Adams jas: - Ziekte van Lyme

Psoriasisplek op de elleboog.
Bron: Fotoarchief afd. Dermatologie, Erasmus MC.
waarvan een ouder psoriasis heeft, heeft een kans van
zo’n tien tot vijftien procent om het ook te krijgen, maar
als beide ouders het hebben, loopt die kans op tot vijftig
procent.
De precieze oorzaak van psoriasis is nog altijd onbekend,
al heeft onderzoek voldoende bewijs opgeleverd voor een
afwijking in het huidimmuunsysteem. Het scenario is als
volgt: witte bloedcellen dringen om nog onbekende redenen
in de huid waarbij een ontstekingsreactie ontstaat die
zichtbaar is als roodheid en verdikking van huid. Tevens
wordt (via de eiwitten die cytokinen heten) een signaal
afgegeven waardoor een groter aantal huidcellen dan
normaal in de groeicyclus terechtkomt. Onder gewone
omstandigheden vernieuwt de huid zich om de maand. In
een psoriasisplek is de celdeling met een factor zes toegenomen.
Dat wil zeggen dat de vernieuwing van de
opperhuid nu in vijf in plaats van in 28 dagen plaatsvindt.
Daardoor is er onvoldoende tijd voor het normale uitrijpingsproces
van de keratinocyten (de opperhuidcellen
die voor ‘verhoorning’ van de huid verantwoordelijk zijn)
en treedt de karakteristieke afwijkende zilverwitte schilfervorming
op.
Bij psoriasis is het subtiele samenspel tussen cytokinen
van witte bloedcellen en keratinocyten verstoord, wat bijvoorbeeld
ook tot gevolg kan hebben dat een verwonding
leidt tot een nieuwe psoriasisplek. Anders dan normaal
komt de ontstekingsreactie die altijd volgt op een
verwonding niet tot rust. De opperhuid reageert met
Acne
Acne komt over de hele wereld veel voor, ongeacht
ras of geslacht. Meer dan driekwart van de zestientot
achttienjarigen lijdt onder ‘jeugdpuistjes’, bij
meisjes ligt de piek tussen veertien tot zestien jaar,
bij jongens tussen zestien en zeventien. Maar ook
rond de helft van de volwassen vrouwen boven de
25 heeft er in zekere mate last van.
De aandoening, die altijd begint met verstopping
van een talgklier, komt vooral voor in gezicht en nek,
en op de schouders, borst en rug, en soms in
lichaamsplooien. Acne openbaart zich in de vorm
van mee-eters en puistjes, maar in ernstige gevallen
ook als cystes, abcessen en wat dies meer zij.
Vooral bij volwassenen kunnen lelijke littekens
achterblijven.
Oorzaken van acne liggen primair in de hormoonhuishouding
(vandaar dat pubers er zo veel last van
hebben). Waarschijnlijk spelen ook genetische en
bacteriële factoren een belangrijke rol. Daarnaast
zijn minerale oliën, teer en gechloreerde koolwaterstoffen
zoals die in de industrie gebruikt worden,
erkende acneverwekkers en -verergeraars, net als
bepaalde medicamenten, bijvoorbeeld corticosteroiden,
anti-epileptica en lithium. Ook met cosmetica
die minerale oliën bevatten, bijvoorbeeld paraffine,
is het uitkijken geblazen.
Puistjes uitdrukken is niet verstandig, de kans is
groot dat door de druk de verstopte talgklierbuis
kapot gaat en de irriterende inhoud in de huid zelf
terechtkomt, waar de boel gaat ontsteken.
Gewone beginnende acne is goed te behandelen
met verschillende crèmes en lotions. Omdat ook in
gaaf ogende huid vaak al beginnende acneplekjes
zitten (mee-eters), moet ook die worden ingesmeerd.
In ernstiger gevallen kan de dokter veel
doen met tabletten, onder meer antibiotica en retinoïden
(vitamine A-derivaten), waardoor het risico
op littekens flink verkleind wordt. Bij meisjes en
vrouwen kan het gebruik van een bepaalde soort
anticonceptiepil ook uitkomst bieden.
H.B. Thio
35