MUHASEBE VAK'ALARI 2015

Firmanın Kuruluşu
Yukarıda belirtildiği gibi, AA firması, 1 Aralık 1913’te, Mr. Arthur E. Andersen ile
yakın arkadaşı Mr. Clarence M. De Lany tarafından A.B.D.’nin Chicago kentinde
“Andersen, De Lany and Co.” adıyla kurulmuştu.
A.B.D.’nin hızla gelişen bu sanayi kentinde, bir denetim firması kurmaya girişen
iki muhasebeci arkadaş, o tarihte New York’u mesken tutan muhasebeci
çoğunluğunun aksine, Chicago’yu merkez olarak seçmişlerdi. Mr. DeLany, o
tarihte Price Waterhouse adını taşıyan denetim firmasında çalışmaktaydı. Yeni
şirketi kurabilmek için işinden ayrılmıştı. De Lany, 1918’de firmadan ayrılınca;
firmanın adı, Andersen & Co. olarak değiştirilmişti.
Firma, namuslu, tarafsız, adil ve zamanında iyi muhasebe ve denetim kurallarına
uygun çalışmasıyla kısa sürede üne kavuşmuş, müşteri sayısını artırmaya
başlamıştı. Chicago’da 1920-29 arasında yoğunlaşan hızlı şirketleşme,
piramitleşme, büyüme atılımları içinde muhasebe hileleri ve yolsuzluklar da
artmış bulunmaktaydı.
Örnek olarak, Mr. Andersen, daha işin başlangıcında, henüz iş iyice yerine
oturmamışken, müşterisi olan çok güçlü ve zengin bir demiryolu şirketinin,
dönemsel gider olarak kaydedilmesi gereken bazı giderleri aktifleştirerek,
dönemsel kâr olduğundan yüksek gösterdiğini tespit etmişti. Mr. Andersen,
şirkete bu uygunsuz işlemleri, iyi muhasebe kurallarına uygun olarak
düzeltmesini, aksi halde denetim raporunda bunu açıklayacağını söyledi. Bu
uyarılara, şirket, yanıt bile vermiyordu. Düzeltmeyi kabul etmeyen şirket, AA’nın
işine son verdi. AA çok iyi ücret aldığı bir işi kaybetmiş, ama güçlü görünen
demiryolu şirketi bir kaç ay sonra iflasını istemek zorunda kalmıştı. Benzeri
birçok olaydaki gibi, Mr. Andersen yine haklı çıkmıştı.
Annesinden öğrendiği “Doğru düşün; doğru konuş” terbiyesini çalışma ilkesi
olarak kabul eden Mr. Andersen (1913-1947) ve firmayı ondan sonra yöneten
Mr. Leonard Spacek, (1947-1970) Amerikan kapitalizmine yatırım yapan halkın
yanında yer alan milli kahramanlar olarak tanınmışlar ve kapitalizmi, namuslu
hesap vermeye zorlamış muhasebeciler olarak üne kavuşmuşlardı. Firmanın
rakipleri olan öteki muhasebe uzmanları bile, AA’nın, “iş hayatının vicdanı”
olduğu inancını sık sık ifade etmeye başlamışlardı. Bu davranışlar, bazı hallerde
firmanın bazı yağlı işleri kaçırmasına neden oluyor, ama halkın güvenini
kazanıyordu. AA’nın büyük cesaret sahibi olduğu konusunda kimsenin kuşkusu
yoktu.
2