Vakinhoudelijke kennisbasis maatschappijleer eerstegraads

6
Domeinen Subdomeinen Omschrijvingen/inhouden Indicatoren masterniveau Voorbeeldvragen
0.
Hermeneutiek
1. Theologie en
godsdienstwetenschappen
Theologische en filosofische hermeneutiek Historische en actuele ontwikkelingen binnen de filosofische en
theologische hermeneutiek
1.1 Theologische en godsdienstwetenschappelijke thema’s uit
bronnen en traditie van diverse religies en levensvisies;
1.2 Theologische en godsdienstwetenschappelijke thema’s uit
het geleefde geloof en de ethiek van diverse religies en
levensvisies;
1.3 Theologische en godsdienstwetenschappelijke thema’s in
relatie tot de context;
1.4 Theologische en godsdienstwetenschappelijke thema’s en
de organisatie van diverse religies en levensvisies.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in de ontwikkelingen binnen de
filosofische en theologische hermeneutiek.
Modellen over god(en), schepping, de mens, voleinding. De student heeft op gevorderd niveau inzicht in modellen betreffende god(en),
schepping, de mens en voleinding.
Narrativiteit, mystiek, rituelen, moreel handelen. De student heeft op gevorderd niveau inzicht in modellen betreffende narrativiteit,
mystiek, rituelen en moreel handelen.
Geloof/ religie en samenleving, maatschappijkritische denkers uit diverse
religies , genitiefheologieën.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in het maatschappijkritisch
denken in diverse religies.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in modellen uit de genitieftheologieën.
Georganiseerd geloof/religie, godsdienst als identiteit . De student heeft op gevorderd niveau inzicht in modellen uit de ecclesiologie.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in modellen betreffende levensvisies
en hun organisatiewijzen (identiteit)
2. Filosofie 2.1 Filosofie van de religie en culturele antropologie Fenomenologische en cultureel-antropologische analyse van religie De student heeft op gevorderd niveau inzicht in diverse filosofische interpretaties
betreffende het fenomeen religie.
2.2 Wetenschapsfilosofie. Verschillende relevante stromingen en thema’s binnen de wetenschapsfilosofie.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in diverse stromingen en
thema’s uit de wetenschapsfilosofie.
3. Ethiek 3.1 Stromingen in de meta-ethiek Naturalisme, cognitivisme. De student heeft op gevorderd niveau inzicht in diverse stromingen in de
meta-ethiek
3.2 Descriptieve en normatieve ethiek Verschillende stromingen in descriptieve en normatieve ethiek. De student heeft op gevorderd niveau inzicht in diverse stromingen binnen
de descriptieve en normatieve ethiek
3.3 Ethiek en religie Religieuze ethiek – natuurrecht, normativiteit van de bronnen. De student heeft op gevorderd niveau inzicht in diverse concepten die de
relatie tussen ethiek en religie betreffen.
3.4 Ethiek en toepassingsgebieden Ethische benadering van verschillende belangrijke maatschappelijke
thema’s .
4. Esthetiek 4.1 Religieuze en seculiere esthetiek Beeldende kunst, architectuur, (kerk-) muziek, theater, film, literatuur,
cultuurgeschiedenis, esthetica.
5. Sociale
Wetenschappen
6. Godsdienstpedagogiek
en
vakdidactiek
5.1 Godsdienstsociologie Religieuze, georganiseerde en niet georganiseerde vormen van zingeving;
jongerencultuur en zingeving.
Religieus en seculier fundamentalisme.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in de wijze waarop ethiek
gestalte krijgt in diverse toepassingsgebieden.
De student heeft op gevorderd niveau inzicht in de historische en actuele
betekenis van kunst en cultuur in relatie tot religie.
De student heeft op expertniveau inzicht in diverse actuele godsdienstsociologische
thema’s in relatie tot jongerencultuur.
5.2 Godsdienstpsychologie Theorieën over ontwikkelingsfases en crises, levensloop en religie. De student heeft op expertniveau inzicht in diverse klassieke en actuele
godsdienstpsychologische thema’s in relatie tot de beroepspraktijk.
6.1 Godsdienstpedagogische visies Hedendaags: Nederlandse, Vlaamse, Angelsaksische en Duitse visies
Kopstukken uit de geschiedenis van de godsdienstpedagogiek
De student heeft op expertniveau inzicht in diverse godsdienstpedagogische
visies.
De student beantwoordt de volgende tentamenvraag: Toon aan dat het model
van corresponderende verhoudingen op meerdere punten sterk is beïnvloed
door de hermeneutiek van Gadamer.
De student schrijft een paper over de islamitische kritiek op de overeenkomsten
én verschillen zijn tussen de christelijke visie op God als drievuldigheid
en de hindoeïstische idee van Trimurti.
De student houdt voor zijn medestudenten een presentatie over de verschillende
wijzen waarop humanisten denken over euthanasie waarin hij deze ook levensbeschouwelijk
gaat beoordelen.
De student schrijft een recensie voor een vaktijdschrift over de film Vision –
Aus dem Leben der Hildegrard von Bingen.
De student schrijft een essay onder de titel: The Rational Choice Theory of
Religion en de on-mogelijkheden van interreligieuze dialoog binnen het onderwijs.
De student beantwoordt de volgende tentamenvraag: Welke kritiek kun je vanuit
het standpunt van Renë Girard geven op de godsdienstfilosofie van James Frazer.
Is die kritiek terecht?
De student maakt een werkstuk over de wijze waarop Foucaultiaans denken de
godsdienstwetenschap zou kunnen veranderen.
De student schrijft een paper onder de titel: Het begrip ‘Ethos’ als kritiek op
het cognitivisme in de ethiek.
De student doet verslag van een methodeanalyse van leerlingenmateriaal
voor het vak godsdienst/levensbeschouwing met betrekking tot de manier
waarop de ethiek van Hume wordt gepresenteerd en geeft daarvan ook een
beoordeling.
De student schrijft een filosofische kritiek op het begrip ‘theologische ethiek’.
De student maakt een dossier ‘Media-ethiek’ ten behoeve van docenten
godsdienst/levensbeschouwing in de bovenbouw.
De student houdt voor zijn medestudenten een presentatie over het Heilige
in de romans van George Bataille en geeft daarvan ook een waardering.
De student schrijft een notitie ten behoeve van de sectie en de directie van
zijn/haar school over de wijze waarop de bricolagetheorie in de invulling van
het schoolvak sturend zou moeten zijn.
De student schrijft met het oog op de mogelijke aanschaf van een nieuwe
lesmethode een godsdienstpsychologische beoordeling van drie verschillende
leerwegen.
De student presenteert aan zijn medestudenten een lezing die gehouden zou
kunnen worden voor de ouderraad met betrekking tot de ontwikkelingen in het
vak en de keuzes die gemaakt zijn op haar/zijn school.
6.2 Onderwijskundige visies Verschillende theorieën en stromingen in onderwijskundige visies. De student heeft op expertniveau inzicht in diverse onderwijskundige visies. De student ontwerpt een format voor vakoverstijgend leren op zijn/haar
school vanuit de ideeën van het sociaal-constructivisme.
6.3 Onderwijsmethoden Courante didactische concepten in binnen- en buitenland
Programma’s van Toetsing en Afronding
Zelfstandig werken, leren onderzoeken door leerlingen.
De student heeft op expertniveau inzicht in diverse vakdidactische concepten
voor het schoolvak godsdienst/levensbeschouwing in de bovenbouw van
zowel binnen- als buitenland.
Student heeft op expertniveau kennis van toetsing en beoordeling.
De student heeft op expertniveau kennis van coachend begeleiden van
bovenbouwstudenten.
De student schrijft een kritisch paper over de wenselijkheid van ‘spiritual
literacy’ en illustreert dat met voorbeelden uit haar/zijn eigen schoolpraktijk.
De student beschrijft de toetsingscriteria voor het PTA voor het examenvak
godsdienst/levensbe-schouwing op zijn/haar school.
De student schrijft een kadernotitie onder de titel: ’levensbeschouwelijk coachen
van 16-jarigen op onze school’.
130 | Kennisbasis hbo-masteropleidingen aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer, algemene economie, bedrijfseconomie, godsdienst & levensbeschouwing Kennisbasis hbo-masteropleidingen aardrijkskunde, geschiedenis, maatschappijleer, algemene economie, bedrijfseconomie, godsdienst & levensbeschouwing | 131