Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com
is, rasac ar axmaurebs
Tamar rostiaSvili
577 10 07 06
ekologiuri problema erTerTi
globaluri problemaTaga-
nia, romelic ar cnobs miwier
sazRvrebsa da manZils. „qronika+”
gTavazobT unikalur intervius
wlis ekologTan, „usafrTxo
garemosTvis”
aRmasrulebel
direqtorTan, profesor emere-
tus nodar CxeiZesTan. dRes didi
vaJkacoba unda hqondes adamians,
rom im sakiTxebze ilaparakos,
rac batonma nodarma CvenTan
saubrisas gaaJRera:
_ baTumi ara marto sazRvao
qalaqia, aramed erT-erT upirveles
turistul centrs warmoadgens
Tavisi kulturul-socialuri
Tu sainJinro infrastruqturiT.
am qalaqis ekologiuri problemebi
gadaxlarTulia Savi zRvis
ekologiur stabilurobasTan, vinaidan
is, rogorc saporto qalaqi,
warmoadgens amierkavkasiaSi
mniSvnelovan satransporto kvan-
Zs. didi wyalwyvis gemebi did
zemoqmedebas axdenen qalaqis rekreaciuli
zonis ekovargisianobaze,
rac gamoixateba satvirTo gemebis
mier zRvaSi sxvadasxva mavne
nivTierebis CaqcevaSi.
_ rogorc vici, mavne niv-
Tierebis Caqcevaze didi jarime-
bia dawesebuli.
_ ki batono, didi jarimebis
sazRaurad xdeba es Caqcevebi, magram
zRvis gawmenda xom veRar xerxdeba.
es gaxlavT swored imis
mizezi, rom qalaqis rekreaciuli
zonis (plaJebi) ekologiuri mdgomareoba
ukiduresad mZimea. erTi
mxriv, danagvianebuli „plaJebi”,
meore mxriv, „plaJebis” warecxvis
mudmivi procesebi. Tu pirveli
aixsneba „plaJebis” momxmareblebis
ekologiuri gaunaTleblobisa
da kulturis deficitiT,
ra Tqma unda, aq sanapiroebis mepatroneebic
scodaven, saplaJe
inventaris deficitiT, gasaxdelebisa
da saSxapeebis naklebobiT,
plaJebis arasakmarisi da araregularuli
dasufTavebiT. aRarafers
vambob sanapiro zolis kvebis
xarisxiani produqtebiT momaragebis
ignorirebaze. kidev ufro
cudad aris saqme plaJebis warecxvis,
zRvis napirebis ngrevisa da
zRvis mier plaJebis teritoriebis
mitacebis mxriv.
_ Tqven „warecxvas” xmarobT
garecxvis an dasufTavebis mag-
ivrad?
_ Savi zRvis sanapiros saqarTvelos
monakveTis, gansakuTrebiT
sarfi-baTumi-qobuleTis napiri
ganicdis warecxvis intensiur procesebs.
sarfi-kvariaTis, adliaaxali
bulvaris, Caqvi-cixisZirisa
da qobuleTis mTeli sanapiroebis
ekologiuri mdgomareoba,
kategoriulad unda iTqvas, katastrofulia.
napirebis warecxvis
mizezebi mdgomareobs ara marto
md. Woroxze mSenebare kaSxlebSi,
aramed saplaJe masalebis, Woroxis
natanis akumulirebuli masis,
maxos xididan qvemoT, Woroxis
deltamde, intensiur amoRebaSi da
ra teritoria dakarga baTumma?
plaJebis deficitis Sevsebis magivrad
sxva miznebiaTvis mis gamoyenebaSi,
rac aris saqarTvelos
kanonis darRveva.
_ ki magram, sanapiro zolis
gamagrebiT samuSaoebsa da kaSx-
lebis mSeneblobas xom mTavroba
afinansebs?
_ ki batono! saqarTvelos
mTavrobis mier dafinansebuli napirgamagrebisaTvis
mSenebare gabionebi
veraviTar kritikas ver
uZlebs, verc proeqtis nawilSi da
verc mSeneblobaSi. imis magivrad,
rom napirgamagrebis proeqtebi
oTxmetriani talRis simaRleze
gaTvliT keTdebodes, midiT da
naxeT, ra xdeba.
_ ra xdeba?
_ sarfi-kvariaTis monakveTis
mSenebare gabioni aTmetrian tal-
Razea gaTvlili da amasTan 30-32
metris sifarTea. „tetrapodebi”,
anu betonis Camosxmuli konstruqciuli
elementebi, arasworad
ewyoba. aseTi obieqtis mSenebloba
gaxlavT, pirdapiri mniSvnelobiT,
wyalSi gadayrili fuli.
_ batono nodar, CamogviT-
valeT konkretuli darRvevebi.
_ mSenebare gabionis nawili
axal bulvarSi didi darRvevebi-
Taa aSenebuli, gabionis zeda fena
unda iyos xuTtoniani granitis
masivebiT moSandakebuli. maT magivrad
ki awyvia 200-500 kilogramiani
„kenWebi”, romlebsac pirvelive
2-3-metriani simaRlis talRebi gadarecxavs.
gabionebiT zRvis napirebis
gamagreba SesaZlebelia,
efeqtianic iyos, magram ra vqnaT,
Tu turistul qalaqSi vkargavT
rekreaciul zonebs?!
_ ra aris saWiro imisTvis, rom
gadavarCinoT napirebi warecxvis-
agan da ar davkargoT plaJebi?
_ amisaTvis aucilebelia mcuravi
StormSemarbilebeli nagebobebis
zRvaSi ganTavseba baTumisa
da Caqvi-qobuleTis monakve-
Tze. aseTi nagebobebis ganTavseba
napiridan 30-100 m-Si gadaarCens
Cvens plaJebs. Zalian mikvirs, aqamde
aravis rom ar dauwyia saplaJe
masalis (qva-RorRi) xelovnurad
zRvaSi Setana, rac keTdeboda kidec
gasuli saukunis 70-80-ian wlebSi.
maSin am meTodiT ara marto
SeCerda zRvis napirebis warecxva,
aramed baTumi-foTis monakveTze
aRdgenili plaJebis saerTo far-
Tma 40-45 heqtars gadaaWarba.
dResac SesaZlebelia aseTi meTodis
gamoyeneba, magram qva-RorRis
deficiti aZvirebs samuSaoebs. amitom
saWiro iqneba romelime kldovani
mTis ngreva, lodebis damsxvreva
da transportireba.
_ aseTma midgomam xom SeiZle-
ba, sxva ekologiuri problemebi
Seqmnas, vinaidan aravin icis, ra
moyveba mTebis ngrevas?
_ geTanxmebiT, Tu mxedveloba-
Si miviRebT im faqts, rom arsebuli
plaJebis sarfi-qobuleTis
monakveTze SenarCunebas daaxloebiT
1,5 milioni m3 qva-RorRis
erTdroulad zRvaSi Cayra sWirdeba
da Semdeg yovelwliurad 250-
300 aTasi m3-is damateba.
_ Cveni saubris dasawyisSi
aRniSneT, rom zRva utevs xme-
leTs...
_ wyals aqvs didi maxsovroba _
e. w. „hidrodinamikuri maxsovroba”.
axlave agixsniT, ras niSnavs es:
Savi zRvis napirebi aTi aTasi wlis
winaT baTumis SemogarenSi, sof.
urexis gorakebTan iyo, dRes ki
dRevandeli baTumis teritoria
mdinare Woroxis nataniTaa mozvinuli.
zRva sul iwevs pozicieb-
nodar CxeiZe:
`Sav zRvas
saswrafo
Svela
sWirdeba~
`qronika+~-is eqskluzivi
is dasabruneblad da angrevs napirebs,
radgan ar aqvs „sakvebi”.
bolo naxevari saukunis ganmavlobaSi
zRva kaxaber-adliis teritoriaze
Sevida 500-600 metriT xmeleTis
siRrmeSi, Sesabamisad, ba-
Tummac dakarga mniSvnelovani
teritoriebi.
_ romeli teritoriebi dakar-
ga? baTumi TiTqos igive arealSi
arsebobs?
ara, Cemo kargo! burun Tabies
koncxi, faqtobrivad, aRar arsebobs.
amitomac migvaCnia, rom
`saxlebisa da korpusebis gamalebuli
mSenebloba rom midis, sufTa da usafrTxo
zRva aravis unda?! es zRva dRes safrTxis
Semcvelia Cveni janmrTelobisTvis. zRvis wyali
sarfi-baTumi-qobuleTis monakveTze
navTobproduqtebiTa da sxva qimiuri
naerTebiT kviraSi erTxel mainc binZurdeba,
romlis gawmenda ZviradRirebuli siamovnebaa.
navTobis laqis naxva zRvis zedapirze
damsveneblebisTvis ukve Sokis momgvreli aRar
aris - Cveulebriv movlenad iqca~
zRvis napirdacviT problemebs Tu
droze da seriozulad ar mivxedeT,
globaluri daTbobis Tanmdevi
tendeciebis gaTvaliswinebiT,
es procesebi Seuqcevadi gaxdeba
da 60-80 wlis Semdeg Savi zRvis
talRebi, SesaZlebelia, dRevandel
WavWavaZis quCaze vixiloT.
_ anu baTumis naxevari wylis
qveS aRmoCndeba?
_ ki batono! Savi zRvis ekologiuri
problemebi ara marto napirebis
warecxvasTanaa dakavSirebuli.
Savi zRva iTvleba daxurul
zRvad, sadac zedapiridan 150-200
metris siRrmeSi is mkvdaria gogirdwyalbadis
didi raodenobiT
Semcvelobis gamo (0,7-1 mg/l). amas
daamateT is, rom praqtikulad
eqvsi saxelmwifo barbarosul
eqsploatacias uwevs mas. mravali
evropuli saxelmwifos, kerZod,
mdinare dunais meSveobiT, Savi
zRva biologiurad da qimiurad
dabinZurebuli Camdinare wylebis
„sawyobad” iqca, ganadgurebis pirasaa
zRvis flora da fauna Sav
zRvas saswrafo Svela sWirdeba.
_ baTumis gamwmendi nagebobis
agebis miuxedavad, baTumi-qobuleTis
SemogarenSi zRva biologiurad
mainc yvelaze dabin-
Zurebulad iTvleba?
_ baTumis gamwmendi nageboba
lokalur problemas sanaxevrod
xsnis, magram zRvis dineba TurqeTidan
saqarTvelosken aris gabatonebuli,
TurqeTs ki Savi zRvis
qalaqebSi gamwmendi nagebobebi ar
aqvs da mTeli Camdinare wylebi
(fekaluri masebi) baTumisken moedineba.
aseTi ekologiuri problemebis
arsebobis gamo baTumiqobuleTis
rekreaciuli zolis e.
24
24 N20 (322) 15.09-21.09.2020 w.