Rapport 'Geweld tegen gezagsdragers' - Universiteit Utrecht

een proces ten overstaan van een college van drie onafhankelijke en onpartijdige
rechters. Deze strafprocedure wordt bij uitstek gebruikt voor de afdoening van
complexe en/of ernstige zaken;
- Een strafprocedure bij de politierechter: Verdachte staat ook hier openbaar
terecht, maar slechts ten overstaan van één onafhankelijke en onpartijdige
rechter die meestal meteen na sluiting van het onderzoek ter terechtzitting
mondeling vonnis velt. Deze procedure is ook mogelijk in de vorm van snel- en
supersnelrecht. De dagvaardingstermijn en de gerechtelijke procedure zijn ten
opzichte van de strafprocedure bij de meervoudige strafkamer van de rechtbank
korter. De procedure bij de politierechter is bedoeld voor strafzaken van
eenvoudige aard, waarbinnen mogelijkheden voor nader onderzoek en de
maximaal op te leggen vrijheidsbenemende straf (maximaal 1 jaar) beperkt zijn;
- Een strafprocedure bij de kantonrechter: Verdachte staat openbaar terecht in een
snelle procedure die echter alleen beschikbaar is voor de afdoening van bij wet
bepaalde strafbare feiten (dit zijn alleen overtredingen). Deze procedure biedt nog
minder mogelijkheden in soort en vooral duur van op te leggen straffen en/of
maatregelen; voor de vrijheidsbenemende straf is deze bij de mogelijk
toepasselijke overtredingen beperkt tot het wettelijk maximum van ten hoogste
drie maanden. Bovendien bestaan er vaak flinke wachtlijsten;
- Buitengerechtelijke afdoeningswijzen, bijvoorbeeld door de politie (bijvoorbeeld
het uitschrijven van een bekeuring of een ‘politiesepot’) of openbaar ministerie
(bijvoorbeeld de TOM-zitting: de officier van justitie biedt verdachte een taakstraf
en/of geldboete aan die de verdachte moet accepteren, anders volgt dagvaarding
en als tweede voorbeeld de per 1 februari 2008 ingevoerde strafbeschikking). Bij
deze alternatieve afdoeningswijzen ontbreekt het openbaar terecht staan, is geen
sprake van rechterlijke bemoeienis (behoudens in bepaalde gevallen de
mogelijkheid van rechterlijke controle van een opgelegde sanctie), soms is
instemming van verdachte noodzakelijk voor de afdoening, wat betreft
sanctiearsenaal en duur van de straffen zijn de mogelijkheden beperkt(er) en ten
slotte zijn eveneens de mogelijkheden voor genoegdoening van slachtoffers
beperkter;
- Het rechterlijk bevel tot handhaving van de openbare orde: dit weinig toegepaste
instrument kan worden ingezet bij een ontdekking op heterdaad van geweld tegen
gezagsdragers dat een ernstige aanranding van de openbare orde behelst en aan
de overige wettelijke voorwaarden is voldaan. Het instrument bewerkstelligt dat
een geweldpleger door de rechter-commissaris voor maximaal zeven dagen in
verzekering kan worden gesteld en via snelrecht kan worden berecht.
42