WERKDRUK - NISB

Instituut Werk en Stress Werkdruk
13.3 Omgaan met werkdruk: Het belasting-belastbaarheid model
Het belastingbelastbaarheid model is een Nederlands model. Het is in 1990 ontwikkeld
door de onderzoekers Van Dijk, Van Dormolen, Kompier en Meijman en wordt veel
gebruikt bij arbodiensten. Het model is hieronder weergegeven:
Taakeisen
+
sturingsmogelijkheden
Figuur 7 Belasting-Belastbaarheid model
Belastings
verschijnselen
Verwerkingsvermogen
Gevolgen
Het model begint met taakeisen en sturingsmogelijkheden, net als het ‘Demand-Control’
model. Een werknemer wordt belast wanneer sprake is van hoge taakeisen en weinig
sturingsmogelijkheden.
Deze belasting leidt tot verschijnselen als stress, uitputting, slapeloosheid en
rusteloosheid. Wanneer de belasting tijdelijk is, zullen deze verschijnselen weer
verdwijnen. Houdt de belasting echter aan, dan heeft dat allerlei ongunstige gevolgen
zoals burnout, ziekte of arbeidsongeschiktheid.
Een belangrijke rol is weggelegd voor het verwerkingsvermogen van een werknemer. Dit
bepaalt zijn of haar ‘belastbaarheid’. Het verwerkingsvermogen is de mate waarin je om
kunt gaan met de belasting. Je kunt bijvoorbeeld beter gaan plannen, hulp vragen aan
collega’s of er over praten met vrienden. Het verwerkingsvermogen beïnvloedt hoeveel
belasting je ervaart en wat de gevolgen zijn. Andersom wordt het ook verminderd door
belasting (zoals vermoeidheid) of juist hoger (na het succesvol doorstaan van een
hogere belasting). Het model benadrukt dat mensen verschillen in de belastbaarheid en
dus bij dezelfde belasting anders kunnen reageren.
Bladzijde 47 van 50