Rapport 'Geweld tegen gezagsdragers' - Universiteit Utrecht

geweldsincidenten waarbij de dienstdoende agenten letsel hebben opgelopen. Er is in
2008 sprake van een toename van 64 procent. Daarbij is ook sprake van een toename in
de ernst van de incidenten: het aantal agenten dat een ziekenhuisbezoek moet afleggen
naar aanleiding een geweldsincident is meer dan verdubbeld in vergelijking met 2007. Uit
de administratie van de politie kan (achteraf) niet meer gehaald worden of een
ziekenhuisbezoek betekent dat een agent meerdere dagen is opgenomen of na alweer
een uur naar huis gestuurd is. De betrokkenen konden zich wel een langdurige opname
herinneren, maar de meeste ziekenhuisbezoeken betreffen korte medische
behandelingen.
Tabel 2.4: Letsel, ziekenhuisbezoek en huisartsbezoek als gevolg van incidenten
Letsel Ziekenhuisbezoek Huisarts
2007 72 19 4
2008 118 46 6
Bron: Analyse geweldsprotocol 2008
Ook is er – op basis van cijfermateriaal – geen goed zicht op hoeveel dagen
politieagenten gemiddeld uit de running zijn naar aanleiding van geweldsincidenten. Wel
is duidelijk dat zelfs een beperkt incident al uren papierwerk oplevert voor de getroffen
agenten, de hulpofficier van justitie en de groepschef. Dat staat dus nog los van
ziekteverzuim naar aanleiding van medische behandelingen en de navolgende rust- en
herstelperiodes, en los van verzuim dat verband houdt met psychische complicaties naar
aanleiding van geweld en/of bedreiging. Dit verzuim wordt overigens niet systematisch
geregistreerd, waardoor cijfers over aandeel van geweld tegen politieagenten in het
totale ziekteverzuim bij de politie en bijgehorende kosten zoals loonderving voor de
organisatie niet duidelijk zijn. Dit betekent ook dat deze kosten niet op daders verhaald
kunnen worden.
Over de situaties waarin geweldsincidenten voorkomen, is overigens minder
onduidelijkheid. Dat blijken vooral bekeuringsituaties en uitgaansgeweld te zijn. Dat
verklaart op zijn beurt waarom de aantallen (en ernst van) incidenten van gebied tot
gebied variëren. In de binnenstad van de grote steden in regio Utrecht – stad Utrecht,
Amersfoort, Veenendaal en Zeist – vinden meer uitgaansgerelateerde incidenten plaats.
Andere veelvoorkomende aanleidingsituaties betreffen de omgang met veelplegers, de
bejegening bij bekeuringsituaties en het ingrijpen bij huiselijk geweld. Daarmee zijn
oorzaken van (toenemend) geweld nog niet volstrekt duidelijk. Waarom burgers in die
situaties (meer) geweld gebruiken, heeft allerlei achterliggende oorzaken. In geval van
uitgaansgeweld, bijvoorbeeld, lijkt het erop dat vooral alcohol bepalend is. Bij
aanhoudingen gaat het om de uitoefening van een dwangmiddel door de politie waarbij
de persoonlijke vrijheid van een burger wordt beperkt. Dat kan voor die burger
28