Methoden en technieken van kwaliteitszorg

Procesinherente
variatie
Kwaliteitszorg
De kwaliteit van producten wordt door een groot aantal factoren
beïnvloed. Denk aan de kwaliteit van grondstoffen en onderdelen,
nauwkeurigheid van machines, vergissingen door
productiemedewerkers, slijtage aan machine, enzovoorts. De kwaliteit
van producten is hierdoor nooit precies hetzelfde, er is sprake van
variatie in het foutenpercentage of waarde van een producteigenschap.
Een onderneming zal altijd een zekere variatie in de kwaliteit van
producten accepteren en als normaal beschouwen. Het betreft proces-
inherente variatie die het gevolg is van de wijze waarop het
proces wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld variatie ten gevolge
van de nauwkeurigheid van machines of vrijheid van
handelen binnen een procedure. Ter beperking van deze vorm
van variatie zijn structurele maatregelen nodig: er moet een
andere machine komen, de procedures moeten worden
veranderd. Dit type variatie kan dan ook alleen worden
gereduceerd door ingrijpen van het management.
Incidentele variatie Behalve procesinherente variatie kunnen ook incidentele
variaties plaatsvinden, als gevolg van verstoringen op het
proces. Bijvoorbeeld een overgang op grondstoffen van een
andere leverancier of een bedieningsfout. Met procescontrole
wil men achterhalen wanneer er sprake is van een dergelijke
verstoring van het proces en een ingreep noodzakelijk is om
de variatie te beperken. Voor het reduceren van incidentele
variatie zijn geen structurele procesveranderingen nodig.
Vaak kan ter plekke direct actie worden ondernomen door de
operators.
Niveauverschuiving
Een hulpmiddel bij het ontdekken van verstoringen (incidentele
variaties) is het grafisch uitzetten van steekproefuitkomsten. In paragraaf
3.1 wordt een aantal typische storingspatronen in opeenvolgende
steekproefuitkomsten genoemd. Paragraaf 3.2 gaat over het gebruik van
zogenaamde regelkaarten.
3.1 STORINGSTYPEN
We hebben hierboven gezien dat er een groot aantal verschillende
verstoringen kunnen optreden, bijvoorbeeld bedieningsfouten, andere
grondstoffen, enzovoorts. De aard van een optredende verstoring kan in
bepaalde gevallen worden afgeleid uit de wijze waarop
steekproefuitkomsten zich in de tijd gedragen.
De diverse verstoringen zullen het verloop van de kwaliteit van
producten op verschillende manieren beïnvloeden. Er treden
verschillende storingspatronen op. Daarom is het vaak nuttig de
uitkomsten van een reeks opeenvolgende steekproeven in een grafiek uit
te zetten.
Hieronder worden zes typen verstoringen beschreven en grafisch
weergegeven. Het gaat hierbij veelal om een variabele meting:
bijvoorbeeld de diameter van asjes.
3.1.1 Niveauverschuiving
Dit type verstoring wordt gekenmerkt door een plotselinge
wijziging van een producteigenschap als gevolg van
bijvoorbeeld de overgang op andere grondstoffen of