Hizkuntzen Europako Erreferentzia Marko Bateratuari buruzko ...

Beste ikuspegi batetik begiratuta, hau esan daiteke orientazioei buruz:
- erabiltzailearengan oinarritutako eskala bat ebaluazioaren diseinatzailearengan oinarritutako eskala
baten beste bertsio bat dela, helburua xehetasun gutxiagokoa eta osotasunezko ikuspegia ematea
duena.
- aztertzailearengan oinarritutako eskala bat diagnosian oinarrituriko eskala baten beste bertsio bat
dela, xedea xehetasun gutxiagokoa eta aztertzaileari osotasunezko ikuspegia izaten laguntzea
duena.
Erabiltzailearengan oinarritutako eskala batzuetan zehaztasuna murrizteko prozesu hori eskalaren
ondorio logikoen ikuspegi orokorra emateko bidea da, eta eskala “orokor” bat osatzen dute, maila
bakoitzeko lorpen nagusien deskribapenarekin. Beste kasu batzuetan, berriz, xehetasunak emateko ordez
egiten da hori (adibidez, lehen aipatu den finlandiar eskalan). Kasu batzuetan trebetasun jakinetarako
ematen den zenbaki-sailaren esanahia azaltzeko egiten da (adibidez, IELTS, International English
Language Testing System). Beste kasu batzuetan, sistema xeheago baten ikuspegi orokorra emateko
abiapuntua da (adibidez, Eurocentres). Kasu guztietan, hipertestuak ordenagailuz agertzeko erabiltzen
denaren antzeko ikuspegiari jarraitzen zaio. Erabiltzaileari piramide modura antolatutako informazioa
ematen zaio, eta ikuspegi orokorra, ikuspegi argia, izan dezake hierarkiaren goiko geruza kontuan
hartuta (hemen, eskala “orokorra”). Zenbat eta beherago egin sisteman, orduan eta xehetasun gehiago
eskuratuko ditu, baina pantaila edo orrialde batean edo bitan ikusiko du dena. Horrela, erabiltzailea
xehetasunekin itsutu gabe, edo azalpen hutsaletan gelditu gabe, azalduko da konplexutasuna.
Xehetasunak ere han izango ditu, haien beharra izanez gero.
Hipertestua deskribapen-sistema bat bururatzeko analogia baliagarria da. Ikuspegi horri jarraitzen dio
ESUk (English-speaking Union), ingelesa atzerriko hizkuntzatzat harturik ingelesezko azterketa egiteko
Erreferentzi Markoaren eskala osatzeko. Ikuspegi horri jarraitzen diote, era berean, 4. eta 5. kapituluek.
Adibidez, komunikazio-jarduerei dagokienez, Elkarreragina eskala-kategoria horretako azpieskalen
bilduma da.
Erreferentzi Markoaren erabiltzaileek gogoan izan beharko dute, eta, hala dagokionean,
zehaztu:
- mailetan duten interesak zenbaterainoko lotura duen ikaskuntzaren helburuekin,
programarekin, jarraibide ofizialekin eta kontrol jarraituarekin (ebaluazioaren
diseinatzailearengan oinarritutakoa);
- mailetan duten interesak zenbaterainoko lotura duen ebaluazioan sendotasun gero eta
gehiago lortzearekin, trebetasun-mailari buruzko irizpide zehaztuak emanez
(aztertzailearengan oinarritutakoa);
- mailetan duten interesak zenbaterainoko lotura duen langileei, hezkuntzako beste
sektoreei, gurasoei eta ikasleei berei emaitzak adieraztearekin (erabiltzailearengan
oinarritutakoa).
3.9. HIZKUNTZ GAITASUNAK ETA EMAITZAK
Mailaketari buruz jarduteko, garbi bereizi behar dira gaitasun mailen (adibidez erreferentzi maila
bateratuen) definizioaren eta maila jakin bateko helburu bati buruzko lorpen-mailaren ebaluazioaren
artean.
Hizkuntz gaitasunaren eskalak, erreferentzi maila bateratuek adibidez, gaitasunen hurrenez
hurreneko zerrenda batzuk definitzen ditu. Ikaslearen gaitasunaren esparru kontzeptuala bere
osotasunean har dezake, edo sektore edo erakunde jakin bati dagozkion gaitasunen saila soilik. B2
mailan sailkatuta egotea lorpen izugarria izan daiteke ikasle batentzat, bi hilabete lehenago B1 mailan ari
zen norbaitentzat, baina erdipurdiko lorpena izan daiteke, aldiz, bi urte lehenago B2 mailan ari zen beste
norbaitentzat.
Helburu jakin bat maila jakin bati egoki dakioke. 7. irudian, “Y” azterketak gaitasunen eskalako 4. eta
5. mailek adierazten duten hizkuntz gaitasunaren tartea hartzen du kontuan. Beste maila batzuetarako
beste azterketa batzuk egon daitezke, eta gaitasunen eskalaren bidez ikus daiteke horien artean zer-
45