Windvanen en wegwijzers
Windvanen en wegwijzers - School voor Openbaar Bestuur
Windvanen en wegwijzers - School voor Openbaar Bestuur
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Vraag is echter of programmatisch werk<strong>en</strong> altijd het geschikte middel is. Natuurlijk,<br />
verkokering heeft e<strong>en</strong> problematische kant. De verdeling van het werk tuss<strong>en</strong> departem<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
leidt tot het opknipp<strong>en</strong> van problem<strong>en</strong>. Van Eijck, de voormalige commissaris<br />
jeugd- <strong>en</strong> jonger<strong>en</strong>beleid, formuleert het in zijn sturingsadvies aan het kabinet als<br />
volgt: ‘Op rijksniveau ziet het ministerie van OCW bijvoorbeeld de voortijdig schoolverlater,<br />
SZW de uitkeringsgerechtigde, Justitie de jeugdcrimineel, VROM de hangjongere<br />
etc., terwijl het over dezelfde jongere gaat.’ 43 De Raad voor Maatschappelijke<br />
Ontwikkeling 44 laat echter zi<strong>en</strong> dat verkokering vaak onontkoombaar is. To<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de<br />
k<strong>en</strong>nis leidt tot specialisatie, waarmee het verder opknipp<strong>en</strong> van maatschappelijke<br />
vraagstukk<strong>en</strong> in deelthema’s e<strong>en</strong> feit is. Verkokering heeft bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> ook positieve<br />
kant<strong>en</strong>: het biedt afbak<strong>en</strong>ing, focus <strong>en</strong> doelgerichtheid.<br />
Maatschappelijke problem<strong>en</strong> zijn niet op te loss<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> andere structuur te hanter<strong>en</strong>,<br />
waarbij onherroepelijk e<strong>en</strong> andere categorisering van problem<strong>en</strong> voor nieuwe<br />
versnippering zorgt. De kans is bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> groot dat e<strong>en</strong> ‘ontkokerde programmatische<br />
aanpak’ na verloop van tijd zelf e<strong>en</strong> nieuwe koker vormt. Daarmee is e<strong>en</strong> to<strong>en</strong>ame van<br />
coördinatie <strong>en</strong> afstemming dichtbij, zeker wanneer bestaande afdeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> directies<br />
in stand word<strong>en</strong> gehoud<strong>en</strong> naast de toegevoegde programma’s.<br />
Erk<strong>en</strong>ning van complexiteit <strong>en</strong> daadkrachtige oplossing ine<strong>en</strong><br />
Los van de praktische kwaliteit<strong>en</strong> <strong>en</strong> bezwar<strong>en</strong> van programmatisch werk<strong>en</strong>, waarop<br />
we in de volg<strong>en</strong>de hoofdstukk<strong>en</strong> verder zull<strong>en</strong> ingaan, zijn er op deze plek twee aspect<strong>en</strong><br />
het vermeld<strong>en</strong> waard die meer symbolisch van aard zijn. Allereerst is dat de constatering<br />
dat het inzett<strong>en</strong> van programmatisch werk<strong>en</strong> min of meer e<strong>en</strong> (h)erk<strong>en</strong>ning<br />
is van de complexiteit van veel maatschappelijke problem<strong>en</strong>. Het veiliger mak<strong>en</strong> van<br />
Nederland kan niet projectmatig word<strong>en</strong> ingezet waarbij middel<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />
e<strong>en</strong> strakke planning word<strong>en</strong> ingezet om dat resultaat in te boek<strong>en</strong>. De inzet van e<strong>en</strong><br />
programma erk<strong>en</strong>t in wez<strong>en</strong> dat niet op voorhand duidelijk is welke stapp<strong>en</strong> gezet<br />
moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> bepaald doel te bereik<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>t dat er veel verschill<strong>en</strong>de aspect<strong>en</strong><br />
aan het op te loss<strong>en</strong> probleem klev<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>t dat er meerdere partij<strong>en</strong> – vaak<br />
uitvoeringsorganisaties, meerdere departem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> maatschappelijke organisaties –<br />
nodig zijn die met elkaar moet<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>werk<strong>en</strong>, erk<strong>en</strong>t dat e<strong>en</strong> sam<strong>en</strong>hang nodig is<br />
die niet als vanzelf door betrokk<strong>en</strong> partij<strong>en</strong> geg<strong>en</strong>ereerd wordt.<br />
E<strong>en</strong> tweede symbolisch aspect van programmatisch werk<strong>en</strong> staat hier teg<strong>en</strong>over. Het<br />
inricht<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> programma is niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ning van complexiteit, maar<br />
geeft tegelijk het signaal af dat de overheid het probleem herk<strong>en</strong>t, zich eig<strong>en</strong> maakt <strong>en</strong><br />
gaat oploss<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> Minister van Justitie die e<strong>en</strong> programma Jeugdcriminaliteit pres<strong>en</strong>teert,<br />
voorzi<strong>en</strong> van concrete project<strong>en</strong> <strong>en</strong> middel<strong>en</strong>, schept daarmee het beeld dat hij<br />
de jeugdcriminaliteit serieus neemt <strong>en</strong> het probleem oplosbaar is. Het probleem wordt<br />
opgepakt, ingekaderd <strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> oplossing. Programmatisch werk<strong>en</strong> ver<strong>en</strong>igt<br />
zo teg<strong>en</strong>gestelde symbolische kwaliteit<strong>en</strong> in zich.<br />
43<br />
Ministeries van VWS, OCW, Justitie, SZW, BZK, VROM <strong>en</strong> Financiën (2006).<br />
44<br />
RMO (2008)<br />
Context<br />
29
Change language