DE SCHILDKLIER - Cliniques de l'Europe

VOEL JE GOED
I N J E V E L
Huid en schildklier
Hypothyroïdie
Dr Sophie Balass
Dermatologie
Sites 2 Alice – St-Michel
Inleiding
Interne ziekten geven vaak aanleiding
tot huidproblemen. Er zijn ook
huidsymptomen die het gevolg zijn van schildklieraandoeningen.
Zowel bij hypo- als bij hyperthyroïdie zijn er
vele huid- en slijmvliesproblemen waardoor de patiënt
een dermatoloog gaat raadplegen. Het is dus frequent dat
de dermatoloog de diagnose stelt van een schildklieraandoening
en de patiënt doorstuurt naar de endocrinoloog
zodat dat hij/zij zo goed mogelijk kan worden gevolgd.
In dit artikel is het de bedoeling om de huidsymptomen
te beschrijven die kunnen wijzen op een hypo- of
hyperthyroïdie.
Ten slotte wordt er een overzicht gegeven van de
problemen bij auto-immune ziekten.
In de primitieve vormen van hypothyroïdie zijn de huidsymptomen
heel duidelijk.
De patiënt vertoont dikwijls een diffuse huid- en slijmvliesinfiltratie,
stevig en gecapitonneerd, dat geen plooien meer bevat
en myxoedeem wordt genoemd (fig. 1).
Ook het gezicht vertoont de typische kenmerken : bleek en
gelig, uitdrukkingsloos, met blauwige lippen en jukbeenderen,
geïnfiltreerd en gerimpeld voorhoofd, oedeem ter hoogte van
de oogleden.
De subclaviculaire holten kunnen geheel gevuld zijn.
Handen en voeten staan dik, met worstvingers en koude en
soms blauwige vingertoppen. Een oranje verkleuring van de
handpalmen en de voetzolen kan in verband gebracht worden
met een carotinodermie als gevolg van de conversievertraging
van de carotenoïden in retinol.
Het myxoedeem gaat tot in de slijmvliezen en veroorzaakt
tinnitus, een schorre stem, snurken en macroglossie.
Myxoedeem is te wijten aan de ophoping van hyalonzuur
(uiterst hydrofiele molecule) in de dermis en het chorion.
De vernietiging van de molecule wordt geïnhibeerd door
eiwitextravasatie en door vertraging in de lymfedrainage.
Behalve het myxoedeem is de huid ook koud, droog, zelfs
ichtyosich als gevolg van de hyperkeratose van de epidermis en
32 | N r 11 - MEI 2008
een vermindering van de zweet- en talgafscheiding.
De nagels breken en vertonen groeven. Er is huidfragiliteit
gekenmerkt door een gemakkelijke hematoomontwikkeling en
een vertraagde littekenvorming.
De lichaamsbeharing wordt schaars, weinig wenkbrauw
vooral aan de uiteinden (wenkbrauwstaartproblemen), droog
en breekbaar haar en een vermindering van de oksel- en
pubisbeharing.
Hyperthyroïdie
Wat de oorzaak ook is (toxisch adenoom, multinodulair struma,
ziekte van Basedow, jodiumvergiftiging, …), hyperthyroïdie
maakt de huid zacht, fluweelachtig en warm.
Er is een veralgemeend erytheem, hypersudatie vooral ter
hoogte van handpalmen en voetzolen en erythrose-episodes
ter hoogte van het gelaat, soms met pruritus.
De nagels blinken en groeien snel, soms gebold met een distale
onycholyse en eventueel een diffuse pigmentatie.
Het samen gaan van een struma en oogafwijkingen (fig. 4), dat
zich soms beperkt tot een superieur en/of inferieur palpebraal
1