Ons Erfenis - Die Gereformeerde Kerke in Suid-Afrika

Prof rof rof. rof . JM JM JM (K (Koos) (K oos) V VVorster
VV
orster
Die Bybelgetroue gelowige
kom soms te staan voor die
feit dat die Bybel niks pertinent
sê oor ’n bepaalde leerstellige
of etiese vraagstuk nie. Dit gebeur
nogal baie in ons moderne kultuur
met sy nuwe vraagstukke, soos stamselnavorsing,
kloning, moderne besigheidspraktyke,
ensovoorts. Dan is
daar nog steeds die leerstellige debat
oor die kinderdoop en die uitverkiesing.
Die Bybel gee eenvoudig nie vir
ons altyd ’n duidelike “teks” of ’n
Skrifgedeelte waarin hierdie vrae en
ander soortgelykes duidelik aan die
orde gestel word nie. Hoe moet ons
ons weg in hierdie geval vind?
Verskeie oplossings word tans in hierdie
opsig aan die hand gedoen. Dit
is goed om te let op hierdie standpunte
en dan die tradisionele gereformeerde
standpunt weer te gee, om
ons opnuut tot nadenke oor die saak
te stem. Kom ons let op die volgende
standpunte:
Die Skrifkritiese standpunt. Hierdie
standpunt, wat aan die einde
van die agtiende eeu ontwikkel
het, leer dat die Bybel geen altydgeldende
uitsprake oor die Christelike
etiek maak nie. Wanneer
gelowiges ’n behoefte het aan
morele beginsels, moet hulle hul
laat lei deur die “lig van die rede”,
of soos ons sal sê: deur gesonde
verstand. Tye het immers verander.
Daarom moet etiese beginsels
en norme ook verander.
Die Rooms-Katolieke standpunt.
Vir die Rooms-Katolieke staan die
Bybelse beskouings oor etiese
sake vas, en daarom huiwer hulle
nie om sterk uitsprake te maak
oor sake soos seksualiteit en huwelik
nie. Maar oor die sake waaroor
die Bybel niks sê nie, oordeel
hulle ook dat ’n gelowige in sulke
gevalle ’n beroep moet doen op
die natuurreg. Die natuurreg is die
natuurlike lig wat God aan alle
Brandpunt
En as die Bybel niks
daaroor sê nie ...?
mense gegee het om uit die logiese denke en tradisie standpunte oor
sake te formuleer.
Die Fundamentalistiese standpunt. Hierdie standpunt, wat ook baie gewild
is in die Charismatiese beweging, stel dat alleen dit wat God pertinent in
die Bybel stel en waarvoor daar ’n duidelike teks te vinde is, waar en
bindend is. Alles waaroor die Bybel nie handel nie, moet ook buite die
gelowige se leefwêreld gestel word. Daarom verwerp hulle leerstellings
soos die kinderdoop en die uitverkiesing.
Die gereformeerde beskouing verskil van al drie hierdie standpunte. Om die
gereformeerde beskouing te verstaan, moet bepaalde uitgangspunte oor
die Skrif begryp word. Eerstens bely ons dat die Skrif die geskrewe Woord
van God is wat deur die Gees geïnspireer is. Die openbaring van God toon ’n
deurlopende lyn en word uitgedruk in besondere temas, soos die verbond,
Koninkryk, liefdesgebod en andere.
Die deurlopende verhaal vestig die eenheid van die Skrif. Dit beteken dat
een deel van die Skrif deur ’n ander deel nader toegelig word, en dat ons
die deel (teksgedeelte) altyd in die groter geheel (konteks) moet verstaan.
Die konteks is die lig van die geheel van die Skrif.
Verder erken ons dat die geskrewe Woord van God geskryf is in mensetaal
en binne bepaalde kultuurhistoriese kontekste. Daarom moet die betekenis
van die oorspronklike uitdrukkings, die beelde en metafore in hulle kultuurhistoriese
konteks ook bestudeer word, omdat dit help om die betekenis te
verstaan.
In die Skrif vind ons inderdaad duidelike beginsels wat vir altyd geldend is.
Hiervan is die Tien Gebooie, en die verdere kommentaar daarop in die Nuwe
Testament, goeie voorbeelde. ’n Ander voorbeeld is die duidelike leer oor
die opstanding, wat ’n deurlopende tema in die Bybel is.
Maar die lees van die geheelopenbaring maak dit vir die gelowige ook moontlik
om beginsels af te lei. Ons kan dus praat van ’n direkte beginsel en ’n
afgeleide beginsel. Kom ons noem ’n leerstellige en ’n etiese voorbeeld:
Daar is nie ’n teks wat pertinent die kinderdoop verplig nie. Maar die
deurlopende openbaring oor die verbond en die plek van die besnydenis
in die verbond maak dit moontlik om af te lei dat die kinderdoop as
verbondsteken verpligtend is vir verbondskinders, en dat die doop ’n
sigbare seël en teken van die verbond is.
Etici soek verniet na tekste wat kloning goedkeur of verbied. Tog gee die
Skrif baie inligting oor lewe, ontstaan van lewe, ’n Christelike lewens-
• Die Kerkblad September 2006 • 9