Islama eta Mendebaldea - Jakin
Islama eta Mendebaldea - Jakin
Islama eta Mendebaldea - Jakin
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ISLAMA, EZINBESTEKO ELKARRIZKETA<br />
• LUIS SOLS•<br />
1978an irandar iraultza islamikoa lehertu zenean, Sobiet<br />
Batasunak iraultza hori Afganistanera hedatzeko beldurra<br />
izan zuen, non garai horr<strong>eta</strong>n beren aldeko erregimena<br />
baitzegoen. Areago, iraultzak Asia Erdialdeko sobi<strong>eta</strong>r<br />
biztanleriari —gehienak musulmanak— eragiteko beldurra<br />
ere bazuten. 1979an sobi<strong>eta</strong>r tropek Afganistan inbaditu<br />
zuten <strong>eta</strong> aurrekoa baino gobernari leialagoa ezarri<br />
zuten. Ekintza hori gerra hotzaren testuinguruan ulert u<br />
zen, <strong>eta</strong> Estatu Batuek gerrilla antikomunista bat finantzatu<br />
zuten. Gerrilla horrek Pakistanen zuen basea, bertan ia<br />
lau milioi errefuxiatu finkatu baitziren. Islamistek Sobiet<br />
Batasunak Ummari egindako eraso gisa ikusi zuten gatazka<br />
hori, <strong>eta</strong> Saudi Arabiak finantzatutako boluntario ugari<br />
bidali zituzten. 1988an sobi<strong>eta</strong>rrek Afganistan utzi zuten,<br />
itxuraz egoera egonkorra utziz.<br />
1991n, armen hornikuntza eteteko SESBen <strong>eta</strong> Estatu<br />
Batuen arteko hitzarmenak Saudi Arabiari <strong>eta</strong> Irani utzi<br />
zien protagonismo osoa, hainbat gerrilla islamista finantzatzen<br />
zituzten herrialdeei, alegia. Iparraldean tadjik <strong>eta</strong><br />
uzbeken gerrillek —Tadjikistan <strong>eta</strong> Uzbekistan ord u r a k o<br />
herrialde independenteak ziren— kutsu etniko nabarmena<br />
aurkezten zuten; baita mendebaldeko hazarak ere, Iranetik<br />
hurbil. Hegoaldean <strong>eta</strong> ekialdean gerrillak Pakistan<br />
islamistan zituen bere baseak. Gehienak paxtu herr i a re n<br />
kide izan arren —gehiengoaren etnia, Pakistanen ere finkatua—,<br />
gerrilla horrek kutsu erlijioso handiagoa zuen.<br />
E rregimen komunistaren kolapsoak 1992an zenbait<br />
talde gerr i l l a r i ren koalizio baten esku utzi zuen botere a .<br />
Talde horien artean Massud tadjik liderra gailentzen zen,<br />
«Panxirko lehoia» izendatua <strong>eta</strong> antisobi<strong>eta</strong>r erre s i s t e n tz<br />
i a ren lider nagusi<strong>eta</strong>koa. Taldeen arteko ezadostasunek<br />
b o rroka odoltsuen gune bihurtu zuten berehala Kabul,<br />
herritar gehienen exodoa eraginez.<br />
1994an talibanen mugimendu islamista agertu zen,<br />
Omar m u l a h- ren gidaritzapean. Denbora gutxian paxtu<br />
guztiak bateratu zituen <strong>eta</strong> 1996an Kabul inguratu zuen.<br />
Beste sarraski bat saihestearren, Massudek Kabul utzi zuen,<br />
baina erresistentziari ekin zion iparraldeko mendi<strong>eta</strong>n.<br />
Ikusi dugunez, talibanek zurruntasun osoz aplikatu zuten<br />
45<br />
JAKiN
Change language