Over de waarde van repeterend oefenen - Brandweeronderwijsraad

Om (motorische) vaardigheden te leren, zoals het werken met hydraulisch
gereedschap of het verkennen en redden bij brand, is oefenen volgens het
perspectief van breinleren dus essentieel. Dergelijke vaardigheden (ook wel
procedurele kennis genoemd) zijn vaak aangeleerd door herhaling. Zeker voor
veelgebruikte vaardigheden geldt dat ze geautomatiseerd raken. Er is geen
bewuste aandacht meer nodig om de vaardigheid goed uit te voeren (denk aan
pas als de vaardigheid wordt uitgevoerd, we zelf zien hoe we het ook alweer
doen.
Als je genoeg blijft oefenen op een manier die effectief is en die past bij je
ontwikkelingsniveau, blijkt dat (bijna) iedereen (bijna) alles kan leren 6 ).
Belangrijke uitgangspunten zijn wel dat oefeningen variaties moeten bevatten.
Vergeten is eenvoudig tegen te gaan door herhaling, maar dan het liefst
voldoende gespreid in de tijd om te voorkomen dat de hersenen niet meer
reageren. Gespreid leren (spaced) heeft meer effect dan leren in één groot blok
haalt de volgende dag nog een 7,5 voor een toets, maar op lange termijn wordt
veel meer vergeten. Optimale spreiding levert veel meer op: met dezelfde
tijdsinvestering en inspanning onthoudt iemand meer op lange termijn.
Ook is het van belang om nieuwe kennis te integreren met de kennis die al in
het brein aanwezig is, anders is het leerrendement laag. Voor effectief leren
(Sousa, 2006). Sense gaat over
het begrijpen waarover het gaat en of je dat kunt verbinden aan de kennis die je
hebt. Het is nodig nieuwe kennis in te passen tussen alles wat je al weet.
Meaning gaat over de relevantie van wat je leert en over de verbinding met de
praktijk: wordt het nut ervan ingezien? Het gebruik van voorbeelden is een
aanrader omdat sense en meaning samenkomen.
Een laatste belangrijke aanwijzing om effectief het brein te benutten bij het
leren is het gebruik van de context. Wil je iemand wat leren, dan moet je hem
of haar zo snel mogelijk in de natuurlijke context zetten en daar gaan oefenen.
Context is een cruciale cue. Wat je geleerd hebt in een bepaalde context, zal in
een andere context minder goed herinnerd worden. Dit geldt waarschijnlijk ook
voor nieuw geleerde vaardigheden die nog niet geautomatiseerd zijn. Oefenen
zonder een zinvolle context is, zoals in een therapie of sportzaal, minder
effectief. Het brein moet overeenkomsten kunnen ontdekken tussen de ervaring
van de oefening en de toepassing daarvan in de werkelijkheid.
Kortom, ook vanuit het perspectief van breinleren wordt het belang onderschreven
van het oefenen en herhalen om te leren en het geleerde te laten
beklijven.
6) Carol Dweck en het onderscheid tussen een fixed en growth mindset. Mensen met een fixed
mindset gaan er vanuit dat hun capaciteiten vastliggen. Mensen met een growth mindset zien
hun hersenen als een spier die je kunt trainen.
15