mIT` l`gY - Guru Gobind Singh Study Circle
mIT` l`gY - Guru Gobind Singh Study Circle
mIT` l`gY - Guru Gobind Singh Study Circle
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(wkxh tkb/ fdB) nkg ih B/ ;qh nzfwqs;o ;kfjp ih d/ e/Ado ftZu, ;qh jfowzdo ;kfjp<br />
dh T[;koh bJh T[; dh BhAj w[;bwkB ceho ;KJhA whnK who ih gk;'A oytkJh. ;qh<br />
jfowzdo ;kfjp d/ pDB Bkb f;Zyh dk e/Ado w}p{s j' frnk. fJE/ jo t/b/ r[opkDh dk<br />
gkm ns/ ehosB j[zdk ofjzdk j?. fJ; n;EkB B{z r'bvB N?Agb efjDk tZvh G[Zb ns/<br />
nfrnkBsk j?. fJj ;Zuyzv ;qh jfowzdo ;kfjp ih j?. fJ; d/ uko dotk}/ fdFk ofjs<br />
oZy/ rJ/ jB fi; Bkb g{op gZSw nkfd fdFktK dk MrVk jh w[Zek fdZsk ns/ fJ; B{z<br />
;op ;KMk ns/ ;op b'ekJh bJh gow gftZso n;EkB pDk fdZsk.<br />
soB skoB Bro dh T[;koh<br />
T[; fJbke/ ftZu gquko B j'D eoe/ w[;bwkBK s/ yk; eoe/ ;yh ;otoK dk gquko<br />
tZX fojk ;h. ;otohnK d/ e/Ado d/ B/V/ jh r[o{ ih B/ BtK Bro ;zB 1590 Jh;th ftZu<br />
t;kfJnk fi; dk Bkw soB skoB oZfynk frnk. fJ; Bro d/ pDB Bkb ;otohnK<br />
d/ gquko B{z pVh u'N tZih. ;otohnK B/ fJbke/ d/ jkewK B{z u[Zfenk. fJbke/ d/ jkew<br />
B{o dhB d/ g[Zso nwho dhB B/ T[j gZehnK fJZNK i' soB skoB ;o'to bJh nkJhnK<br />
;B, }pod;sh T[mk e/ nkgDh jt/bh B{z btk bJhnK. go r[o{ ih T[;/ i'F s/ T[sFkj<br />
Bkb e/Ado B{z pDkT[D tZb i[ZN/ oj/. soB skoB d/ pDkT[D t/b/ r[o{ ih B/V/ d/ fgzvK<br />
ftu gquko fjZs th iKd/ oj/. yv{o, r'fJzdtkb, ;ojkbh s/ ykBg[o sZe rJ/. soB<br />
skoB fty/ jh gfjbk e'jVh-xo pDkfJnk.<br />
eoskog[o Bro t;kT[Dk<br />
;qh r[o{ noiB d/t ih soB skoB dh T[;koh s'A ftjb/ j' e/ d[nkp/ tZb rJ/.<br />
d[nkp/ ftZu tfjw-gq;sh dk pj[s }'o ;h. ejhnK iKdhnK BhthnK iksK d/ b'eK B/<br />
fJ;bkw Xow B{z ngDk fbnk ;h, feT[Afe T[; okjhA ;wki ftZu T[BQK dh edo tZXdh<br />
;h. r[o{ ih B/ T[; gk;/ th fXnkB fdZsk ns/ d[nkp/ ftZu th gquko e/Ado pDkT[D dk<br />
c?;bk ehsk. ;zB 1593 Jh;th B{z r[o{ noiB d/t ih B/ eoskog[o dh BhAj oZyh.<br />
eoskog[o jh wksk rzrk ih d/ BK dk y{j brtkfJnk, fi; B{z rzr;o efjzd/ jB.<br />
fJbke/ d/ fJ; gquko d"o/ ftZu GkJh wzM fijk ;yh ;otoK dk iE/dko r[o{ ih dh FoB<br />
ftZu nkfJnk s/ f;Zyh dk seVk gqukoe pfDnk.<br />
r[o{ jfor'fpzd ih d/ Bkw s/ S/-joNk T[;koBk<br />
seohpB fJe ;kb d[nkp/ ftZu gquko eoe/ r[o{ ih B/ 1594 Jh;th B{z tvkbh<br />
tZb gquko eoBk F[o{ ehsk. nkg ih B/ gZek fNekDk tvkbh oZfynk s/ T[E'A jh gquko<br />
eoB bJh iKd/ ;B. 19 i{B, ;zB 1595 Jh;th B{z r[o{ jfor'fpzd ih dk iBw tvkbh<br />
fty/ j'fJnk.<br />
fJBQK jh ;kbK ftZu gzikp ftZu fJe pj[s tZvk ekb fgnk. pkoF Bk j'D eoe/<br />
y/shnK wkohnK rJhnK. y{j th pj[s xZN ;B. r[o{ ih B/ y{j g[NtkT[D dh w[fjzw F[o{<br />
ehsh. r[o{ ih B/ tes dh b'V B{z w[Zy oZy e/ fJe-joN/ y{j dh EK d[-joN/, u[-joN/ y{j<br />
btkT[D/ F[o{ ehs/. fJ;/ s}op/ B{z ekw:kp eoB bJh r[o{ ih B/ tvkbh d/ bkr/ gZSw<br />
tZb S/ joNK (S/-joNk) tkbk y{j btkfJnk. T[E/ j[D fJe gqf;ZX r[od[nkok ;kfjp j?.<br />
bkj"o ftZu r[L pkT[bh ;kfjp pDkT[Dk<br />
r[o{ ih B{z ]poK g[Zi ojhnK ;B fe bkj"o dh jkbs fJ; ekb eoe/ pj[s jh<br />
fuzsk-iBe s/ fGnkBe Feb n]fsnko eo ojh j?. ;wekbh fJfsjk; nB[;ko,<br />
i{B 2006<br />
@@G[Zy s/ phwkohnK d/ ekoB bkj"o Ffjo<br />
dhnK rbhnK ns/ pk}ko w[ofdnK Bkb Go/<br />
ofjzd/ ;B. T[jBK B{z Ffjo ftZu'A u[Ze e/ pkjo<br />
dZpD, ;kVB dk gqpzX th BjhA ;h.## fJsBh<br />
G?Vh jkbs bkj"o dh j' rJh fe nepo B{z<br />
nkg w"e/ T[Zs/ th nkT[Dk fgnk.<br />
;zB 1597 Jh;th ftZu r[o{ ih th bkj"o<br />
g[Zi/. d;tzX dh oew ekch iwQK j' rJh ;h.<br />
r[o{ ih B/ b'VtzdK B{z ;jkfJsk gjz[ukT[Dh F[o{<br />
ehsh. ;dk-pos bzro ikoh eo fdZs/.<br />
fBnk;fonK s/ fBEkftnK B{z fNekDk d/D<br />
bJh u{Bk wzvh ftZu fJwkos dk ezw F[o{ eo<br />
fdZsk. vZph p}ko ftZu pkT[bh pDkT[Dh F[o{<br />
ehsh. fJBQK T[;koh d/ ezwK ekoB p/o[}rkoK<br />
B{z ezw fwbD/ F[o{ j'J/ s/ f;o S[gkD tk;s/ EK<br />
pD rJh.<br />
w[od/ u[ZeD, ;kVB s/ dpkT[D dk ezw<br />
r[o{ ih B/ nkg ehsk. b'ehA t/y e/ tkj-tkj<br />
eo oj/ ;B s/ XzB ;qh r[o{ noiB d/t ih dh<br />
X[zBh brk oj/ ;B. nZm wjhB/ nkg bkj"o jh<br />
oj/ s/ fco T[;koh dk ezw f;ZyK d/ ;g[od<br />
eoe/ fgzvK ftZu gquko eoB s/ b'VtzdK B{z<br />
;jkfJsk d/D bJh rJ/.<br />
21