02.05.2013 Views

'n Kritiese evaluering na die effektiwiteit van bestuurstrategieë vir ...

'n Kritiese evaluering na die effektiwiteit van bestuurstrategieë vir ...

'n Kritiese evaluering na die effektiwiteit van bestuurstrategieë vir ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

2.5 DIEREGESONDHEID.<br />

‘n Groot probleem <strong>vir</strong> <strong>die</strong> boer is dat dit dikwels glad nie ‘n eenvoudige taak is om<br />

<strong>die</strong> aard <strong>van</strong> ‘n siekte te bepaal nie, m.a.w. om ‘n diagnose te maak nie. Soms is<br />

dit betreklik eenvoudig, maar dikwels vereis dit <strong>die</strong> volledige kennis en<br />

ondervinding <strong>van</strong> ‘n opgeleide veearts, asook chemiese en mikroskopiese toetse.<br />

(Mönnig & Veldman. 1986:1).<br />

Bloutong is ‘n onge<strong>na</strong>akbare insekgedraagde <strong>vir</strong>ussiekte by skape. Die orbi<strong>vir</strong>us<br />

wat bloutong veroorsaak, het 24 stamme bloutong<strong>vir</strong>usse, waar<strong>van</strong> 21 in Suid-<br />

Afrika voorkom. (Du Preez. 2001:1).<br />

Volgens Du Preez (2001:1) is bloutong seisoengebonde en kom in <strong>die</strong> middel <strong>van</strong><br />

<strong>die</strong> somer en herfs voor, tot <strong>die</strong> eerste ryp val. Die bloutong<strong>vir</strong>us oorwinter veral in<br />

beeste. Inheemse skaaprasse soos <strong>die</strong> Namakwa-Afrikaner, Swartkop-Persie en<br />

<strong>die</strong> Karakoel, is minder vatbaar <strong>vir</strong> bloutong, terwyl Europese rasse soos <strong>die</strong> Merino<br />

weer baie vatbaar is.<br />

Volgens Mönnig & Veldman (1986:78) is <strong>die</strong> Merino definitief <strong>die</strong> vatbaarste <strong>van</strong> al<br />

<strong>die</strong> skaaprasse, <strong>vir</strong> bloutong. Algemene simptome is dat <strong>die</strong> skaap koorsig word<br />

(40-42 °C) en lusteloos is. Die bek (tong en lippe) swel en <strong>die</strong> skaap kwyl en lek<br />

<strong>die</strong> lippe. Die slymvliese is eers rooi en later blouerig. Die siekte duur <strong>van</strong> ‘n paar<br />

dae tot selfs twee weke. By skape wat herstel, kom ‘n breuk in <strong>die</strong> wol gewoonlik<br />

voor.<br />

Bloutong-entstof verleen ‘n redelike lang immuniteit en daar kan met <strong>die</strong> inenting<br />

begin word, sodra <strong>die</strong> ooie in <strong>die</strong> winter gelam het. Lammers <strong>van</strong> ingeënte ooie<br />

moet nie voor <strong>die</strong> ouderdom <strong>van</strong> ses maande ingeënt word nie, want <strong>die</strong> passiewe<br />

immuniteit duur ses maande. Oningeënte ooie se lammers kan op <strong>die</strong> ouderdom<br />

<strong>van</strong> vier weke al ingeënt word. (Du Preez. 2001:1).<br />

192

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!