Op weg naar duurzame mobiliteit

Duurzaam Veilig
Om de verkeersonveiligheid in Nederland sterk terug te dringen is in 1997 het convenant Startprogramma
Duurzaam Veilig ondertekend door alle wegbeheerders. In het convenant is een flink aantal maatregelen opgenomen
en uitgevoerd waardoor de verkeersveiligheid sterk is toegenomen.
Duurzaam Veilig is de integrale benadering van het verkeerssysteem: mens, voertuig en weg. Weg en voertuig
moeten aansluiten bij wat de mens kan, en moeten bescherming bieden. De mens moet door educatie goed
zijn voorbereid op de verkeerstaak en uiteindelijk moet worden gecontroleerd of hij wel veilig aan het verkeer
deelneemt. Duurzaam Veilig is dus zeker niet alleen ‘infrastructuur’. Duurzaam Veilig streeft naar verkeersveiligheidsmaatregelen
die zo vroeg mogelijk ingrijpen in de keten van systeemontwerp naar uiteindelijk verkeersgedrag.
De kern van de visie Duurzaam Veilig is:
• (ernstige) ongevallen voorkomen en daar waar dat niet mogelijk is de kans op ernstig letsel nagenoeg
uitsluiten;
• uitgaan van de mens als maat der dingen, vanuit zijn fysieke kwetsbaarheid en cognitieve kwaliteiten en
beperkingen (zoals feilbaarheid en de drang om grenzen te verkennen);
• een integrale aanpak van op de menselijke maat afgestemde elementen mens-voertuig-weg;
• een proactieve aanpak van hiaten in het verkeerssysteem.
De principes van Duurzaam Veilig
De verkeersveiligheidsvisie Duurzaam Veilig is gebaseerd op onderstaande vijf principes:
Duurzaam Veiligprincipe
Functionaliteit van wegen
Homogeniteit van massa en/of snelheid en
richting
Herkenbaarheid van de vormgeving van de
weg en voorspelbaarheid van wegverloop en
van gedrag van weggebruikers
Vergevingsgezindheid van de omgeving en van
weggebruikers onderling
Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer
Beschrijving
Monofunctionaliteit van wegen: stroomweg,
gebiedsontsluitingsweg of erftoegangsweg in
een hiërarchisch opgebouwd wegennet
Gelijkwaardigheid in snelheid, richting en
massa bij matige en hoge snelheden
Omgeving en gedrag van andere weggebruikers
die de verwachtingen van weggebruikers
ondersteunen via consistentie en continuïteit
van hetwegontwerp
Letselbeperking door een vergevingsgezinde
omgeving en anticipatie van weggebruikers op
gedrag van anderen
Vermogen om taakbekwaamheid te kunnen
inschatten
Functionaliteit van wegen
Volgens de basisgedachte van Duurzaam Veilig hebben wegen een duidelijk te onder¬scheiden functie binnen
het wegennet: een stroomfunctie, een uitwisselfunctie of een menging van beide in de vorm van de functie
‘ontsluiten’ tussen verblijfsgebieden onderling en richting de stroomwegen. Hierdoor bestaan er drie wegcategorieën:
Op stroomwegen rijdt het verkeer relatief snel omdat het (meestal) een grotere afstand aflegt. Het ‘stromen’ is
op weg vakken en op knooppunten het belangrijkste. Op stroomwegen komen conflicten met tegemoetkomend
ver¬keer niet voor: er is geen conflict met langzaam verkeer en het verkeer rijdt in een overzichtelijke omgeving
met weinig verstorende invloeden.
Bij gebiedsontsluitingswegen is op wegvak¬ken de doorstroming het belangrijkste, op de kruispunten wisselt
het verkeer uit. Er is een scheiding tussen langzame en snelle vervoerwijzen, dus tussen voetgangers en
fietsers versus motor, auto, bus, bestel- en vrachtauto. Bromfietsers rijden binnen de bebouwde kom op de
rijbaan en buiten de bebouwde kom op het fiets/bromfietspad of op de parallelweg. Landbouwvoertuigen rijden
buiten de kom bij voorkeur op erftoegangswegen en niet op gebiedsontsluitingswegen.
Op erftoegangswegen is juist sprake van menging van alle verkeerssoorten. Het ‘uitwisselen’ gebeurt zowel
18