aan gene zijde van de mensenrechten - Les Amis d'Alain de Benoist

More documents

Recommendations

Info

AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN fenomenologie van het menselijke feit geschetst, niet in de zin van de schepping van de andere in de sfeer van subjectiviteit, maar in een relationeel perspectief dat in de eerste plaats de hele ‘zin van het menselijke’ ziet als de mogelijkheid ervaringen uit te wisselen. De mensheid, zegt ze, is geen functionele categorie, maar een ‘geschiktheid om de wereld te bewonen en te delen” 119 . Men kan daaruit de conclusie trekken dat de mensheid niet mag gezien worden als een unitair gegeven, maar tegen de achtergrond van een gemeenschappelijk belang. 119 ibid. blz. 37. 40
AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN 4 Aan gene zijde van de mensenrechten: politiek, vrijheid, democratie Van Auguste Cochin tot Joseph de Maistre, van Edmund Burke tot Karl Marx, van Hannah Arendt tot Michel Villey hebben de meeste critici van de ideologie der mensenrechten er het universalisme en het abstracte egalitarisme van aangeklaagd. Ze hebben er bovendien de aandacht op gevestigd dat deze ideologie, door de mens van wie ze de rechten proclameert van elk concreet kenmerk te ontdoen, de nivellering en de uniformiteit in de hand werkt. Als men aanneemt dat de bevestiging van de mensenrechten in de eerste plaats bedoeld is om de autonomie van de individuen te waarborgen, dan begrijpt men meteen dat daar een contradictie zit. Het abstracte karakter van de mensenrechten draagt het risico in zich om ze tot dode letter te maken. De belangrijkste reden daarvoor is dat het een tegenspraak is tegelijk de absolute waarde van het individu te bevestigen én de gelijkheid van de individuen in de zin van totale identiteit. Als alle mensen mekaar waard zijn, als ze fundamenteel allemaal dezelfden zijn, als ze allemaal ‘mensen zoals iedereen’ zijn, hoe dan de unieke persoonlijkheid te erkennen van elk van hen, want dan zijn ze helemaal niet onvervangbaar, maar integendeel onderling verwisselbaar. Omdat ze zich niet meer door hun eigen bijzondere kwaliteiten onderscheiden, zal alleen hun aantal het verschil maken. Met andere woorden, de abstracte gelijkwaardigheid is noodzakelijkerwijs in tegenspraak met de proclamatie van de absolute eigenheid van de subjecten: geen enkel mens kan tegelijk ‘uniek’ zijn en totaal identiek aan elk ander. Omgekeerd kan men de unieke waarde van het individu niet bevestigen als men de persoonlijke verschillen voor onbelangrijk houdt, dat wil zeggen als men niet specificeert wat hen van anderen onderscheidt. Een wereld waarin ieder de andere waard is, is geen wereld waarin ‘niets een leven waard is’, maar een wereld waarin het leven niets waard is. Deze problematiek werd heel goed onderkend door Alexis de Toqueville, die een verband legde tussen de opkomst van de gelijkheidswaarde en het risico op eenvormigheid in het sociale leven 120 . Recenter werd deze problematiek ook hernomen door Hannah Arendt, die aantoont dat het voorstellen van de mens als zuivere abstractie zijn kwetsbaarheid vergroot. “De paradox die het verlies van de mensenrechten impliceert, schrijft ze, is dat dit verlies optreedt op het ogenblik waarop een persoon een menselijk wezen in het algemeen wordt [...] dat niets meer vertegenwoordigt dan zijn eigen en absoluut unieke individualiteit die, bij ontbreken van een gemeenschappelijke wereld waarin ze zich kan uitdrukken en waarop ze kan tussenkomen, elke betekenis verliest” 121 . In een samenvatting van de stelling van Hannah Arendt, onderlijnt André Clair “de relatie tussen de bevestiging van de abstracte universele mensenrechten en het 120 vgl. De la démocratie en Amérique, Paris, UGE, 1969, 4 e deel, hfdst.6, blzz. 360-364. 121 On Imperialisme. In dit werk, dat het tweede deel vormt van haar The Origins of Totalitarianism, New York, Meridian Books, 1958, verbindt Hanna Arendt haar kritiek op de theorie van de mensenrechten aan een veroordeling van het totalitarisme dat zelf wordt voorgesteld als een atomisering van het sociale en een gedwongen gelijkschakeling van alle individuen. 41
Page 1 and 2: AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN
Page 39: AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN
Page 63: AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN

aan gene zijde van de mensenrechten - Les Amis d'Alain de Benoist

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?