Op weg naar een meer diverse cultuurparticipatie in ... - Demos

62
Quote
“Er wordt te veel gemist in ’t leven. Iedereen zou het moeten zien en horen (deFiIharmonie op het
Sint-Jansplein, nvdr). Affiches kondigen het aan. (Maar) het staat niet in Den Antwerpenaar. De stad
organiseert het. Ik snap dat niet. Ik weet dat het begin september plaatsvindt.”
(X, 71 jaar)
Intermediairs (35 %) en doelgroeporganisaties (44 %) worden al iets vaker betrokken bij communicatie. Peers
worden zoals reeds gezegd nog niet ingezet.
Specifieke producten uit het aanbod, zoals groteletterboeken en luisterboeken in de bib of ‘Bib aan Huis’, hebben
een aansluitende communicatie nodig. Zonder zo’n specifieke productcommunicatie dreigt het effect van het
aangepaste aanbod verloren te gaan.
Personeel, raad van bestuur, vrijwilligers
Er is wel wat diversiteit in leeftijd onder het personeel, zeker op stafniveau. Dat verschilt echter sterk van
organisatie tot organisatie. De cultuurcentra hebben een heel jonge ploeg, de leeftijden bij de musea liggen meer
gespreid, en bibliotheken hebben een eerder oudere staf 29 .
Dit betekent niet dat er geen senioren in het vrijwilligersbestand of de raden van bestuur zitten. Vaak is dat zelfs
de grootste groep, aangezien zij veel vrije tijd hebben. 77 % van de organisaties geeft aan met vrijwilligers te
(71 %). Daarbij is niet aangegeven over hoeveel vrijwilligers het gaat.
Maar binnen de seniorengroep is weinig diversiteit in origine aanwezig: het is meestal de blanke middenklasse.
Dat geldt zowel voor de vrijwilligerswerking, als voor de raden van bestuur (vooral de oudere hoger opgeleide
blanke man).
Er wordt wel voor, maar weinig met de doelgroep gewerkt. Senioren hebben beperkt inspraak in het artistieke
aanbod.
Een professionele vrijwilligerswerking met een gestructureerd vrijwilligersbeleid en een visie over de rol van
vrijwilligers in de organisatie ontbreekt vaak nog. Zo’n visie zou het belang en de rol van senioren in de eigen
werking kunnen scherpstellen.
Partners
Cultuurorganisaties en -instellingen werken samen met partners. Deze samenwerkingsverbanden bestrijken een
breed spectrum: van gerichte toeleidingsacties of een eenmalig buurtinitiatief tot artistieke producties. Voor
senioren werkt een derde van de instellingen samen met doelgroeporganisaties zoals seniorenverenigingen,
dienstencentra, rust- en verzorgingstehuizen etc.
Samenwerking met intermediairs en doelgroeporganisaties is een eerste stap naar een meer vraaggestuurde
werking. Organisaties geven aan dat het makkelijker en efficiënter is om met professionele organisaties samen
te werken dan met individuele senioren. De mate van inspraak en de intensiteit van de cultuurparticipatie van
senioren kan zich dus op verschillende niveaus bevinden.
29 Personeelsspreiding per leeftijdscategorie binnen cultuur
Bij de cultuurantennes en de cultuurcentra zien we een relatief jonge groep bij het stafpersoneel. Bij de cultuurantennes is 60 % tussen 30
en 40 jaar; bij de cultuurcentra is dat 75 % op A-niveau en 50 % op B-niveau. Op dat laatste niveau is er ook nog een grote groep tussen 25
en 29 jaar (25 %). Opvallend bij de cultuurcentra is wel dat op C-niveau bijna 45 % ouder dan 50 is. Daarbij is er wel een verschil in anciënniteit
van werken bij de stad: bij de cultuurcentra zit er een heel jonge ploeg; bij de antennes zit een ploeg waarvan het merendeel toch
al 5 jaar of meer in zijn huidige functie werkt. Wat leeftijd betreft, is het stafpersoneel bij de bibliotheken beduidend ouder. Op A-niveau
is een kleine 30 % ouder dan 50 jaar, en 65% ouder dan 40 jaar. Slechts 1 medewerker op dat niveau is jonger dan 30 jaar. Op B-niveau zijn
dat er 2. Kijken we naar dat B-niveau, dan is meer dan 60 % ouder dan 50 jaar, en 25 % tussen 40 en 50 jaar. Gelijkaardige cijfers gelden op
C-niveau.