DE SCHILDKLIER - Cliniques de l'Europe

SCHILDKLIER
1 2 3
4. Voornaamste indicaties
Moleculair jodium 131 wordt gebruikt bij 4 belangrijke indicaties :
a) De ziekte van Basedow (Fig. 1)
In West-Europa bestaat er een consensus over de eerste
behandeling van de ziekte van Basedow (zonder complicaties)
met antithyroïde geneesmiddelen (ATS) gedurende 1 tot 2 jaar.
In geval van recidief dient een radicale oplossing overwogen,
ofwel chirurgie, ofwel radiojodium.
Als er een nodule is, zal men chirurgie verkiezen omdat het
risico op maligne transformatie groter is dan bij een gezonde
schildklier.
Radiojodium krijgt de voorkeur bij oudere patiënten.
In elk geval moet er op lange termijn worden gecontroleerd,
want recidief of secundaire hypothyroïdie kan zich voordoen
zelfs jaren na de initiële episode.
b) Het toxische adenoom en het toxisch multinodulaire struma
(Fig. 2)
Medische behandeling alleen voldoet bijna nooit om een
remissie te bekomen. De ATS kunnen ook een gecontraindiceerd
goitreus effect hebben. Bij oudere patiënten wordt
hier ook jodium 131 verkozen boven chirurgie. Het risico op
secundaire hypothyroïdie is minder groot dan bij Basedow.
De toe te dienen dosis is meestal hoger.
c) Het niet toxische struma
Een gecontroverseerde indicatie : radiojodium kan in sommige
gevallen het euthyroïdisch struma, vooral in zijn diffuse vorm,
controleren en zelfs de dimensie ervan reduceren.
d) De schildkliercarcinomen
Het toedienen van radio-actief Jodium is ‘de’ adjuvante
behandeling voor de meeste schildkliercarcinomen. De dosis
bedraagt 100 millicurie, m.a.w. 10 tot 20 keer meer dan de
dosis voor benigne pathologieën. De radiobeschermingsregels
voorzien een hospitalisatie van 4 dagen in een loden kamer.
Wij zullen hier niet terugkomen op deze indicatie die speciale
installaties vergt die niet beschikbaar zijn in onze ziekenhuizen.
Bij sommige vormen van hyperthyroïdie is radiojodium niet
aangewezen : als de klier het jodium niet capteert. Het betreft
24 | N r 11 - MEI 2008
hier de hyperthyroïdie veroorzaakt door auto-immuun thyroïditis
(Hashimoto en postpartum, cf. fig. 3), de iatrogene hyperthyroïdie
(jodiumcontrast, inname van Cordarone, schildklierhormonen en
interferon), de subacute thyroïditis van De Quervain en alle andere
thyrotoxicoses met hoge TSH.
5. Voorafgaandelijke onderzoeken
Vooraleer radio-actief Jodium voor therapeutische doeleinden
wordt toegediend, dient er een complete balans opgemaakt,
want de behandeling brengt soms onomkeerbare wijzigingen
teweeg in de hormonologie en in de schildklierbeeldvorming.
Het is dus essentieel om een goede diagnose te stellen, maar ook
om, als vergelijkingselement, een getrouw en volledig beeld te
krijgen van de situatie op het “ startmoment ”. Een voorstel van
onderzoeken wordt in de tabel hieronder gegeven :
Klinische biologie Hemogram, nierfunctie, TSH, vrije T3,
vrije T4, anti-thyroglobuline antistoffen,
anti-microsomale antistoffen, cholesterol
en triglyceriden.
Er moet een zwangerschapstest
uitgevoerd worden bij elke vrouw
van vruchtbare leeftijd.
Nucleaire
geneeskunde
Scinti-tomografie met technetium
(of met jodium 123) met berekening
van de uptake. Indien mogelijk
het onderzoek uitvoeren na stopzetting
van de thyreotrope geneesmiddelen.
Radiologie Echografie (met eventueel cytopunctie in
geval van koude nodule bij scintigrafie).
6. Toediening van de dosis
Het grote voordeel van de radiojodiumbehandeling is dat
ze eenvoudig is. Buiten de dosis die wordt gebruikt voor de
carcinomen (hoger dan 15 millicuries en waar we het hier dus niet
zullen over hebben) is voor deze behandeling geen hospitalisatie
vereist. De dosis wordt berekend in functie van het captatieniveau
en de grootte van de klier. Er is een termijn van 1 tot 2 maanden
nodig, soms zelfs meer, vooraleer er resultaat wordt geboekt. Deze
behandeling is ten stelligste afgeraden in geval van zwangerschap.
Om de hechting te optimaliseren is het nodig om de ATS 1 maand
voor de toediening van de dosis stop te zetten. Indien de patiënt
thyroxine krijgt, moet men dit 15 dagen op voorhand stop zetten.