aan gene zijde van de mensenrechten - Les Amis d'Alain de Benoist

AAN GENE ZIJDE VAN DE MENSENRECHTEN
recht worden uitgedrukt. “De politieke ruimte wordt gewoonweg de plaats waar
individuen [...] die aangezien worden als rationele wezens, bewogen door hun
persoonlijk voordeel maar zonder inbreuk te plegen op de moraal, aanvaarden hun
eisen te onderwerpen aan een gerechtelijke procedure die ze als rechtvaardig
aanzien” 128 .
Het probleem is dat de verklaringen van de rechten, in de mate waarin ze alles
willen omvatten, onvermijdelijk vager zijn dan de nationale wetten. De moeilijkheid
bestaat er dan in die te vertalen in positief recht, zonder de consensus aan te tasten
waarvan ze het voorwerp zijn. Vandaar de paradox, heel juist door Pierre Manent
samengevat: “Als men zich in de toekomst in hoofdzaak gaat baseren op de
mensenrechten om recht te spreken, zal ‘de wijze van oordelen’ niet meer vast zijn.
Het arbitraire, dit wil zeggen, net datgene waartegen onze regimes zich wilden
wapenen door het instellen van een grondwettelijke controle, zal steeds groeien, en
dat zal paradoxaal genoeg aan de rechters te wijten zijn. Welnu, een macht die
ontdekt dat ze arbitrair kan handelen, wacht gewoonlijk niet lang met daarvan
gebruik en misbruik te maken. Die macht zal naar despotisme neigen” 129 .
Het internationaal recht dat voortkwam uit de vrede van Munster (1648) wordt
vandaag overhoop gehaald door de ideologie van de mensenrechten, die het recht
op (of de plicht tot) ‘humanitaire inmenging’ –dat wil zeggen preventieve oorlog ,
die voorheen veelal gelijk gesteld werd met agressie – rechtvaardigt. Dit recht op
humanitaire inmenging, dat een openlijke schending is van het charter van de
Verenigde Naties, heeft geen enkel precedent in het volkenrecht 130 . Het suggereert
dat gelijk welke staat naar eigen goeddunken mag tussenkomen in de binnenlandse
aangelegenheden van gelijk welke andere staat, onder het voorwendsel er
‘aanslagen op de mensenrechten’ te beletten. Door die rechtvaardiging van het
politiek-militaire interventionisme waaraan de dekolonisatie een einde had gesteld,
laat het, onder het mom van een wazige ‘internationale gemeenschap’, een aantal
landen of instanties toe overal hun regels op te leggen, ongeacht de culturele
voorkeur of de politieke en sociale praktijken die er democratisch aanvaard en
geratificeerd zijn. Men ziet dadelijk welke risico’s een dergelijke doctrine met zich
brengt, een doctrine die simpelweg de deur opent voor eindeloze oorlogen, want het
jus ad bellum komt in de plaats van het jus in bello.
De idee van een grensoverschrijdende gerechtigheid heeft zeker iets verleidelijks.
Men moet nochtans zien dat deze idee op een reeks onoverkomelijke hindernissen
stuit. Het recht mag immers niet boven de politiek zweven. Het kan slechts worden
uitgeoefend binnen een politieke gemeenschap of het gevolg zijn van een beslissing
genomen door meerdere politieke eenheden om zich, op de hun passende wijze, met
mekaar te verbinden. Dat betekent dat, zolang er geen wereldregering bestaat, het
recht op humanitaire inmenging slechts een schijnrecht is.
Elke recht heeft nood aan een politieke macht om het te bekrachtigen. Bij
afwezigheid van een wereldregering kan die rol van planetair politieagent vandaag
alleen gespeeld worden door een gewapende macht, die zo sterk is dat niemand
128 Le politique et ses enjeux, Paris, Découverte-MAUSS, 1994, blz. 151.
129 a.c., blz. 502.
130 Het werd nochtans voorbereid door een langzame evolutie van het internationaal recht dat, vooral sinds
het verdrag van Versailles (1919) zich steeds verder verwijderd heeft van de rechtsregels van het oude jus
publicum europaeum. Vanaf 1917 heeft de Amerikaanse president Woodrow Wilson in het internationaal
recht een discriminatoire opvatting van de oorlog ingevoerd die de ‘rechtvaardige oorlog’ gelijk stelde
met een kruistocht. Vgl. over dit zeer uitgebreide onderwerp Carl Schmitt: Der Nomos der Erde im
Völkerrecht des Jus Publicum Europaeum,Köln, Greven, 1950.
44