De school en leerlingen met gedragsproblemen - Onderwijsraad

Het is, meent de raad, in elk geval van belang dat er niet te snel ‘informele etiketten’ uitgedeeld
worden aan kinderen met gedragsproblemen. Dat wil zeggen dat betrokkenen (leraren,
ouders, het kind zelf) problemen niet moeten beschrijven in termen van een gedragsstoornis
als er geen formele diagnose heeft plaatsgevonden (‘typisch een ADHD’ertje’). Hier ligt ook
een taak voor samenleving, scholen en media: beschouw jongeren met gedragsproblemen
niet te snel als ziek, bied ze mogelijkheden om iets aan hun gedrag te doen. Verder hangt de
waarde van het vaststellen (al dan niet via diagnose) van een gedragsprobleem af van hoe
de betrokkenen ermee omgaan. Problemen ontstaan als er een stigmatiserende werking van
uitgaat. Of als gedragsstoornissen gezien worden als statisch gegeven en dus een reden om
er zelf niets aan te (kunnen) doen (als ouders, leraar of jongere). Een gedragsprobleem (of formele
diagnose van een gedragsstoornis) zou slechts het begin moeten zijn van gericht handelen.
In plaats van het probleem steeds opnieuw te bevestigen en zo het zelfbeeld (ik heb
een afwijking) te versterken, moeten kinderen worden geholpen zelf verantwoordelijkheid te
nemen voor hun gedrag en hun kwetsbaarheden en eraan te werken, indien nodig met hulp.
De belangrijkste actoren daarin zijn in eerste instantie de ouders (en hun sociale netwerk), het
kind, de jongere zelf, de leraar en de school. Hun rol en mogelijkheden worden in het volgende
hoofdstuk uitgewerkt.
De school en leerlingen met gedragsproblemen 39