Gebiedskatern Utrechtse Heuvelrug - Provincie Utrecht

6
1. LEZEN IS BEGRIJPEN
Nederland heeft een rijke diversiteit aan
landschappen. Veel van deze landschappen zijn
uniek, niet alleen binnen ons eigen land, maar
ook buiten onze grenzen. In de Nota Ruimte
heeft het Ministerie van VROM (tegenwoordig
Ministerie van Infrastructuur en Milieu)
aangegeven welke twintig landschappen in
ons land zó uniek zijn, dat we extra aandacht
moeten besteden aan het behoud, beheer en de
ontwikkeling ervan. Met het benoemen van de
‘kernkwaliteiten’ van de Nationale Landschappen
heeft VROM invulling gegeven aan datgene wat
die landschappen van alle andere gebieden in
ons land onderscheidt.
Het is de taak van de provincies om de
Nationale Landschappen exact te begrenzen
en de kernkwaliteiten uit te werken. In de
provincie Utrecht is de begrenzing van de
Nationale Landschappen vastgelegd in de
Streekplanuitwerking Nationale Landschappen
van april 2008. Alleen voor het Groene Hart
heeft het Rijk zelf de begrenzing vastgesteld.
Uit de begrenzing blijkt dat Utrecht voor het
grootste deel in een Nationaal Landschap ligt.
Dit is voor de provincie aanleiding geweest om
ook de landschappen zonder deze ‘status’, de
Utrechtse Heuvelrug en Gelderse Vallei, in deze
kwaliteitsgids op te nemen.
DOEL VAN DE KWALITEITSGIDS
Met het uitwerken van de kernkwaliteiten in
deze kwaliteitsgids geeft de provincie Utrecht
antwoord op een aantal vragen. Wat betekenen
KWALITEITSGIDS UTRECHTSE LANDSCHAPPEN - UTRECHTSE HEUVELRUG
1.1 KERNKWALITEITEN UITWERKEN
bijvoorbeeld ‘openheid’, ‘(veen)weidekarakter’
of ‘samenhangend stelsel’ eigenlijk? Welke
aspecten in het landschap zorgen ervoor
dat je de kernkwaliteiten beleeft? Daarbij
beperkt de gids zich niet tot wat feitelijk in
het landschap zichtbaar is. De kernkwaliteiten
zijn in de loop van de tijd in de landschappen
ontstaan. Daarom gaat de gids ook in op de
gebeurtenissen en menselijke verhalen achter
de kernkwaliteiten. Dit geeft meerwaarde aan de
kernkwaliteiten en verdiept de beleving ervan.
Het doel van de kwaliteitsgids is het concreet
maken van de kernkwaliteiten van de Utrechtse
landschappen, zodat iedereen begrijpt over
welke elementen het gaat.
De gids heeft nog een tweede doel. Een
landschap is een levend geheel, dat door
de jaren heen geleidelijk verandert. Zonder
die veranderingen wordt het landschap een
museumstuk. Het is absoluut niet de bedoeling
dat de Nationale en andere landschappen
‘op slot’ gaan. Sterker nog: om het landschap
vitaal te houden zijn die nieuwe ontwikkelingen
juist vaak nodig. én ze geven kansen om de
kernkwaliteiten te verstevigen. Ontwikkelingen
kunnen echter vele vormen krijgen. Hoe kunnen
ze zó worden geplaatst en vormgegeven
dat ze voortbouwen op de landschappelijke
kernkwaliteiten? Het tweede doel van de
kwaliteitsgids is het bieden van inspiratie en
houvast voor het omgaan met ontwikkelingen
zodat de kernkwaliteiten voor de toekomst zijn
zekergesteld en zelfs beter beleefbaar worden.