Ondernemen in familiebedrijven - Windesheim

deze afspraken vast te leggen. Dit proces wordt gefaciliteerd door een governancestructuur.
Communicatie is hierbij een belangrijk instrument: de familieleden moeten
leren om met elkaar te communiceren zonder dat emoties dit proces ontregelend
beïnvloeden.
3.3 Levensfase-onderneming en keuze voor governance
MKB-ondernemers zullen vooral aandacht richten op goed bestuur als dat een oplossing
kan bieden voor een actueel probleem. Uit onderzoek van het EIM (Hessels en
Hooge, 2006) blijkt dat belangrijke governance-momenten samenhangen met de
levensfase waarin de onderneming zich bevindt. De bestuursstructuur staat op de
agenda bij de start van het bedrijf, als het sterk groeit - en zeker als daarvoor extra
externe financiering noodzakelijk is -, en als er sprake is van een sterke krimp waarbij
het voortbestaan van de onderneming moet worden heroverwogen. Ook hebben veranderingen
in eigendom en/of leiding vaak gevolgen voor de bestuursstructuur.
In de praktijk zijn er in de startfase weinig bedrijven die een extra bestuurslaag instellen.
Maar uitzonderingen zijn er ook: high-tech start-ups waar veel kapitaal nodig is.
Dit type onderneming heeft vaak vanaf de start een adviesraad met daarin een duidelijke
rol voor de investeerder. De invoering van een extra bestuursorgaan is een
belangrijke ondersteunende stap bij de ontwikkeling naar professioneel management.
In de volwassenheidsfase van de onderneming staat ook vaak de overdracht van
de leiding en eigendom op de agenda. Goed bestuur heeft dan veel toegevoegde
waarde, bijvoorbeeld doordat er een plan wordt gemaakt voor het overdrachtsproces
waarbij er op wordt toegezien dat de stappen in het plan daadwerkelijk worden genomen.
Zo wordt uitstelgedrag tegengegaan bij een ondernemer die het moeilijk vindt
om afscheid te nemen. Het bestuursorgaan kan een nieuwe plek bieden aan de overdrager;
zo kan hij een effectieve, maar wel afgebakende rol in de onderneming houden.
Daarnaast kan een onafhankelijk bestuursorgaan ondersteuning bieden om op
een neutrale manier eventuele tegenstellingen tussen overdrager en opvolger te overbruggen.
3.4 Goed bestuur in praktijk: deugdelijk ondernemen
Uit het voorgaande zijn een paar conclusies te trekken. Een onderneming zal alleen in
goed bestuur investeren als het toegevoegde waarde heeft. De toegevoegde waarde
vloeit voort uit de adviesfunctie, een verlaging van het bedrijfsrisico en soms ook uit
de controlefunctie. Goed bestuur zorgt voor ondersteuning bij en de borging van professioneel
management in het familiebedrijf.
33
Goed bestuur in familiebedrijven