MUHASEBE VAK'ALARI 2015

Ücretlendirme sistemi, zaman içinde geliştirilmiş, başarıya dayanan ve
başlangıçta firma içindekilere çıkarların dengeli dağılımını sağlayan bir sistemdi.
Müşteriden gelen işler, rekabet fiyatlarına göre normal düzeylerde tespit edilip,
içinde çalışacak uzmanların eğitim ve deneyim düzeylerine göre
ayarlanmaktaydı. Denetçilere göre bu ideal bir sistemdi ve yıllarca çok iyi
sonuçlar vermişti. Ancak firma, muhasebe ve denetim alanında doğruluğu,
dürüstlüğü ve güvenilirliği konusunda büyük ün kazandıktan ve ünü dünyanın
çok sayıda ülkesine yayıldıktan sonra, ücretleme sistemi, bu gelişmeye göre
değiştirilememişti; egemen görüş, sistemin bu gelişmeye uygun olduğunu öne
sürmekteydi. Danışmanlar, bu sisteme karşı çıkınca, projeler, ücretleme
sistemindeki tartışmalar yüzünden uzun süreler askıda kalmaktaydı. Üstelik bu
tartışmalar, bazı hallerde müşteri hizmetlerini geciktirmekte, kaliteyi düşürmekte
ve fiyat yükseltmelerine neden olmaktaydı. Gerçekten, AA’nın hizmet fiyatları,
1990’larda çok yükselmeye, rekabet fiyatlarının çok üstüne çıkmaya başlamıştı.
Çünkü içerde denetçi ve danışman ortaklar, “pastadan pay alma” yarışına
girmişlerdi. Denetçi ortaklar, bu görüşleri yüksek sesle ifade etmekte ve
danışmanların iyi yolda olmadıklarını söylemekteydiler. Bununla birlikte denetçi
ve danışman ortaklar arasındaki bu zararlı rekabet ortamı, birçok yöneticinin
dikkatinden kaçmamış, zaman zaman bazı araştırmalara ve grup çalışmalarına
konu edilmiş ve fakat 2002 Ağustos’unda firma dağılıncaya kadar değişmeden
yürürlükte kalmıştı.
Bu sistemler, firmanın kuruluştan beri bu konularda (ve aynı zamanda mesleki
mükemmeliyete ulaşma alanında) yıllar boyu ulaştığı ilke ve kuralları
değiştirmeye yönelmiş bulunmakta ve dışarıdan bakılınca onların “gülünç
görünmelerine” neden olmaktaydı. Artık çalışanlar, firmaya yüksek fiyatlı iş
getirmek ve müşterileri “yolmak” için çalışır duruma gelmişlerdi. Firma içinde
kişisel dostluklar gelişiyor olsa da dostlar, arkadaşlar ve iş projeleri üzerinde
çalışanlar, kendi paylarını artırma yarışında iş arkadaşlarının haklarını engelleme
yönünde çalışmaya başlamışlardı. Bazıları, birlikte çalıştıkları insanları
“kendilerinden para çalmaya” niyetli kişiler olarak görmeye başlamışlardı; çünkü
paylaşım sistemi, proje gelirlerini sadece katılanlara ve güçlülere dağıtma
esasına gittikçe daha fazla dayanır hale gelmiş bulunmaktaydı.
Firma, kuruluşunda denetçi olduğu için müşteriler için yapılan fiyatlama
yöntemleri, müşteriye fazla fiyat yüklenmesini önleyecek kurallara dayatılmıştı;
bu alanda müşteriye “fahiş fiyat” yükleme olanakları yok gibiydi. Ama 1950’lerin
sonuna doğru hızla gelişen danışmanlık alanında kurallar gevşek, “fahiş fiyat”
yüklemek çok daha kolaydı. Denetçi ortaklara göre danışmanlar, bu kolaylıktan
bol bol yararlanmaktaydılar.
15