Rapport 'Geweld tegen gezagsdragers' - Universiteit Utrecht

zij ontvangen binnen het eigen team of district. Wel wordt er de nodige kritiek geuit op
het functioneren van ‘collega’s’ die werkzaam zijn bij andere diensten of districten.
Begeleiding blijft achterwege in verband met drukte en andere werkzaamheden of de
reactie is koud, afstandelijk of procedureel. Ook als in de procedure van het
geweldsprotocol zaken mislopen, dan zijn de meningen over de organisatie en de
‘collega’s’ negatief. Sommigen zeggen zelfs: “ik doe niks meer met het geweldsprotocol”.
Overigens hebben ze het dan meer over het onderdeel ‘schadeverhaal’ dan over de
eerste opvang, de rol van de leidinggevende en medische behandelingen, zaken die ook
allemaal met het geweldsprotocol zijn gereguleerd.
Binnen de politie wordt er ook verschillend tegen het onderdeel ‘schadeverhaal’
(met mogelijk voeging in een strafzaak) aangekeken. De gedachte achter het protocol en
de wettelijke regeling – efficiënte manier om schade te verhalen op de dader – sluit niet
altijd aan bij de wens van het slachtoffer en de manier waarop de leidinggevende daarop
stuurt. Het verhalen van de schade wordt gezien als een manier om “genoegdoening” te
realiseren voor het leed dat de verdachte het slachtoffer heeft aangedaan. Het
schadeverhaal wordt gezien als een financieel extraatje waar het slachtoffer recht op
heeft of als manier om de straf van de verdachte “te upgraden” (vergelijk de gedachte
achter de opmerking: “met een fikse geldboete pak je een dader meer dan met een paar
uur dienstverlening”).
Het protocol, waarin is afgesproken standaard een voegingformulier aan te bieden
en de officier van justitie geacht wordt deze voeging integraal mee te nemen in de
strafprocedure, roept deze houding van slachtoffers en hun (directe) leidinggevenden wel
op. Dat geldt vooral als niet krachtig vanuit alle niveaus (landelijk, de korpsleiding en de
leidinggevenden) de loskoppeling van strafvordering en schadeverhaal (alleen voor
geleden leed) wordt bepleit. De onduidelijkheden ontstaan bij het vaststellen van de
grootte van het immateriële leed. Sommige slachtoffers stellen hun immateriële schade
groter voor dan zij werkelijk is. Vervolgens zit de officier van justitie met een probleem.
Hij moet of een nauwelijks geloofwaardige schadevergoeding aan de strafrechter
voorleggen of de politiemedewerker aanspreken over de hoogte van de
schadevergoeding. Dat laatste is lastig omdat de officier snel het verwijt kan krijgen dat
hij het leed van de politieagent bagatelliseert.
4.2.3 Ketenaanpak
In de ketenorganisaties (politie en justitie) zijn wel manieren gevonden om de omgang
met deze zaken te vergemakkelijken. Om bijvoorbeeld het immateriële leed te kunnen
vaststellen en op basis daarvan een geldelijke schadeclaim te kunnen bepalen, gebruiken
de casemanagers bij de politie en het OM een berekeningsformulier. Dit formulier, dat
gebruikt wordt om op basis van jurisprudentie van door de rechter vastgestelde
55