook de bonden lijken voor zover ik kan overzien metde beste bedoelingen die conserverende, regressieve koers te varen. Zezoeken naar zekerheid door centrale sturing. Wantrouwen ligt voortdurendop de loer. Dat is jammer omdat de bereidheid om iets moois vande nationale politie te maken groot is. Maar, het moet nu even zo, is hetveelgehoorde argument. Zo disciplineert men zichzelf onder de noemervan loyaliteit. En tegelijkertijd merk ik ook dat het onder de oppervlakte,ook bij de top, gonst van verlangen naar een andere manier van organiseren.Van “systeem naar bedoeling”, zo zeggen velen Wouter t Hart na(t Hart, 2012). Er wordt bewonderend gekeken naar ontwikkelingenzoals bij Buurtzorg en Esdégé Reigersdaal.Eigenlijk denk ik dat we op dit moment in de vorming van de nationalepolitie de transitie zien van oud naar nieuw, we zien veroudering envernieuwing. Het gelijktijdige van het ongelijksoortige. En ook daarinmaken we deel uit van een bredere ontwikkeling. De nationale politie inwording is tegelijkertijd een voortzetting van het oude, een hernieuwdeen wellicht laatste poging om vanuit één centraal punt grip te krijgen