Rapport 'Geweld tegen gezagsdragers' - Universiteit Utrecht

5. Conclusies en aanbevelingen
5.1 Inleiding
Vanwege de bijzondere positie van gezagsdragers – in dit rapport politieagenten en
politieke bestuurders (burgemeesters en wethouders) – is het van groot belang om
duidelijk te maken (1) wat er aan de hand is als het over geweld tegen gezagsdragers
gaat, (2) hoe ernstig het probleem is, (3) wat er aan gedaan kan worden, en (4) hoe de
aanpak van het probleem in de praktijk uitpakt.
In een aantal opzichten is duidelijk wat er aan de hand is, en wat ons te doen staat.
Geweld tegen gezagsdragers die burgers willen bijstaan en hun veiligheid willen
garanderen, is eigenlijk altijd ontoelaatbaar, niet alleen vanwege de schade, het letsel en
de kosten die geweldsincidenten met zich brengen, maar ook en misschien wel juist
vanwege het feit dat aanhoudende geweldsuitingen tegen gezagsdragers democratische
instituties bedreigen. Agressie en geweld tegen politie en politici impliceert de aantasting
van c.q. ondermijning van staatsgezag. Geweld tegen gezagsdragers moet zoveel
mogelijk worden voorkomen en als het dan toch plaatsvindt, moet het adequaat worden
aangepakt. Daarvoor kunnen allerlei instrumenten worden ingezet, vooral van
strafrechtelijke en privaatrechtelijke aard. Strafrechtelijke en privaatrechtelijke
instrumenten vormen het basisinstrumentarium.
Maar wat er nu precies aan de hand is, of het probleem steeds groter wordt, en
wat de meest geëigende en effectieve aanpak is, dat blijkt niet zo eenvoudig vast te
stellen. Dit rapport handelde over de aanpak van geweldsincidenten waarbij
gezagsdragers betrokken zijn. Het analyseerde soort en aantal incidenten, liet zien
waaruit de preventieve en repressieve aanpak van incidenten bestaat, welke (landelijke)
maatregelen zijn genomen om daders sneller en harder te straffen, en wat daar van
terecht komt. Daarbij lag de nadruk op de regio Utrecht. Omdat gezag in het geding is,
lag de nadruk op gezagsondermijnende incidenten, in plaats van geweldsincidenten.
Hieronder worden eerst de belangrijkste algemene bevindingen besproken, met
specifieke aandacht voor de regio Utrecht, en aansluitend specifieke bevindingen, aan de
hand van de eerste drie deelvragen uit hoofdstuk 1. Tot slot wordt naar aanleiding van
de vierde deelvraag aandacht besteed aan de implicaties van dit onderzoek.
61