Abans de constituir una associació hem de t<strong>en</strong>ir c<strong>la</strong>r quin seràel projecte que es vol com<strong>en</strong>çar i haver realitzat una p<strong>la</strong>nificacióper a valorar <strong>la</strong> seva viabilitat.■ De quina manera es finançaran les activitats.■ Previsió d’ingressos i despeses dels primers dos o tresanys segü<strong>en</strong>ts a <strong>la</strong> <strong>posada</strong> <strong>en</strong> <strong>marxa</strong> de l’associació.El fet que <strong>la</strong> forma jurídica més adequada per a aquest projectesigui <strong>la</strong> d’una associació i no una altra com podria ser <strong>la</strong>d’una empresa, una cooperativa o una fundació, ha de ser unaconseqüència a <strong>la</strong> qual s’hi arribi després de tot un procés dereflexió <strong>sobre</strong> el projecte que es vol iniciar.L’objectiu d’aquest procés de p<strong>la</strong>nificació és concretar <strong>la</strong> viabilitatdel projecte a mig termini i, per això, és conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>t poderconcretar unes previsions d’ingressos i despeses per als doso tres primers anys.De cara a <strong>la</strong> g<strong>en</strong>t que porta <strong>la</strong> iniciativa del projecte, aquestp<strong>la</strong> ha de servir per a trebal<strong>la</strong>r <strong>la</strong> idea inicial des d’un punt devista tècnic, econòmic i legal.Pel que fa a les persones externes al projecte, pot servir comuna carta de pres<strong>en</strong>tació, sovint necessària per optar a subv<strong>en</strong>cionso, per exemple, per a convèncer possibles socis ofinançadors del projecte.1. La idea del projecteEn primer lloc, cal descriure els aspectes ess<strong>en</strong>cials del projectede <strong>la</strong> nostra <strong>en</strong>titat.A l’hora de realitzar <strong>la</strong> p<strong>la</strong>nificació de <strong>la</strong> <strong>en</strong>titat que es vol constituir,hem de definir quina serà <strong>la</strong> seva missió, quines finalitatso objectius es vol<strong>en</strong> assolir i quines activitats s’hauran de portara terme per poder assolir-los realm<strong>en</strong>t.Entre d’altres aspectes, s’hauran de concretar els segü<strong>en</strong>ts:■ D<strong>en</strong>ominació del projecte.■ Redacció de <strong>la</strong> missió.■ Quina necessitat o problema s’ha detectat <strong>en</strong> <strong>la</strong> societatque motiva <strong>la</strong> constitució de l’<strong>en</strong>titat i amb quines activitats,serveis o productes volem ajudar a resoldre-ho.■ Quins són els b<strong>en</strong>eficiaris a qui <strong>en</strong>s volem adreçar.■ Quines són les persones promotores del projecte i quin éso serà l’equip humà del projecte.En aquest apartat, no tractarem els aspectes econòmics delprojecte re<strong>la</strong>tius a <strong>la</strong> part de finançam<strong>en</strong>t ni <strong>la</strong> part re<strong>la</strong>tiva alpressupost, que es tractaran més <strong>en</strong>davant.La d<strong>en</strong>ominació del projecte hauria de ser descriptiva, <strong>en</strong>el s<strong>en</strong>tit de transmetre alguna cosa de <strong>la</strong> nostra finalitat o delnostre servei o activitats, i no hauria de portar a confusió ambre<strong>la</strong>ció a altres <strong>en</strong>titats ja exist<strong>en</strong>ts. Caldria que fos un nomc<strong>la</strong>r, s<strong>en</strong>zill i fàcil de recordar.En re<strong>la</strong>ció a <strong>la</strong> missió, aquesta ha de recollir l’essència del’<strong>en</strong>titat i és molt important que <strong>en</strong>s obliguem a p<strong>la</strong>smar-<strong>la</strong> perescrit per tal d’evitar difer<strong>en</strong>ts interpretacions dins del gruppromotor de l’<strong>en</strong>titat. Això permetrà que <strong>la</strong> g<strong>en</strong>t es pugui id<strong>en</strong>tificarcom a part d’un grup de persones amb una finalitatcompartida.A vegades no és una tasca fàcil definir <strong>la</strong> missió de l’<strong>en</strong>titat,<strong>sobre</strong> tot si <strong>en</strong> el grup promotor hi ha persones amb ideesdifer<strong>en</strong>ts <strong>sobre</strong> el que hauria de ser l’<strong>en</strong>titat.La missió ha d’estar redactada d’una manera c<strong>la</strong>ra i concisa(<strong>en</strong>tre 3 i 5 línees) i ha de descriure el que l’<strong>en</strong>titat és, recollir<strong>la</strong> part fonam<strong>en</strong>tal de <strong>la</strong> tasca de l’<strong>en</strong>titat. Podem completar-<strong>la</strong>indicant com ho aconseguirem i quins són els nostresdestinataris.Abans de constituir l’<strong>en</strong>titat, una de les coses que hem de ferés analitzar el nostre <strong>en</strong>torn. Seguram<strong>en</strong>t ja hi ha hagut unaanàlisi inicial de l’<strong>en</strong>torn, que ha portat a detectar una necessitato un problema que es vol resoldre i a definir un projectei unes activitats que ajudin a resoldre’l o a minimitzar-lo, peròigualm<strong>en</strong>t cal analitzar uns altres aspectes de l’<strong>en</strong>torn.És possible que, una vegada s’hagin definit les activitats quefarà l’<strong>en</strong>titat i quins seran els seus b<strong>en</strong>eficiaris o destinataris,resulti que ja existeixin moltes <strong>en</strong>titats que estan prestantaquests serveis i d’una manera molt semb<strong>la</strong>nt i amb un valorsmolts simi<strong>la</strong>rs als nostres.III. Els primers passos abans de crear una associació21
Davant <strong>la</strong> gran atomització que actualm<strong>en</strong>t pres<strong>en</strong>ta el TercerSector, una primera reflexió que s’ha de fer és si potser no ésmillor per al projecte incorporar-lo dintre d’una organització jaexist<strong>en</strong>t i aprofitar els seus recursos i <strong>la</strong> seva experiència.També s’ha de fer aquesta anàlisi de l’<strong>en</strong>torn perquè caldràt<strong>en</strong>ir c<strong>la</strong>r quins són els punts forts i els punts febles del nostreprojecte respecte dels que ja s’estan portant a terme peraltres <strong>en</strong>titats i què és allò que <strong>en</strong>s difer<strong>en</strong>cia.Potser no es tracta de fer un p<strong>la</strong> de màrqueting però sí quehauríem de conèixer quins i quants són els possibles destinatarisdel projecte, on es trob<strong>en</strong> i on realitzarem les nostresactivitats, si ja existeix<strong>en</strong> empreses o <strong>en</strong>titats no lucratives f<strong>en</strong>tel mateix que volem fer, quins són els avantatges dels nostreprojecte respecte dels ja exist<strong>en</strong>ts, etc.Existeix<strong>en</strong> moltes maneres de c<strong>la</strong>ssificar les possibles fontsde finançam<strong>en</strong>t de les <strong>en</strong>titats. En aquest manual les tractarem<strong>en</strong> funció del seu orig<strong>en</strong>.Administracions PúbliquesLa situació actual g<strong>en</strong>eral dins del Tercer Sector és que <strong>la</strong>major part del finançam<strong>en</strong>t de moltes <strong>en</strong>titats té el seu orig<strong>en</strong><strong>en</strong> fons públics, provocant <strong>en</strong> molts casos una dep<strong>en</strong>dènciade les administracions molt poc recomanable.Aquests fons públics arrib<strong>en</strong> a les <strong>en</strong>titats habitualm<strong>en</strong>t viasubv<strong>en</strong>cions (<strong>en</strong> capital, a l’explotació g<strong>en</strong>eralistes, a l’explotaciófinalistes, als nostres usuaris...) o mitjançant contractesi conv<strong>en</strong>is (cessions d’ús, prestació de serveis, conv<strong>en</strong>is decol . <strong>la</strong>boració... ).Cal dir també que és necessari definir l’equip humà delprojecte. Tot projecte es dirigeix i es gestiona per persones.Sovint, conèixer els membres que <strong>en</strong> form<strong>en</strong> part ajuda a ferque <strong>la</strong> resta de persones externes al projecte els puguin donar<strong>la</strong> seva confiança i el seu recolzam<strong>en</strong>t.Per acabar aquest apartat, un cop tractats els punts anteriors,haurem de t<strong>en</strong>ir <strong>en</strong> compte <strong>la</strong> forma jurídica del projecte (empresa,associació, fundació, cooperativa...) i preveure el nombrede socis que vol<strong>en</strong> formar part de l’associació, les despesesde constitució, els tràmits que s’han de fer per inscriure-<strong>la</strong> alsregistres i donar-<strong>la</strong> d’alta a His<strong>en</strong>da, quines seran les obligacionslegals, fiscals i <strong>la</strong>borals a què s’haurà de fer front, etc.2. Fonts de finançam<strong>en</strong>tTots els aspectes econòmics de <strong>la</strong> nostra p<strong>la</strong>nificació t<strong>en</strong><strong>en</strong>una importància fonam<strong>en</strong>tal per a <strong>la</strong> viabilitat del projecte. Enprimer lloc, haurem de valorar de quina manera es finançaràl’associació i on trobarà els diners per poder fer front a lesdespeses necessàries per a <strong>la</strong> realització de les activitats del’<strong>en</strong>titat.En el cas de les <strong>en</strong>titats no lucratives, cal dir que <strong>en</strong> granmesura el seu finançam<strong>en</strong>t depèn de <strong>la</strong> confiança que puguing<strong>en</strong>erar <strong>en</strong> <strong>la</strong> societat i de <strong>la</strong> fidelització dels seus socis,donants, empreses col . <strong>la</strong>boradores i administracions.En funció de <strong>la</strong> tipologia de finançam<strong>en</strong>t, les fonts més habitualssón les segü<strong>en</strong>ts:■ Subv<strong>en</strong>cions de l’administració pública.■ Quotes dels socis de l’<strong>en</strong>titat.■ Donatius d’empreses i/o particu<strong>la</strong>rs.■ Prestació de serveis i/o v<strong>en</strong>da de productes.Cal remarcar que cada administració té el seu propi funcionam<strong>en</strong>ti regu<strong>la</strong>ció dels aspectes re<strong>la</strong>cionats amb ajuts socials,culturals, mediambi<strong>en</strong>tals, de promoció ciutadana, etc. Amés, algunes subv<strong>en</strong>cions pod<strong>en</strong> dep<strong>en</strong>dre també de <strong>la</strong> conjunturaeconòmica o social del mom<strong>en</strong>t. La cobertura i àmbitd’actuació de <strong>la</strong> nostra organització <strong>en</strong>s permetrà arribar adifer<strong>en</strong>ts nivells de l’administració (local, comarcal, autonòmic,estatal o europeu).Particu<strong>la</strong>rsLa participació de socis i donants <strong>en</strong> el finançam<strong>en</strong>t és molthabitual i forma part de <strong>la</strong> naturalesa participativa i amb unabase social que té <strong>la</strong> figura jurídica de l’associació.El que acostuma a interessar és t<strong>en</strong>ir una base social querecolzi el nostre projecte i que <strong>en</strong>s doni suport, ja sigui buscant<strong>la</strong> seva participació com a socis i que es puguin b<strong>en</strong>eficiar deles nostres activitats, o com a persones que recolzin una activitatque vagi destinada a uns tercers b<strong>en</strong>eficiaris.■ QuotesUna de les seves característiques principals és que estracta d’una font regu<strong>la</strong>r d’ingressos que ajuda a donargarantia de continuïtat al projecte i a reduir els riscos del’activitat.■ Prestació de serveisUna font d’ingressos habitual és <strong>la</strong> realització o prestacióde serveis de caire econòmic.La llei 4/2008 tracta de manera específica aquest temaquan estableix que les associacions pod<strong>en</strong> dur a termeactivitats econòmiques accessòries o subordinades a llurfinalitat si els r<strong>en</strong>dim<strong>en</strong>ts que <strong>en</strong> deriv<strong>en</strong> es destin<strong>en</strong> exclusivam<strong>en</strong>tal complim<strong>en</strong>t d’aquesta (article 321-1).22 UP22 • <strong>Manual</strong> <strong>associatiu</strong> <strong>sobre</strong> <strong>la</strong> constitució i <strong>posada</strong> <strong>en</strong> <strong>marxa</strong> d’una associació