Gebiedskatern Utrechtse Heuvelrug - Provincie Utrecht

48
Wagenwiel in Sterrenbos bij Amerongen
landhuizen werden zichtlijnen getrokken naar
markante punten in de omgeving. Met de
klassieke grondbeginselen als rechtlijnigheid,
symmetrie en grootsheid moest de in de
ogen van de stedelijke elite waardeloze heide
gecultiveerd, dus beheerst worden. Symbolisch
waren de sterrenbossen, die uitzicht boden
naar alle kanten en waar het wild vanuit het
middelpunt in alle richtingen op de korrel kon
worden genomen. Zo ontstond een ‘ontworpen
landschap’ in formele ‘Franse’ stijl. De
omgeving Baarn-Soest en de zuidflank van de
Heuvelrug tussen Zeist en Amerongen waren de
populairste vestigingsgebieden.
JACHTSLOTEN
In ‘t Gooi en rond Baarn en Soestdijk ontstonden
rond 1640 de eerste buitenplaatsen. Kort
daarop gevolgd door de zone tussen Utrecht en
Amerongen. Het meest extravagant waren de
stadhouderlijke jachtsloten te Zeist en Soestdijk,
met uitgestrekte jachtgebieden waarvan de
grens door middel van hardstenen ‘jachtpalen’
werd aangegeven.
KWALITEITSGIDS UTRECHTSE LANDSCHAPPEN - UTRECHTSE HEUVELRUG
SLOT ZEIST
Het meest prestigieuze project was de bouw
van het lustslot Zeist door Willem Adriaan
van Nassau van Odijk (1677-1785). Van Odijk
kocht daartoe de oude ridderhofstad Seijst,
die toen in ruïneuze staat verkeerde, inclusief
de bijbehorende hoogheerlijkheid, waardoor
hij zich Heer van Zeist mocht noemen. Van
Odijk, die lange tijd in Parijs woonde, liet
een nieuw slot bouwen geïnspireerd op
Versailles, met pronktuinen, waterpartijen,
sterrenbossen, jachtbossen, uitgebreide
lanenstelsels en kilometers lange zichtlijnen.
Het gros van de tot het Slot behorende
terreinen zou later worden verkaveld, maar de
zeventiende-eeuwse structuur is in de uitleg
van Zeist nog duidelijk te herkennen.
Amersfoortseweg