Ons Erfenis - Die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika

Herman Herman T TToerien
T Toerien
oerien (Bloemfontein)
(Bloemfontein)
Word Suid-Afrikaners
Hoe werk godsdiensvryheid in die praktyk? Soos enige grondwetlike
reg, word ook godsdiensvryheid beperk deur die regte van ander.
Om ’n eenvoudige voorbeeld te noem: die bewegingsvryheid wat die
grondwet aan burgers van Suid-Afrika verskaf, word beperk deur baie ander
regte, soos die ander se reg op eiendom en privaatheid.
Terwyl die Kommissie vir die Beskerming en die Bevordering van die regte
van Taal-, Godsdiens- en Kultuurgroepe reeds erken het dat hulle nie mooi
raad gehad het met klagtes van Christene oor sake wat aanstoot gee nie
(soos die onderstebo uitbeelding van Christus aan ’n kruis op ’n fliek-advertensieplakkaat),
omdat dit die reg op uitdrukking van ander sou aantas, is
ons in Suid-Afrika nog taamlik in die kinderskoene hieroor. Dit beteken nie
dat standpunt nie reeds ingeneem moet word, of minstens binnekort ingeneem
moet word, nie.
Moslemwoede en sowat 140 sterftes wêreldwyd oor spotprente is nog redelik
vars in die geheue. Die spotprenttekenaar Flemming Rose sê hy sal hom
met alles wat hy tot sy beskikking het, verset teen die afdwing van Moslemreëls
op nie-Moslems. Maar ... die Deense minister van onderwys en kerksake
erken daar word nou in die lig van die dreigemente selfsensuur toegepas.
Hy wil nie van lyfwagte gebruik maak nie.
Vir die Suid-Afrikaner is die Amerikaanse situasie ’n deurmekaarspul. Terwyl
niemand twyfel dat die VSA se grondwet godsdiensvryheid waarborg nie, is
dit minder duidelik hoekom ’n regter die trekpas kan kry oor ’n beeld van die
Tien Gebooie, hoekom ’n stad ’n privaat organisasie kan aansê om ’n soortgelyke
beeld uit sy eie, privaat tuin te verwyder, hoekom ’n kruis by ’n monument
verwyder moet word, en hoekom ’n Amerikaanse kapelaan afgedank
kan word omdat hy uit “verbode dele” van die Bybel voorlees en die naam
Jesus in sy gebede gebruik.
Dis maar enkele sake – daar is baie – soos Christenouers
se stryd om “intelligent design” naas “Darwinisme” as
skeppingsmetode in skole te leer.
Terwyl die Amerikaners skynbaar veel konserwatiewer is
as waarvoor hulle in die buiteland krediet kry, soos blyk uit
die meestal mislukte pogings om gay huwelik te wettig, is
dit tog van buite gesien betreklik moeilik om te verstaan
hoekom Christene dan tog blykbaar soveel teenspoed kry
om hul regte uit te oefen.
Is dit dan ’n geval van godsdiensvryheid is gelyk aan geen
godsdiens? Dus, waar dit ook politiek onsensitief sou wees
om iemand ’n “Merry Christmas” toe te wens in plaas van
Aktueel
se godsdiensvryheid bedreig?
“Happy Holidays”, wat nou ook hier
te lande kop uitsteek? ’n Goeie voorbeeld
is die kwessie oor die kruis wat
deel uitmaak van ’n oorlogsmuseum
(memorial) in San Diego, Kalifornië.
’n Paar jaar gelede het ’n selferkende
ateïs beswaar gemaak teen die kruis,
omdat dit hom sou aanstoot gee. Dié
saak het in die howe beland, en ’n
plaaslike hof het die stadsvaders aangesê
om die kruis te verwyder, of teen
’n koers van $5 000 per dag beboet
te word. Op appèl is die bevel deur
die Amerikaanse hoogste hof (Supreme
Court) op die ys geplaas, terwyl
die proses eers in laer howe uitgespook
word.
Oorkant die straat van hierdie einste
Supreme Court in die Columbia-distrik
het ’n groep Christene ’n beeld
van die Tien Gebooie in hul eie tuin
opgerig. Daar het dit aanstoot gegee
aan ’n ateïste-groep, en hulle het op
die verwydering hiervan “uit die openbare
oog” aangedring. Die plaaslike
regering het die Christengroep met
’n boete van $300 per dag gedreig
as hierdie “aanstootlikheid” nie verwyder
word nie. In die aangesig van
regsaksies is dit teruggetrek.
• Die Kerkblad September 2006 • 35