inprimitzeko bertsioa PDFn - Armiarma

24
SERMOIAK (I)
meza bat arrastaka, al deitean arinena, eta orra arimeagaitik egiten dan
guztia.
9. Gexotuten bada gorputza, betor bertatik medikua edo barberua
gexoak indarra artu baño leenago, laster artuten da osasunagaitik botikekoa,
aginduten bada edatekorik garratzena bere, topetan da zegaz pagadu,
eta gatxa igaroten bada, ondo osatu artean itxiten da tabernea, itxiten
da yolasa, itxiten dira zaleago direan gauzaak. Austen bada azurren bat,
urteiten badau oiñ, kadera, esku edo besoak, billatuten da nok imini, eta
min andiak bear badira, direanak ontzat artuten dira, azurra, oña, besoa,
edo eskua konpondutarren. Yausten da arimea gexorik pekatuan, eta
eukirik osagillea ta osasun-geia, edo medikua ta medizinea ezta ezer egin
gura: egunerik egunera, asterik astera, ilerik ilera eta urterik urtera isten da
gatxagaz egoten. Elduten da konfesoreagana, zein dan arimako mediku
osagillea, astun eta garratz egiten dira aginduten dituzan osasungei edo
medizinak. Agindu badagi itxi deila tabernea, ezteila yoan yolasera, biurtu
dagiola yaubeari ostu edo kendu yakona, parkatu daiola gatx egin deutsenari,
edo deungaro esan dabenari: «ezin osasungei edo medizina au
artu leiteke, laarregi estututen dau konfesore onek, ez nas beragana geiago
biurtuko». Dirautso Konfesoreak osatu arren arimea, itxiten ezpadituz
arako leen gexotu ebeen gauzaak, arako berba aldiak, arako adiskidetasunak,
arako ibillerak, barrien barri geixotuko dala, pekatuan beste bein yausiko
dala, ezta yaramonik egiten; ezta artu gura arimearen onerako osasungei
edo medizina oneek. Zer esango dot, bada, gorputzari yanaria,
yaztekoak, eta beste bear dituzan gauzaak emoiteko artuten direan neke
eta arduraak gaitik? Zelango izardiak! zelango nekeak! zelango euriak!
zelango beroak! Zer egiten ezta? Goxerik arratsera zagoze atxurra, laiea,
yorrea, edo beste onelango instrumenturen bat eskuan dozuela, eguzki
begian, erre eta kiskilduten; gitxitan daukazuez euriak, gitxitan izotzak,
gitxitan edurrak, eta gitxitan zeuen nekatu eta adikatuteak, ze artuten
badozue laborea, area, bedarra, edo matsa, ontzat eta pozik daroazuez
egin dozuezan bearrak, eta emon dozuezan izerdiak. Nok egiten dau
beste onenbeste arimeagaitik? Zer esango zeunkee aginduko beleutsue
bear guzti au egin daizuela, neke guzti oneek igaro daizuezala, izerdi guzti
oneek emon daizuezala arimeagaitik?
10. Eztirautsut, Ka., eztaizula bearrik egin gorputzagaitik; errazoe
andia da bear egitea, ze auxe da Jaungoikoak Adan-eri, eta Adan-egan guri
guztioi agindu euskuna, esan euskunean: «zeure arpegiko izerdiagaz
yango dozu ogia». Eta S. Paulo Apk. diño ze, bearrik egiten eztabenak
eztagiala yan bere. Gura neunkeana da, ezteila bearra gorputzarentzat
Juan Mateo Zabala
izan, aazturik daukezuela arimea. Gauak, egunak, asteak eta urteak daroaguz
gorputzak; beretzat bearra, beretzat etsea, beretzat oea, beretzat
yatekoa, beretzat nekea, beretzat bearra, beretzat guztia; arimea, barriz,
aizturik: eguño bere gomuta eztogula, gorputzari egunean egunean emoiten
yako yaten goxean, eguerdian eta arratsean, eta arimeari sei ilabete, eta
ameneko urtebeterik urtebetera Sakramentu ori, zein bakarrik dan bere
yanari ta edaria, eta orduan bere ez arimearen ardurea daukalako, ezpada
txantelen bildurrez, eta Abade Maisua Jaunak kastigadu ze dagian. Au da,
Kk., arimea leenago izaitea gorputza baño? Au da arimearen ardura geiago
eukitea gorputzarena baño? Eztakit azartu edo atrebiduko zareen
baietz esaten. Baia, ai Kk.! Ze zorakeria andia, ze itsumendi negargarria!
Konfesetan dogu, sinistuten dogu arimea Jaungoikoaren alabea dana, gorputza,
barriz, lur zati bat, simaur, eta satz puzka bat baxen eztana eta alan
bere gorputzak daroaguz ardura guztiak eta arimea daukagu azturik. Esan
egidazue, ezpabere, sartuko bazine Jauregi edo Palazio baten, ikusiko
bazendue otsein menpeko, edo kriada baltz ezain bat, seda, urregorri,
zirrar edo urrezurizko soñekoakaz apaindurik sala edo estradu baten
yarririk etseko guztiak aora begira zer aginduten daben bertatik egiteko,
eta beste aldetik etxeko andrea, Yauregiaren yaubea berez guztiz ona, ta
ederra erropa zar etendu batzukaz, bazter baten sarturik, iñok yaramoiten
ezteutsala, goseak ilik, zer esango zeunke? Etzeunkee esango au egiten
dabenak eztaukala sensunik, zoro dala eta eroa? Bada beste onenbeste
egiten dozue zuek Arimea da Jaungoikoaren Alabea, zeruko yaubegei ta
herederua, eta gauza guztien yaubea, da guztiz ederra berez Jaungoikoaren
antz edo irudira egina dalako. Gorputza da arima onen otsein eta
agindukoa, baita onetarako egin eban, egin, Jaungoikoak; ezaina da, bada
ezta luur zati bat, simaur eta korta, itz puzka bat, eta usteltasuna baño; eta
alan da guzti gorputz au apainduten dozue al daizuen guztia, zeuen sensunak
dagoz begira zer aginduten daben berpertatik egiteko; beretzat
dozuez, beretzat atseginak, beretzat yan edanak, eta beretzat al dozuen
guztia, eta arimea daukazue bazter ta okelu baten sarturik kausiñorik egin
bere bagarik eta goseak ilik.
11. Baia, zer diñot, gorputza? Zeuen abere edo animalien ardura
geiago daukazue arimena baño. Egunean egunean emoiten deutsazue
yaten: gexotuten badira, austen baiake oiñ edo besoren bat, bertatik alegiña
egiten dozue; galduten baiatzue idi, bei, zaldi, aari edo aume bat, edo
auntzen bat, zabiltz mendirik mendi bere atsean. Ze naibagea, ze nekea,
ze tristezea bera galdu dalako! Galdu da arimea, eta eztago sentimenturik,
eztago atsakaberik, edo penarik; eztago ardurarik billatuteko. Zorakeria
25