You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
N20 (322) 15.09-21.09.2020 w.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com
aWaris mTavroba
w. plaJebis gamoyeneba turizmis
ganviTarebisTvis kiTxvis niSnis
qveS dgeba. vinaidan zRvis wyali
ver akmayofilebs sanitariul normebs,
ar arsebobs dRe, rom Savi
zRvis wylis dabinZureba muclis
CxirebiT normaSi jdebodes. misi
maCvenebelia kolititri, romelic
ar unda aRematebodes 3 er-
Teuls, sinamdvileSi ki, roca ar
unda gasinjoT, saSualod 3-7-jer
metia. rac Seexeba saerTo biologiuri
dabinZurebis maCvenebel
koliindeqss, aTi aTasi erTeulis
nacvlad saSualod 200-500 aTasi
da metia, xolo calkeul dReebSi
3 milion erTeulamdec adis.
_ es xom katastrofaa?
_ mere, vis ainteresebs es
katastrofa? iciT, ra mikvirs _
saxlebisa da korpusebis gamalebuli
mSenebloba rom midis, suf-
Ta da usafrTxo zRva aravis
unda?! es zRva dRes safrTxis Semcvelia
Cveni janmrTelobisTvis.
zRvis wyali sarfi-baTumi-qobuleTis
monakveTze navTobproduqtebiTa
da sxva qimiuri naerTebiT
kviraSi erTxel mainc binZurdeba,
romlis gawmenda ZviradRirebuli
siamovnebaa. navTobis
laqis naxva zRvis zedapirze damsveneblebisTvis
ukve Sokis momgvreli
aRar aris _ Cveulebriv
movlenad iqca.
_ gamosavali ra aris?
_ aucilebelia mini da saSualo
gamwmendi nagebobebis mSenebloba
saqarTvelos aRniSnul sanapiro
zolze, romlebic nawilobriv moxsnis
problemas, xolo TurqeTis
mTavrobas moeTxovos saerTa-
Soriso konvenciebis ucilobeli
Sesruleba, risTvisac yvela saer-
TaSoriso resursi unda gamoviyenoT.
aq xom marto zRvaze ar aris
saubari. es procesi avtomaturad
aisaxeba atmosferul movlenebze.
dRes baTumisTvis did ekologiur
problemas warmoadgens haeris
mdgomareoba. is erT-erTi im qalaqTagania,
romelSic Zalian cudi
bunebrivi ventilaciaa, gamowveuli
imiT, rom mas sami mxridan mTebi
akravs. radganac bunebrivi ventilacia
ar aris, saWiroa maqsimalurad
gamoviyenoT is mcire SesaZlebloba,
romelsac qalaqis Zalian
kargi istoriuli dagegmareba gva-
Zlevs. kerZod, me-19 saukunis bolos
da me-20 saukunis dasawyisSi
baTumis ganviTarebisa da ganaSenianebis
gegmaSi gaTvaliswinebuli
iyo qalaqis bunebrivi mdgomareoba
da qalaqi daigegma ise, rom Ti-
Tqmis yvela quCas zRvasTan hqonoda
Tavisufali sivrculi „urTierToba”,
anu misasvleli. garda
amisa, qalaqis ganaSenianebaSi Cadebuli
iyo is, rom yofiliyo maqsimalurad
dabalsarTuliani qalaqi,
riTic miiRweoda maqsimaluri bunebrivi
aeracia.
_ dRes baTumi caTambjenebis
qalaqad iqca.
_ ra gvaqvs axla? Tu baTumis
mSeneblobis bumi ase gauazrebeli
da araprofesiuli midgomebiT
gagrZelda, globaluri daTbobis
fonze qalaqs ekologiuri kolafsi
elis, rac gamoxatuli iqneba
qalaqis saSualo temperaturis
zrdiT. qalaqs haeris ventilacia
sWirdeba ara marto gagrilebisTvis,
aramed haeris Semadgenlobis
mudmivi ganaxlebisTvis. didi
albaTobiT vityviT, rom qalaqis
haeris Semadgeneli mavne airebi,
maT Soris CO, CO2 dasaSvebze meti
iqneba ramdenjerme. aqve isic unda
iTqvas, rom qalaqs ar aqvs haeris
Semadgenlobis analizis avtomaturi
sadguri „daraji”, romelic
uwyvet reJimSi afiqsirebs haeris
temperaturas, wnevas, fardobiT
sinestes, mis qimiur Semadgenlobas
gansazRvravs haeris daaxloebiT
30-40 parametrs garda haeris
parametrebisa, igi zomavs xmauris
fonis sidides ganTavsebis adgilze.
ar gvaqvs dRes es Cven.
_ adre gvqonda?
_ ra Tqma unda _ am 20-25 wlis
winaT baTumSi aseTi „daraji” sadguri
3-4 adgilas iyo ganTavsebuli.
Tu Cven gvaqvs pretenzia, viyoT
turistuli qalaqi, maSin miuxedavad
imisa, rom aseTi sadgurebi
Zviri siamovnebaa, ramdenime
kompleqti mainc aris SesaZeni
qalaqis sxvadasxva adgilas gansaTavseblad.
Tu arada, Tuki ase-
Ti mavne da gauazrebeli tendenciebi
gagrZeldeba, baTumisadmi
investiciuri interesebi Semcirdeba.
aseve, rogorc zafxulis Zalian
gadaxurebuli qalaqis imijis
mqones, Seumcirdeba turistuli
funqcia, xolo mcxovreblebi iZulebuli
iqnebian, datovon qalaqi.
_ batono nodar, weRan gamo-
savalze gkiTxeT...
_ es rom ar moxdes, saswrafod
saWiroa Sewydes zRvispiris maRali
saxlebiT gadatvirTva aRar
unda gaices, mcire gamonaklisebis
garda, maRali saxlebis mSeneblobis
nebarTva qalaqis zRvispira
zolSi, minimum, dRevandel
farnavaz mefis quCamde.
_ faqtia, rom caTambjenebis
mSeneblobas am regionSi veravin
SeaCerebs.
_ 2004 wlis Semdeg baTumSi axalaSenebuli
saxlebis 95%-i,
ekologiuri TvalsazrisiT, sacxovreblad
uvargisia: masSi ar aris
gaTvaliswinebuli seismuri mdgradoba,
arada baTumi 7-8 magnitudis
seismur zonas ganekuTvneba,
xmisa da Tboizolacia, Sida dagegmareba
ar Seesabameba Tanamedrove
ekologiur moTxovnebs, xolo arqiteqturulad
usaxoa. gansaku-
TrebiT mniSvnelovania qalaqisTvis
arqiteqturis ekologizacia,
radgan es aris erT-erTi sa-
Sualeba adamianisTvis misi saxlis
sivrculi organizaciisa. arqiteqtura
ZiriTadi formaa gaadamianebuli
bunebis Seqmnisa. baTumis
arqiteqtorebis nakli swored es
aris, rom ar iTvaliswineben Tavisi
ZiriTadi specialobis anbans da
qmnian yovlad usaxur, ekologiurad
gamousadegar arqiteqturul
garemos, rogorc esTeTikuri
TvalsazrisiT, ise sacxovrisiT.
„kiotos protokolis” Tanaxmad,
romelsac iaponiaSi moewera xeli,
baTums aRebuli aqvs valdebuleba,
20% Seamciros (gaurkvevelia,
rasTan SedarebiT) siTbos gamoyofis
raodenoba, magram rogor?
roca mSeneblebi ar icaven Tboizolaciis
elementarul moTxovnebs
da vRebulobT ara siTbos moxmarebis
Semcirebas, aramed matebas.
zamTarSi meti siTboa saWiro,
xolo zafxulSi _ meti gagrileba.
_ „kiotos protokolis” Sesax-
eb, marTali giTxraT, pirvelad
mesmis.
_ xmauris TvalsazrisiT baTumi
mogvagonebs ufro aerodroms,
vinaidan xmauri Sin da gareT erTnairia.
gansakuTrebiT qalaqis im
nawilis quCebi, romlebsac rekonstruqcia
CautardaT. qalaqis qu-
Cis xmauris foni dRisiT ar unda
aRematebodes 40 decibels, intensiuri
avtomobilebis moZraobisas
ki gvaqvs 60-80 decibeli, imisda
mixedviT, Tu ra siCqariT
moZraobs esa Tu is avtomobili.
RamiT qalaqis xmauris foni unda
iyos 20-25 decibeli. aRarafers
vambobT im raionze, sadac bulvaria
ganTavsebuli Ramis qalaqis
xmauris fonis mudmivi ignorirebaa
gabatonebuli. RamiT xmauri
aRwevs 50-60 decibelamde.
_ ki magram, es xom kanoniT
akrZalulia?
_ kanonis mixedviT, saWiroa avtotransportis
moZraobis raodenobrivi
da organizaciuli daregulireba.
qalaqis farglebSi siCqareebis
mkveTri SezRudva 40kmmde,
rac, erTi mxriv, gaaumjobesebs
qalaqis haeris xarisxs da,
meore mxriv, xmauris foni Cajdeba
normis farglebSi. am kanons,
samwuxarod, aravin icavs. aseve
aucileblad unda mowesrigdes
qalaqSi avtosamrecxaoebisa da avtosaremonto
saxelosnoebis lokaluri,
Camdinare wylebis gamwmendi
mowyobilobebiT uzrunvelyofa.
didi ekologiuri riskebis
qveS ayenebs qalaqis mcxovreblebs
bunebrivi airis saxlebTan miyvana
da binebSi ganawileba, romelic
xdeba samSeneblo normebisa da
wesebis absoluturi ignorirebiT.
bunebrivi sawvavi airi binebamde
miewodebaT kibis ujredebis saSualebiT,
rac dauSvebelia msoflioSi
arsebuli yvela normiT da
wesiT.
_ msgavsi faqtebi TbilisSic
uxvad gvaqvs.
_ airis sistemebis kibis ujred-
Si ganTavsebiT mSenebeli mosaxleobas
Seyovnebuli moqmedebis
naRms sTavazobs. kibis ujredi
aris mcxovreblebis evakuaciis
erTaderTi saSualeba sxvadasxva
saxis katastrofis dros: xanZari,
miwisZvra, teroristuli aqti da
sxv. bunebrivi airisa da wyalgayvanilobis
milebiTa da mricxvelebiT
gadaWedili kibis ujredi
evakuaciisTvis ver gamodgeba,
vinaidan aseT SemTxvevaSi didia
albaToba, rom xanZarma moicvas
bunebrivi airis milebiT daqselili
kibis ujredi. Tavi rom davaneboT
yovelgvar avariebs, es ar
aris esTeTikuri da saproeqto
organizaciebisa da arqiteqtorebis
dabal kvalifikaciaze migvaniSnebs,
rom araferi vTqvaT
qalaqis zedamxedvelobis samsaxurebis
ususurobasa da upasuxismgeblobaze.
_ CamogviTvaleT baTumis
ekologiurad yvelaze mouwes-
rigebeli ubnebi...
_ ekologiurad mowesrigebis
prioritetebi unda gaxdes Waobis
ubnis, barcxanis, Tamaris dasaxlebis,
„gorodokisa” da sxva mouwyobel
ubnebSi ekologiurad usafrTxo
garemos Seqmna. am ubnebSi
ar arsebobs didi baRebi da
skverebi, naklebadaa gamwvaneba,
xolo is, rac aris, praqtikulad,
mouwyobeli da mouvlelia. am ubnebSi
ar mimdinareobs mSeneblobebi,
rac metad savalaloa. qalaqis
Semdgomi ganviTarebisTvis qalaqis
xelisuflebam am problemis
mogvareba unda SeZlos investorisTvis
sxvadasxva SeRavaTis
dawesebiT, maT Soris, qalaqisTvis
dabali kategoriis sastumroebis
mSeneblobis (aRarafers vambobT
sacxovrebel saxlebze) waxalisebiT.
es iqneba masobrivi, anu ara
elituri turizmis ganviTarebis
metad mniSvnelovani safexuri.
aseTi midgomebi am ubnebs gaxdis
ekologiurad mimzidvelsa da ganviTarebisTvis
perspeqtiuls.
_ sxvaTa Soris, Tqven Zalian
saintereso sakiTxi wamoWeriT _
enis ekologiis.
_ ekologiis erT-erT mTavar
mimarTuleba, swored, enis ekologiaa.
enis sisufTave gansazRvravs
eris identobas, saxelmwifos stabilurad
da mizanmimarTulad ganviTarebas
erovnul fuZeze. es
aris dauwereli da dawerili kanoni
erovnuli saxelmwifos (kargi
gagebiT) identobis, misi konstituciuri
usafrTxoebis mTavari
garanti. amitomac enis sisufTaves,
mis ganviTarebasa da sayovelTao
dacvas eniWeba uaRresad
didi mniSvneloba. saqarTvelos
parlaments miiRebuli aqvs Sesabamisi
kanoni qarTuli enis dacvisa
da ganviTarebis Sesaxeb.
_ rogori ekologiuri mdgo-
mareobaa baTumSi qarTuli enis
dacvis TvalsazrisiT?
_ Zalian cudi! daviwyebT imiT,
rom ena gaivso sxvadasxva enebidan
motanili da Zalad Canergili sityvebiT,
TiTqos analogiuri mniSvnelobis
sityvebi qarTulSi ar
iyos. barbarizmi enis iseTi avadmyofobaa,
romelic gansakuTrebiT
azianebs bavSvebsa da axalgazrdebs.
am TaobebSi Semosuli, jer
rogorc moduri sityva, xolo
Semdeg rogorc yoveldRiuri moxmarebis
mniSvnelobiT, azianebs
saxelmwifo enis leqsikasa da
struqturas. saubedurod, enis siwmindis
dacva visac evaleba, isinic
Zalian scodaven, mxedvelobaSi
gvaqvs presa, radio, televizia,
aranakleb scodaven axalgazrda
mwerlebi, poetebi da publicistebi.
qarTul enas qalaqSi patroni
ar hyavs. es iqedan Cans, rom Cvens
sinamdvileSic ki igi Zlieraa danagvianebuli.
Cvens qalaqSi isic
ikadres, rom maRaziebs, sxva sava-
Wro Tu sayofacxovrebo obieqtebis,
firmebis umravles nawils mxolod
ucxo enaze aqvs warwerebi.
sxva SemTxvevaSi qarTuli warwera
sadRac kuTxeSia migdebuli. „samsungi”,
„mersedesi” da sxva msoflioSi
cnobili firmebi gasagebia,
rogorc unda daiweros, magram ra
aris an ras niSnavs „san-saCino” an
kidev „san-marino” da mravali
sxva? aseT SemTxvevebSi qarTvelebTan
erTad scodaven ucxoeli
biznesmenebi. droa, baTumis sakrebulom
da meriam yuradReba miaqcios
qarTuli simboloebis _ enis,
droSisa da gerbis sworad, kanonis
Sesabamisad gamoyenebas. Tu ba-
Tumis mcxovrebTaTvis, qalaqis xelmZRvanelobisTvis
qalaqze zrunva
cxovrebis wesad ar iqca, araferi
gamogviva. amas saTanado ganaTleba
sWirdeba da mosaxleobis
ekologiuri TviTSegnebis, codnis
amaRlebis gareSe esSeuZlebelia.
arada ar gvyavs specialistebi, ar
gvaqvs swavleba, saTanado literatura.
Sesabamisad, qalaqSi ar arsebobs
ekologiuri samsaxuri,
profesionalebiT dakompleqtebuli
zedamxedvelobis samsaxuri,
romelic mowodebuli unda iyos
ekologiuri problemebis mosagvareblad.
kargi iqneba, Tu aWaris
xelisufleba, qalaqis meriasTan
erTad, zogadi ekologiuri ganaTlebis
savaldebulo swavlebas
SemoiRebs skolebSi. amiT SesaZlebeli
gaxdeba mravali ekologiuri
problemis mogvareba minimaluri
danaxarjebiT.
25