Vakinhoudelijke kennisbasis maatschappijleer eerstegraads

3
Domeinen Subdomeinen Omschrijvingen en/of toelichtingen Indicatoren masterniveau Kenmerkende voorbeeldvragen
Vakdomein 8
Vakdidactiek
8.1 Doelen van Maatschappijleeronderwijs De inhouden van de verschillende domeinen van het examenprogramma
van maatschappijleer.
De doelstellingen en inhouden van de verschillende examendomeinen.
Methodes en examens maatschappijleer voor havo en vwo.
Vergelijking met de belangrijkste wetenschappelijke literatuur
Didactische werkwijzen en diverse vaardigheden (omgaan met bronnen,
kwaliteit van bronnen inschatten, elementaire statistische informatie
interpreteren, een beredeneerd standpunt innemen en dit standpunt
relateren aan verworven informatie).
8.2 Concept-contextbenadering Hoofd en kernconcepten in eigen praktijk
Hoofd- en kernconcepten in maatschappelijke vraagstukkenen in
verschillende bekende contexten.
Theorieën betreffende de hoofdconcepten.
8.3 Onderzoek van didactische praktijk De onderzoekende leraar. Onderzoek en onderwijsontwikkeling.
Onderzoek en schoolontwikkeling.
Kenmerken praktijkonderzoek: onderzoekscyclus, -plan en –methoden;
theoretisch kader, onderzoeksvragen. Kwaliteitseisen onderzoek.
8.4 Vakspecifieke vaardigheden Informatievaardigheden
Omgaan met bronnen.
Argumentatievaardigheden.
Benaderingswijzen
Onderzoeksvaardigheden
8.5 Ontwerpen van Maatschappijleeronderwijs Verantwoording van de themakeuze.
Visie(s) op leren: behaviorisme, cognitivisme, constructivisme. Motivatie
en leerstijlen.
- Maatschappelijk problemen, maatschappelijke agenda, agenda van
leerlingen, criteria voor keuze onderwerp,
- Onderdelen examenprogramma.
- Thematisch maatschappijleeronderwijs en/of benaderingswijze of
concept-contextbenadering, kernprogrammagedachte.
- Plaats van het onderwerp in een jaarplan.
- Differentiatie havo/vwo
Aansluiting van de lessenreeks bij de beginsituatie
- Aspecten van beginsituatie met betrekking tot maatschappijleer.
- Kennis, mening en motivatie t.a.v. maatschappijleer als schoolvak,
maatschappijleeronderwerpen
- De ‘specifieke’ beginsituatie van de leerlingen t.a.v. het gekozen onderwerp:
voorkennis; standpunten en argumenten; interesse en motivatie
- Verantwoording van de thema-inhoud
- Criteria voor keuze en beoordeling van de leerstof.
Verantwoording van opbouw leerplan - algemeen
- Didactische principes als uitgangspunt voor de opbouw van curriculum.
- Zelfstandig leren.
Evalueren
De les, de lessenreeks: product-, en procesevaluatie.
De student kan kritische kanttekeningen plaatsen bij de eindtermen van
zowel domein A als de andere domeinen t.a.v. hun inhoud, niveau, consistentie,
validiteit, volledigheid en toetsbaarheid.
De student kan de doelstellingen en inhouden van de verschillende examendomeinen
beargumenteerd beoordelen door deze te vergelijken met de inzichten
uit de sociaalwetenschappelijke literatuur;
De student kan zijn oordeel over methodes maatschappijleer t.a.v. de wenselijkheid
en haalbaarheid van het examenprogramma maatschappijleer beargumenteren.
De student kan kritische kanttekeningen plaatsen bij de eindtermen van
zowel domein A als de andere domeinen t.a.v. hun inhoud, niveau, consistentie,
validiteit, volledigheid en toetsbaarheid.
De student kan de doelstellingen en inhouden van de verschillende examendomeinen
beargumenteerd beoordelen door deze te vergelijken met de inzichten
uit de sociaalwetenschappelijke literatuur;
De student kan zijn oordeel over methodes maatschappijleer t.a.v. de wenselijkheid
en haalbaarheid van het examenprogramma maatschappijleer beargumenteren.
Geef vijf argumenten die je kunt gebruiken bij een aanvraag bij je directie om
MW in te voeren als keuzevak.
Geef kritisch aan welke eindtermen uit het profieldeel/vrije deel van Politieke
besluitvorming (MW!) het meest essentieel zijn voor de eindtermen voor het
programma Parlementaire democratie (ML), uitgaande van de beschikbaarheid
van ongeveer een kwart van alle studielasturen in ML (dus contacturen/lessen
én natuurlijk alle ‘z-uren’ en huiswerk). Vergelijk je keuze met het programma
van Parlementaire democratie in het gemeenschappelijke deel: is de keuze die
gemaakt is voor het gemeenschappelijk deel een goede?
Geef vijf argumenten die je kunt gebruiken bij een aanvraag bij je directie om
MW in te voeren als keuzevak.
Geef kritisch aan welke eindtermen uit het profieldeel/vrije deel van Politieke
besluitvorming (MW!) het meest essentieel zijn voor de eindtermen voor het
programma Parlementaire democratie (ML), uitgaande van de beschikbaarheid
van ongeveer een kwart van alle studielasturen in ML (dus contacturen/lessen
én natuurlijk alle ‘z-uren’ en huiswerk). Vergelijk je keuze met het programma
van Parlementaire democratie in het gemeenschappelijke deel: is de keuze die
gemaakt is voor het gemeenschappelijk deel een goede?
De student kan zelfstandig een praktijkonderzoek opzetten en uitvoeren. Ontwerp een onderzoeksopzet waarin je een indicatie geeft van onderstaande
elementen:.
De student kan bronnenmateriaal verwerven, o.a. met behulp van ICT en daar
relevante gegevens uit selecteren.
De student kan een oordeel geven over de betrouwbaarheid van het bronnenmateriaal.
De student kan aangeven hoe hij/zij leerlingen moet begeleiden bij het opzetten
en uitvoeren van en onderzoek
De student kan vanuit verschillende perspectieven (leer- en instructietheorieën)
lessen en een leerplan ontwerpen.
De student kan inhoudelijk, onderwijskundig en didactisch goede doelstellingen
en lesdoelen formuleren.
8.6 Onderzoeksvaardigheden Onderzoeksvaardigheden leerlingen H/V De student kan informatie gebaseerd op onderzoeksresultaten beoordelen.
De student kan een eenvoudig, enigszins voorgestructureerd onderzoek over
een concreet maatschappelijk verschijnsel voorbereiden, opzetten en uitvoeren.
Doelstelling van het onderzoek
Onderzoeksvragen
Theorie
Methode van gegevensverzameling
Uitvoerbaarheid en omvang
1. Ontwikkel een geïntegreerde opdracht voor een domein maatschappijwetenschappen,
waarin cognitieve en metacognitieve vaardigheden geoefend worden.
Kies een metacognitieve vaardigheid die met name voor maatschappijwetenschappen
relevant is.
2. Ontwikkel een beoordelingsmodel voor een profielwerkstuk en schrijf de
daarbij behorende verantwoording.
70 | Kennisbasis hbo-masteropleidingen aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer, algemene economie, bedrijfseconomie, godsdienst & levensbeschouwing Kennisbasis hbo-masteropleidingen aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer, algemene economie, bedrijfseconomie, godsdienst & levensbeschouwing | 71