Gebiedskatern Utrechtse Heuvelrug - Provincie Utrecht

90
6.5 RELATIE MET DE KERNKWALITEITEN
In het voorgaande is een verhalende en
ruimtelijke analyse van het landschap gemaakt.
Dit levert een veelheid aan karakteristieke
kenmerken op. Hieronder worden de kenmerken
teruggekoppeld naar de eerder gedefinieerde
kernkwaliteiten van de Utrechtse Heuvelrug
(hoofdstuk 5).
1. ROBUUSTE EENHEID
De kernkwaliteit ‘robuuste eenheid’ komt vooral
tot uitdrukking in het bos als drager van het
landschap van de Heuvelrug. Het bos bindt
alle deelgebieden van de Heuvelrug met elkaar
samen. Overal is het bos aanwezig, in meerdere
of mindere mate.
De beleving van het bos kent veel verschillende
aspecten en perspectieven. De beleving vanuit
het bos zelf is maar één aspect. Minstens zo
belangrijk is de beleving vanuit open plekken,
paden en wegen en vanaf hoge uitkijkpunten. Zij
geven allemaal een andere kijk op het bos. En
omgekeerd beïnvloedt het bos de beleving van
de open plekken, paden, wegen en uitkijkpunten.
Een bijzonder aspect van deze kernkwaliteit is
de beleving van de robuuste eenheid vanuit
de omliggende landschappen, van buiten de
Heuvelrug. In alle andere landschappen in de
provincie Utrecht zijn de kernkwaliteiten van
dat landschap alleen daarbinnen te ervaren.
De Heuvelrug is hierin een grote uitzondering.
Vanuit de omliggende landschappen is de
Heuvelrug vaak markant aan de horizon te zien.
Door het bos en reliëf steekt ze hoog boven het
omliggende landschap uit. De beleving van deze
robuuste eenheid wordt mede bepaald door
KWALITEITSGIDS UTRECHTSE LANDSCHAPPEN - UTRECHTSE HEUVELRUG
het zicht op de Heuvelrug in de aangrenzende
landschappen.
2. RELIËFBELEVING
De reliëfbeleving als kwaliteit hangt nauw samen
met de robuuste eenheid. Ze zijn bijna niet los
van elkaar te zien. De robuuste eenheid is mede
zo robuust omdat de Heuvelrug zo hoog boven
de omliggende landschappen uitsteekt. Maar de
reliëfbeleving is veel rijker dan dat.
Binnen het Provinciaal Landschap is het reliëf
in vrijwel alles te beleven. Alle ruimtelijke
kenmerken worden beïnvloed door het reliëf. De
bosvloer, wegprofielen en open plekken zitten
vol microreliëf. Wegen glooien in de lengte.
Open plekken hebben hoge en lage zijden.
Uitkijkpunten zijn door het reliëf letterlijke
hoogte-punten.
Langs de randen van de stuwwal krijgt de
reliëfbeleving een extra dimensie. Naast de
hoogteverschillen binnen de Heuvelrug, valt
hier ook de hoge ligging van de Heuvelrug ten
opzichte van haar omgeving op. Doorzichten
naar en panoramische uitzichten over de
omliggende landschappen zijn belangrijke
kenmerken van de reliëfbeleving van de
Heuvelrug. Deze kwaliteit is het sterkst in de
zuidflank, met zijn steilrand en doelbewust
gemaakte zichtrelaties de helling af. Vanaf de
achterflank en de randen van ‘t Gooi zijn de
uitzichten op het lager gelegen ommeland
meer terloops, minder dramatisch. In de laagten
zijn de uitzichten op de omgeving nagenoeg
afwezig. Het deelgebied ligt weliswaar hoger
dan het aangrenzende Eemland en Groene Hart,