84 <strong>Monitor</strong> <strong>Jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>Media</strong> • 2015F<strong>Media</strong>typering van vmbo-tl (theoretische leerweg), <strong>en</strong> onderbouw havo-vwo:• deze leerling<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong> relatief veel tablets;• deze leerling<strong>en</strong> ervar<strong>en</strong> het meest dat mediagebruik door school wordt gestimuleerd;• deze leerling<strong>en</strong> vermeld<strong>en</strong> het vaakst vervel<strong>en</strong>de ervaring<strong>en</strong> met sociale media.<strong>Media</strong>typering van bov<strong>en</strong>bouw havo-vwo, <strong>en</strong> hoger onderwijs:• deze leerling<strong>en</strong> zett<strong>en</strong> media vaker in voor ler<strong>en</strong> (zoals online oef<strong>en</strong>toets<strong>en</strong> zoek<strong>en</strong><strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>);• deze leerling<strong>en</strong> gebruiker vaker de smartphone voor het mak<strong>en</strong> van huiswerk <strong>en</strong> hetorganiser<strong>en</strong> van sam<strong>en</strong>werking;• deze leerling<strong>en</strong> lez<strong>en</strong> vaker de krant.Niet-onderscheid<strong>en</strong>de aspect<strong>en</strong> war<strong>en</strong>:• de mate van smartphone-gebruik <strong>en</strong> tv-kijk<strong>en</strong>;• bioscoopbezoek (hoger opgeleide jonger<strong>en</strong> gaan iets vaker naar de film maar dat verschilis niet echt typer<strong>en</strong>d);• de hoofdfuncties van smartphones (functioneel gebruik <strong>en</strong> ontspanning);• het gebruik van sociale media vanwege verleg<strong>en</strong>heid;• bewust afleiding zoek<strong>en</strong> bij huiswerk mak<strong>en</strong>;• duidelijk mak<strong>en</strong> dat je niet gestoord wil word<strong>en</strong> als je huiswerk maakt ;• ‘gezond’ mediagebruik <strong>en</strong> gezondheid lev<strong>en</strong> in het algeme<strong>en</strong>;• ouderlijke mediabegeleiding.
<strong>Monitor</strong> <strong>Jeugd</strong> <strong>en</strong> <strong>Media</strong> • 2015E 85Sam<strong>en</strong>vatting <strong>en</strong> highlights<strong>Media</strong>• 92% van de jonger<strong>en</strong> van 10-18 jaar heeft e<strong>en</strong> mobiele telefoon, <strong>en</strong> meestal is dat e<strong>en</strong> smartphone.Nog maar 3% heeft e<strong>en</strong> klassiek mobieltje;• er wordt nog steeds veel tv-gekek<strong>en</strong>;• ook gedrukte media zijn nog lang niet weg te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.Functies van media• leerling<strong>en</strong> van het vmbo, <strong>en</strong> jong<strong>en</strong>s (van alle onderwijsniveaus) zijn vooral geïnteresseerdin ontspanning <strong>en</strong> vermaak;• meisjes zijn meer geïnteresseerd in de sociale functies van media;• opgeleide jonger<strong>en</strong> zijn eerder g<strong>en</strong>eigd om media functioneel toe te pass<strong>en</strong> voor hunpersoonlijke ontwikkeling dan lager opgeleide jonger<strong>en</strong>.Communicer<strong>en</strong>• bij de toepassing<strong>en</strong> van de smartphone staat ‘berichtjes verz<strong>en</strong>d<strong>en</strong>’ (vooral met WhatsApp)op plaats 1, maar gewoon bell<strong>en</strong> gebeurt ook nog veel (plaats 2);• meisjes communicer<strong>en</strong> meer (via media) dan jong<strong>en</strong>s;• naast tekstberichtjes uitwissel<strong>en</strong> vormt het del<strong>en</strong> van foto’s (waaronder selfies) <strong>en</strong> filmpjese<strong>en</strong> belangrijk deel van de onderlinge communicatie;• WhatsApp <strong>en</strong> andere sociale media (zoals Facebook <strong>en</strong> Instagram) lijk<strong>en</strong> dé lev<strong>en</strong>sadersvoor jonger<strong>en</strong> te zijn;• contact<strong>en</strong> verlop<strong>en</strong> beslist niet alle<strong>en</strong> via sociale media. De meeste jonger<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> datmedia ge<strong>en</strong> must zijn, <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> het liefst direct ( face-to-face) contact;• als jonger<strong>en</strong> moeite hebb<strong>en</strong> met face-to-face contact, bied<strong>en</strong> sociale media h<strong>en</strong> e<strong>en</strong> laagdrempeligevorm van oef<strong>en</strong><strong>en</strong>.Pedagogisch terzijde: uit ander onderzoek 4 is geblek<strong>en</strong> dat wanneer jonger<strong>en</strong> te weinigoef<strong>en</strong><strong>en</strong> met hun sociale vaardighed<strong>en</strong> via face-to-face contact, er meer kans is op het ontwikkel<strong>en</strong>van sociaal-emotionele problem<strong>en</strong>. En: de druk kunn<strong>en</strong> weerstaan om niet constantvia sociale media bereikbaar te zijn (of verwacht<strong>en</strong> dat ander<strong>en</strong> direct reager<strong>en</strong>) lijkt e<strong>en</strong> ietsgroter risico te vorm<strong>en</strong> voor jonger<strong>en</strong> van lagere onderwijsniveaus, <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> tot 12 jaar.Het lijkt daarom belangrijk deze aspect<strong>en</strong> bij deze jonger<strong>en</strong> goed in de gat<strong>en</strong> te houd<strong>en</strong>.<strong>Media</strong>gebruik voor school• jonger<strong>en</strong> van hogere onderwijsniveaus zett<strong>en</strong> media slimmer in dan jonger<strong>en</strong> van lagereonderwijsniveaus. Zowel voor schoolwerk, als huiswerk, als het teg<strong>en</strong>gaan van afleidingbij het huiswerk;• jonger<strong>en</strong> van hogere onderwijsniveaus zijn actiever met media dan jonger<strong>en</strong> van lagereonderwijsniveaus. Zowel bij sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong> (via sociale media) als bij het uitwissel<strong>en</strong> vank<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> informatie (ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s via sociale media);• de huidige school-apps zijn vaak niet meer dan ‘boek<strong>en</strong> achter glas’. Slechts 11% van derespond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> vindt dat school-apps net zo goed <strong>en</strong> mooi gemaakt zijn als de apps <strong>en</strong>games die ze privé gebruik<strong>en</strong>.Afleiding• jong<strong>en</strong>s zoek<strong>en</strong> vooral afleiding in gam<strong>en</strong>, terwijl meisjes eerder e<strong>en</strong> boek gaan lez<strong>en</strong>,of sociale media gebruik<strong>en</strong> om berichtjes te stur<strong>en</strong> <strong>en</strong> te lez<strong>en</strong>;• jonger<strong>en</strong> van 13 jaar <strong>en</strong> ouder lat<strong>en</strong> zich vaker bewust afleid<strong>en</strong> dan jongere kinder<strong>en</strong>. Zedo<strong>en</strong> dat met alle mogelijkhed<strong>en</strong> die er zijn, maar minder door tv-kijk<strong>en</strong> <strong>en</strong> boek<strong>en</strong> lez<strong>en</strong>;4. Zoals:• Mol<strong>en</strong>, van der, H. (1997).‘Gebrek aan sociale compet<strong>en</strong>tie:verleg<strong>en</strong>heid’.In: W. Tomic & H. van derMol<strong>en</strong> (eds.) Intellig<strong>en</strong>tie<strong>en</strong> sociale compet<strong>en</strong>tie.Lisse: Swets & Zeitlinger.• Chalmers, J., & Towns<strong>en</strong>d,M. (1990). ‘The effectsof training in social perspectivetaking on sociallymaladjusted girls’. In:Child Developm<strong>en</strong>t, 61,178 - 190.• Wang, H. (2009). ‘Nonverbalcommunicationand the effect on interpersonalcommunication’. In:Asian Social Sci<strong>en</strong>ce,5 (11), 155-159.
Change language