Over de waarde van repeterend oefenen - Brandweeronderwijsraad

Ook wordt gewezen op het belang van variatie in oefeningen, zoals we eerder
ook terugvonden bij het perspectief van breinleren, maar er is nog meer.
3.5 Spelenderwijs oefenen om prestaties te verbeteren
Het perspectief dat we in deze paragraaf willen beschrijven, vindt oefenen en
herhalen van belang, maar probeert het oefenen op een aantrekkelijke wijze
vorm te geven. Oefenen mag leuk zijn.
De oorsprong van spelenderwijs oefenen komt voort uit twee observaties die
Timothy Gallwey als sportleraar deed tijdens het coachen van sporters.
Iedereen die les van mij wilde hebben, deed zijn of haar uiterste best om een
bepaald onderdeel van het spel waar men niet tevreden over was, te verbeteren.
De leerlingen verwachtten van mij een oplossing voor hun probleem.
De tweede observatie is het betrekkelijke gemak waarmee verbeteringen tot
stand kwamen als de leerlingen ophielden om zo hard hun best te doen en
vertrouwen kregen in hun vermogen om uit eigen ervaring te leren. Er was een
scherp contrast tussen de geforceerde manier van leren en het natuurlijke
(p. 24-25). Gallwey realiseerde zich dat al zijn goed bedoelde
instructies door de leerlingen geïnternaliseerd werden als controlemethodieken
waardoor hun natuurlijke vermogens afnamen. Bovendien werkte hij als leraar
.
slecht naar goed gedefinieerd door de leraar.
t
de leerling geen eigen verantwoordelijkheid voor het leren meer neemt. Vanuit
deze observaties kwam Gallwey tot een nieuwe manier van leren en begeleiden,
drie onlosmakelijk met elkaar verbonden principes:
1. het niet-oordelend bewustzijn werkt heilzaam: de focus van de leraar
naar het bewust leren waarnemen van de situatie zonder te vertellen hoe je
dat moet aanpakken. Als voorbeeld: tegen leerlingen wordt niet gezegd wat
ze wel of niet moeten doen in hun slag om de bal te raken, maar wordt gevraagd
alleen de bal te observeren. Hierdoor vergeten ze te letten op hun
slag. Het lichaam reageert daardoor natuurlijk op het waarnemen van de
bal, omdat de leerling voelt dat de leraar de slag niet beoordeelt. De bewegingen
worden soepeler, het zorgt voor een beter gevoel en leidt op een
natuurlijke manier tot een betere prestatie. Door een niet-oordelende manier
van observeren veranderden veel technische elementen van de slag spontaan,
waardoor de slag zelf er vanzelf beter uit ging zien
2. vertrouwen in jezelf: dit principe gaat over het vertrouwen in het natuurlijke
leerproces. Voor de leraar betekent dit ophouden met de geconditioneerde
reactie om steeds corrigerende opmerkingen te maken bij een fout in een
slag. Voor de leerling betekent het dat hij of zij niet afhankelijk is van technische
instructies om de slag te verbeteren. Hoe meer vertrouwen de leraar
heeft in het natuurlijke leerproces, des te makkelijker wordt het voor de
leerling om op zichzelf te vertrouwen en van ervaringen te leren
19