Pharma Turkey Dergisi Eylül – Ekim 2017 Sayısı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Türkiye pazarı için belirlediğiniz<br />
hedefler nelerdir?<br />
Yaygın bir dağıtım kanalımız var ve<br />
bu hastalar için çok önemli. Mevcut<br />
ruhsatlı ürünlerin Üretimini yapıyoruz<br />
ama aynı zamanda öncü bir kuruluşuz.<br />
FDG dediğimiz ajan, artık bilinen<br />
ve çok kullanılan bir görüntüleme<br />
ajanı oldu. Daha az kullanılan ve<br />
geleceği umut vadeden ilaçlar da var.<br />
Biz bunların da Ar-Ge ve Ür-Ge’sini<br />
yapıyoruz. Türkiye’de bizim kadar<br />
geniş Ar-Ge ve Ür-Ge ekibine sahip<br />
başka bir kuruluş yok. Hem Gebze’de<br />
kendi Ar-Ge ve Ür-Ge ekiplerimiz<br />
var hem de Ankara Üniversitesi ile<br />
işbirliği içerisindeyiz. RÜAG tesisinde<br />
Ankara Üniversitesi’yle ortak ilaçlar<br />
geliştiriyoruz. Bunlar literatürde var<br />
olan ilaçlar ama Türkiye’de ilk defa<br />
bu ilaçları geliştiriyoruz. Kimi kanser<br />
kimi diğer hastalıkların tanısında<br />
kullanılıyor. Alzheimer hastalığında da<br />
kullanılabilen beyin görüntüleme de<br />
dahil. Oradaki Ar-Ge ekiplerimiz Ankara<br />
Üniversitesindeki hocalarımız ile<br />
birlikte bunları geliştirmeye çalışıyorlar<br />
ve hatta hayvan deneyleri yapıyorlar.<br />
Avrupa’da bile benzeri çok az olan<br />
bu tesiste yaptığımız çalışmalar ilk<br />
meyvelerini vermeye başladı. Florodopa<br />
(FDOPA), Floroestradiol (FES) gibi<br />
çok özel ürünleri orada üretmeyi<br />
başardık. Henüz ruhsatlandırma<br />
aşamasını gerçekleştirmedik fakat<br />
ruhsatlandığında yine halkımızın<br />
hizmetine sunulacak. FDOPA Parkinson<br />
ve Alzheimer hastalığında da<br />
kullanılıyor, biliyorsunuz ki Alzheimer<br />
hala tedavisi olmayan bir hastalık.<br />
Tedavisi olmadığı için de devletler<br />
bu hastalığa az harcama yapıyorlar.<br />
Şu anda Alzheimer teşhisi yapılıyor<br />
diyemiyoruz ama FDG PET ve F DOPA<br />
görüntüleme AD ve PD teşhisi için<br />
önemli bir mihenk taşı. Muhtemelen<br />
nükleer tıp Alzheimer, Parkinson tanı<br />
ve tedavisinde çok ciddi rol oynayacak.<br />
Immünoterapi ve genetikte de öyle<br />
olmasını bekliyoruz bunlar yeni kanser<br />
tanı ve tedavi sistemleri. Nükleer tıp bu<br />
alanlarda çok önemli bir rol oynayacak<br />
ve biz de çalışmalara başlamış<br />
durumdayız.<br />
Türkiye’de büyük yatırımlar<br />
yapıyorsunuz. Devlet yeteri kadar<br />
yanınızda oluyor ve teşvik veriyor mu?<br />
Biz zamanında yatırımları yaptığımızda<br />
belli teşvikler kullanıldı ama bundan<br />
sonraki araştırma, geliştirme<br />
faaliyetlerinde daha fazla teşvik<br />
kullanmak isteriz. Şuan yararlandığımız<br />
bir takım teşvikler var. Belki daha<br />
fazlası yapılabilir. Hatta bu ürünleri<br />
yurtdışında da üretebiliriz, ihracat<br />
yapabiliriz. Fakat bizim boyutlarımız<br />
büyük teşviklere oranla biraz küçük<br />
kalıyor. O yüzden bu teşviklerin eşik<br />
limitlerinin altında kalıyoruz.<br />
Yurtdışı taleplerinizi ihracat yaparak<br />
mı karşılamak istiyorsunuz yoksa o<br />
bölgede üretime geçerek mi?<br />
Üretimde yurtdışı tesislerimiz de var.<br />
Romanya, Bulgaristan ve Mısır’da kendi<br />
tesislerimiz var. Onun dışında Kuveyt<br />
ve Dubai’de kontratlı üretim yapıyoruz.<br />
Muhtemelen 10 yıl gibi bir süredir<br />
üretimlerimizi gerçekleştiriyoruz ve<br />
bu ülkelerin otoriteleri tarafından<br />
düzenli olarak denetleniyoruz<br />
Türkiye’de de hem TAEK hem de Sağlık<br />
Bakanlığı tarafından düzenli olarak<br />
denetleniyoruz. Radyoaktif ilaç üretimi<br />
yapmak çok büyük bir sorumluluk.<br />
Buradaki bilgi ve tecrübe çok önemli<br />
fakat bu zararlı anlamında değil. Kontrol<br />
altında olduğu için halk sağlığına<br />
faydalı ve üstelik biz bunları çok zor<br />
coğrafyalarda da yerine getirebiliyoruz.<br />
Yatırım yaptığınız bölgedeki devletler<br />
size destek sağlıyor mu?<br />
Sağlamıyorlar. Henüz Avrupa<br />
Birliği’ne girmemişken Bulgaristan,<br />
Romanya’da hatta Polonya’da tesis<br />
kurulumu gerçekleştirdik. Şartlar<br />
çok zordu ve başka bir üretim tesisi<br />
bulunmuyordu. Bizim ürünümüz<br />
sayesinde oradaki kanser hastaları<br />
şifa bulmaya başladı. Bu hastalar<br />
altın standart Nükleer Tıp tanısı<br />
sayesinde tedavi olmaya başladılar<br />
ve o ülkelerin sağlık standardını<br />
geliştirmeye başladık. Bu şekilde<br />
sağlık hizmeti de ucuzlamaya başlıyor<br />
çünkü toplamda bu ucuz bir tanı değil<br />
ama bir hastanın kanserle ilgili toplam<br />
tedavi maliyetine baktığınızda ciddi<br />
anlamda bütün maliyeti düşürüyor.<br />
Erken tanıda bulunup doğru tedaviyi<br />
uyguluyorsunuz. Verilen ilaçların etkili<br />
olup olmadığını öğrenmenin en iyi<br />
yolu nükleer tıptır. Oralardaki hem<br />
nükleer tıp gelişimi hem de onkoloji<br />
ve kardiyolojinin gelişimine çok ciddi<br />
imkan sağlamış oluyoruz. Gittiğimiz<br />
yerlerde sağlık sistemindeki gelişimi<br />
net olarak görebildiğimizi söyleyebilirim.<br />
Bu bölgelerde ilk yıllarda talep elde<br />
etmek zor, çok sonraları talep oluşuyor.<br />
Öncelikle doktorların ve sağlık<br />
çalışanlarının eğitilmesi gerekiyor.<br />
Radyoaktivite kişi ve çevreye zarar<br />
oluşturur mu korkusu doğuyor. Sonuçta<br />
bu Amerika’da ve gelişmiş ülkelerde<br />
çok yaygın kullanılan bir tanı ve tedavi<br />
yöntemi, o ülkelerde de radyoaktiviteden<br />
korkuyorlar fakat önlemini aldığınızda<br />
ve planlı, programlı ilerlediğinizde<br />
uygulayan kişiye de uygulanan kişiye de<br />
hiçbir zararı yok.<br />
Yatırım hedeflediğiniz başka<br />
ülkeler var mı?<br />
Yerel yatırımcı olursa gelişmekte olan<br />
coğrafyalar ile ilgileniyoruz.<br />
Türkiye üretimimizde uzun ömürlü<br />
izotoplarda Hindistan’a kadar 25<br />
ülkeye ihracat yapıyoruz. Ülke içindeki<br />
transferlerimizde de Türk Hava<br />
Yolları’nın ağına güveniyoruz. Havayolu<br />
şirketi bu açıdan önemli çünkü<br />
ürünlerimizin, uzun süre bir yerde<br />
durmaması ve çok hızlı bir şekilde<br />
uçağa bindirilip sevk edilmesi gerekiyor.<br />
Sevk ettiğimiz yerde de özel bir ekip<br />
ilacı karşılıyor ve hemen hastaneye<br />
götürüyor.<br />
Eklemek istedikleriniz?<br />
Yeni ürünlere önem veriyoruz. Sadece<br />
yurtdışından getirilebilen ve hatta<br />
getirilemeyen ürünler var ki bunları<br />
sadece biz üretebiliyoruz. Bu anlamda<br />
devlet tarafından da daha fazla<br />
desteğe ihtiyacımız var. Tesis yatırımı<br />
yapıyorsunuz ama o tesiste bir problem<br />
olduğunda devamlılığı sağlamakta<br />
güçlük çekiyorsunuz. İhaleye girilmişse<br />
eğer o ihale diyor ki sen yap ama üç<br />
kere teslim edemezsen ihale yasaklısı<br />
ilan edilirsin. Ekonomik olarak yeterli<br />
talep olmadığı için tesisin yedeğini<br />
yapamıyorsunuz. Hiç tesis kurmazsanız<br />
ihaleye girmeseniz de Türkiye bundan<br />
faydalanamayacak. Hastalar ya<br />
mağdur olacak ya da yurt dışından<br />
yüksek maliyetle ürün gelecek, döviz<br />
kaybı olacak. Fakat üretimde aksama<br />
olursa da ihale yasaklısı olma durumu<br />
gibi açmazlar oluşturan ürünlerimiz<br />
var. Böyle çok özel alanlar için Kamu<br />
da istisnalar olmalı ve yerli sanayi<br />
desteklenmeli diye düşünüyorum.<br />
Nükleer tıp özellikle gelişmekte olan<br />
bölgeler için farkındalığı henüz düşük<br />
ama çok da kritik bir alan. Ondan<br />
da önemlisi uzun vadede tanı ve<br />
tedavilerde bugüne oranla daha fazla<br />
yer edinecek bir alan. Nükleer tıp<br />
dışında da içerisinde tanı ve tedavinin<br />
olduğu her alana bakıyoruz.<br />
<strong>Pharma</strong><br />
September- October ‘17 27
Change language