Nederlands grootste evenement - Politieacademie

Hoofdstuk 2:
Samenvatting Hoezo Rustig?!
Er is ieder jaar rond de jaarwisseling weer sprake van structureel incidentalisme:
een opeenstapeling van zich herhalende incidenten die alles bij elkaar de
openbare orde en rechtsorde zwaar belasten. Niet alleen de jaarwisseling zelf
maar ook de periode die eraan voorafgaat, wordt gekenmerkt door een sterke
toename van vernieling, overlast, brandstichting en openlijke geweldpleging
(waaronder geweld tegen hulpverleningsdiensten). De grootste problemen
doen zich vooral voor in bepaalde volkswijken in stedelijke gebieden en op
het platteland in sommige dorpen die horen bij de zogenoemde ‘bible belt’.
De daders zijn vooral autochtone Nederlanders, jonge mannen, die in groepsverband
optreden. Ze worden in veel gevallen actief of passief gesteund door
hun ouders of de gemeenschap waar ze deel van uitmaken. De sociale cohesie
in deze gemeenschappen draagt bij aan het negatieve verloop van incidenten.
Zelfs mensen uit deze gemeenschappen die de gang van zaken afkeuren,
durven vaak geen melding te maken van incidenten of daders die ze kennen
aan te geven, uit angst voor repercussies.
Hoe ongewenst dergelijke uitwassen ook mogen zijn, ze wortelen in een
traditie met inherent een aantal onveilige aspecten waarbij de jaarwisseling
gepaard gaat met vuur, lawaai en gebruik van alcohol. Het massale karakter
biedt een gelegenheidsstructuur bij uitstek voor het beslechten van oude vetes
tussen burgers onderling of van burgers in de richting van het gezag en voor
doelgerichte overlastgevende of criminele activiteiten. In sommige wijken en in
sommige dorpen is sprake van een doorgeschoten traditie waarbij ‘alles moet
kunnen’. Overheidsingrijpen wordt als niet legitiem ervaren en leidt tot gewelddadige
reacties. In sommige gevallen is het zoeken van confrontaties met de
politie doel op zich geworden en spelen jongeren een kat-en-muisspel met de
politie. Het is niet gemakkelijk om een einde te maken aan deze uitwassen,
gezien de traditie waarin ze wortelen en het feit dat er verspreid door het hele
land zo veel gebeurt. Het blijkt onmogelijk om bij jaarwisselingen van overheidswege
normen van bovenaf op te leggen, zonder overleg met burgers.
De aanpak: grote diversiteit en een zoektocht naar de juiste maatregelen
Er bestaat een grote variatie aan maatregelen om een veilig en ordelijk verloop
van de jaarwisseling te bevorderen. Deze variatie is een weerspiegeling van de
dynamiek van het fenomeen die van plaats tot plaats sterk verschilt. Op veel
plaatsen lijkt sprake te zijn van een zoektocht naar de juiste aanpak. Bepaalde
keuzes zijn steeds weer aan de orde:
21 Nederlands grootste evenement